هیچ‌کس از من حمایت نکرد

در حاشیه ماجرای اهدای خانه با اقساط بسیار پایین برای خانواده‌های بازمانده حادثه معدنجو، یکی از کارگران از مشکلی که دو سال قبل برایش پیش آمده برای خبرنگار تعریف کرد و بچه‌های قد‌و‌نیم‌قدش را نشان می‌دهد. این کارگر از ماجرای به ‌مشکل‌خوردن مهره‌های کمرش در معدن ذوب‌آهن می‌گوید که همان روز با واگن بهداری او را از معدن بیرون می‌رانند و راهی بیمارستان می‌شود، ولی همان موقع به او در بیمارستان چند آمپول مسکن می‌زنند تا دوباره به معدن برگردد، وسایلش را بردارد و به خانه برود. وقتی به خانه برمی‌گردد، متوجه می‌شود سه مهره کمرش از بین رفته است. بعد از مدتی که مرخصی درمانی داشت، اسمش را از فهرست کارگران خط زدند.

رمضان‌علی صنعتی، کارگری که حالا مشکل کمر حتی توان کارگری ساده را هم از او گرفته است، می‌گوید: «من در یکی از روستاهای طبس زندگی می‌کنم. دو سال شده که کسی اصلا جوابگوی من نیست. دکتر به من نامه داد که باید به من کار سبک بدهند، اما معدن این نامه را قبول نکرد. من آخرین بار حقوق هشت تومان گرفتم. الان هم برای بنایی سر کار می‌روم، اما بعد از چند روز نمی‌توانم کار کنم. از درد کمر مجبورم ادامه ندهم‌‌ و کسی پاسخ‌گوی من نیست. من به دلیل کار در معدن کمرم به مشکل برخورد، ولی هیچ حمایتی از من نکردند».

معدن؛ سخت‌ترین کار جهان

کار در معدن از سخت‌ترین مشاغل دنیا به حساب می‌آید و سالانه تعداد زیادی از کارگران معادن مختلف دچار صدمه، آسیب، معلولیت و مرگ می‌شوند و این صدمات ریشه در مسائل مختلفی همچون عدم رعایت بهداشت کار، ایمنی و همچنین بی‌توجهی سرپرستان دارد. در اصل، نادیده‌گرفتن عوامل فیزیکی، شیمیایی و ارگونومیک (گردوغبار، گازهای معدن، صدا، روشنایی نامطلوب، درجه حرارت و...) می‌تواند خطرات زیادی برای افراد شاغل در معدن داشته باشد. سرطان ریه، بیماری لوسمی، سرطان خون، تالکوز، مزوتلیوما، سرطان مثانه، برونشیت مزمن، اختلالات دستگاه عصبی، نارسایی کلیه، صدمه‌دیدن عملکرد دستگاه تولید مثل و... از مهم‌ترین خطراتی هستند که افراد شاغل در معادن را تهدید می‌کنند. با توجه به موارد گفته‌شده، رعایت اصول ایمنی در معادن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و باید تمامی قوانین و اصول رعایت شوند. قانون ایمنی معادن در ۴۷۵ ماده نوشته شده است که رعایت آن‌ به کاهش حوادث و بیماری‌های شغلی منجر خواهد شد.

برای مثال، برای پیشگیری از خطرات انفجار و آتش‌سوزی در معادن، ماده ۲۱ قانون ایمنی که توسط شورای‌عالی امنیت تصویب شده است، می‌گوید: «ورود افراد همراه با سیگار، کبریت، فندک یا هر نوع وسایل و لوازم آتش‌زا به معادن زغال‌سنگ و سایر معادنی که خطر آتش‌سوزی یا انفجار داشته باشند، مانند معادن استخراج گیلسونایت، مطلقا ممنوع است». همچنین ماده ۳۲ با در نظر گرفتن خطر ریزش معدن عنوان کرده است: «در حفر ترانشه برای اکتشاف و نمونه‌برداری باید دقت شود تا خطر ریزش دیواره وجود نداشته باشد و در صورت لزوم با وسایل مناسب نگهداری شود. در ترانشه و چاهک‌هایی که به عمق بیش از 1.5 متر هستند باید برای بالا و پایین رفتن از نردبان استفاده شود». در ماده ۳۳ نیز که به خطر انباشتگی گاز اشاره می‌کند، عنوان شده است: «در ترانشه و چاهک‌هایی که خطر انباشتگی گاز وجود دارد، ورود و کار افراد باید پس از تهویه و اطمینان از بی‌خطر‌بودن آن محل‌ها انجام شود». امروزه تعدادی از کارفرمایان به منظور فرار از تعهدات قانون کار، از عقد قرارداد با نیروهای کار گریزان هستند و این کار می‌تواند عواقب و مسئولیت‌های زیادی برای آنها به همراه داشته باشد. بر‌اساس قانون کار، چنانچه در مشاغلی که جنبه مستمر دارند، کارگری بدون قرارداد مشغول به کار باشد، قرارداد او قرارداد کار دائم محسوب خواهد شد؛ به همین دلیل کارفرمایانی که می‌خواهند از نیروهای کار خود برای مدتی موقت استفاده کنند، حتما باید قرارداد قانونی با کارگران خود عقد کنند تا درگیر چنین مشکلاتی نشوند. عقد قرارداد علاوه‌بر کارفرما، می‌تواند برای نیروهای کار نیز اهمیت بالایی داشته باشد. در حقیقت کارگران و نیروهایی که تحت قراردادهای قانونی مشغول فعالیت باشند، می‌توانند از تمامی مزایای قانونی خود بهره‌مند شوند که شامل حقوق، مزایا، سنوات، مرخصی‌ها، پاداش و... است.