از هیچکاک تا برگمان؛ بهترین آثار سینمایی از نگاه مسعود فراستی

مسعود فراستی، منتقد شناخته‌شده سینمای ایران، به داشتن دیدگاهی خاص و عمدتاً تند نسبت به آثار سینمایی شناخته شده است. او که به سینمای کلاسیک و «اصالت هنری» علاقه دارد، از منتقدان فیلم‌هایی است که به گفته وی، برای «جشنواره» و مخاطبان خارجی ساخته می‌شوند. او آثاری را می‌پسندد که به اصول سینمای کلاسیک وفادار بوده و ارزش‌های انسانی و عمیق را منعکس می‌کنند.

در ادامه، نگاهی به چند فیلم محبوب از نظر فراستی داریم که بازتابی از سلیقه خاص او در عرصه سینما هستند.

علاقه به آثار کلاسیک و ماندگار

یکی از مشخصه‌های اصلی سلیقه مسعود فراستی، علاقه او به فیلم‌های کلاسیک دهه‌های ۴۰ تا ۶۰ میلادی است. به‌عنوان مثال، فیلم  «سرگیجه»  (Vertigo) اثر آلفرد هیچکاک (۱۹۵۸)، به دلیل تکنیک‌های منحصر به فرد و ساختار داستانی عمیق از دیدگاه فراستی اثری درخشان و تاثیرگذار محسوب می‌شود. او این اثر را نمادی از شکوه سینمای کلاسیک می‌داند که هم‌چنان با گذشت دهه‌ها از زمان ساخت خود، مخاطب را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

«ارتش سایه‌ها» و علاقه به سینمای ضدقهرمان

فیلم  «ارتش سایه‌ها»  (Army of Shadows) ساخته ژان‌پیر ملویل (۱۹۶۹) یکی دیگر از آثار محبوب فراستی است. این فیلم که به داستان مقاومت فرانسه در دوران اشغال نازی‌ها می‌پردازد، توانسته است با نگاه سرد و انتقادی خود، واقعیت‌های تلخ جنگ و خفقان را به تصویر بکشد.

ملویل به دور از هرگونه قهرمان‌سازی، روایتی واقع‌گرایانه و تلخ از انسان‌ها و مبارزات آن‌ها ارائه می‌دهد که در عین حال عمق و پیچیدگی انسانی شخصیت‌ها را نیز به نمایش می‌گذارد. از نگاه فراستی، چنین فیلم‌هایی که از کلیشه‌های رایج فاصله می‌گیرند و تلاش می‌کنند حقیقت را به مخاطب نشان دهند، ارزشمند و ماندگار هستند.

برگمان و بازتاب دردهای انسانی

مسعود فراستی به آثار اینگمار برگمان، کارگردان سوئدی، علاقه خاصی دارد. فیلم  «فریادها و نجواها»  (Cries and Whispers) از جمله آثار برجسته برگمان است که فراستی آن را به دلیل عمق فلسفی و نگاه خاص به روابط انسانی تحسین می‌کند.

این فیلم با تمرکز بر پیچیدگی‌های روانی و دردهای درونی انسان‌ها، توانسته است نمایی واقعی و اندیشمندانه از روابط انسانی ارائه دهد. برگمان با استفاده از رنگ‌ها و فضاسازی‌های منحصربه‌فرد خود، دنیایی از درد و تناقضات انسانی را به تصویر می‌کشد که تماشاگر را به تأمل وادار می‌کند.

از نگاه فراستی، چنین آثار هنری که در تلاش برای کشف و نمایش حقیقت‌های تلخ و پیچیده زندگی هستند، شایسته تقدیر و توجه ویژه هستند.

فیلم‌های قصه‌گو و اصالت روایت

فراستی به سینمایی که بر روایت قوی و اصالت در قصه‌گویی تاکید دارد، احترام می‌گذارد. به‌عنوان مثال، فیلم  «مرد آرام»  (The Quiet Man) ساخته جان فورد و  «ریو براوو»  (Rio Bravo) اثر هاوارد هاکس، دو نمونه از آثاری هستند که در نظر فراستی، قصه‌گویی قوی و پرداخت دقیق شخصیت‌ها را به‌خوبی به نمایش می‌گذارند. او بر این باور است که سینما باید از طریق روایت‌های جذاب و شخصیت‌های قابل لمس، مخاطب را با خود همراه کند.

طنز عمیق و بازنمایی انسان در فیلم‌های بیلی وایلدر

بیلی وایلدر از دیگر کارگردانان محبوب فراستی است. فیلم  «ایرما خوشگله»  (Irma la Douce) با رویکرد طنز و در عین حال نگاه واقع‌گرایانه به روابط انسانی، یکی از آثار مورد تحسین اوست. فراستی معتقد است که وایلدر با طنز خاص خود و استفاده از دیالوگ‌های تاثیرگذار، موفق شده است نگاهی نو و جذاب به روابط انسانی ارائه دهد.

اهمیت اصالت و دوری از کلیشه‌ها

یکی از نکات برجسته در نقدهای فراستی، اهمیت اصالت و دوری از کلیشه‌ها و تکرارهاست. او معتقد است که سینما باید انعکاسی از واقعیت‌های زندگی باشد و از ساختن تصاویر غیرواقعی و بزک‌شده خودداری کند.

در این راستا، او اغلب فیلم‌های امروزی را که صرفاً به دنبال جلب توجه و کسب جوایز بین‌المللی هستند، به‌خاطر از دست دادن اصالت و محتوای واقعی نقد می‌کند. به نظر فراستی، فیلمی ماندگار است که بتواند انسان‌ها و مسائل آن‌ها را بدون تحریف و به شکلی واقعی به نمایش بگذارد.

۱۰۰ فیلم محبوب مسعود فراستی

در ادامه فهرستی از ۱۰۰ فیلم برتر تاریخ سینما از نگاه مسعود فراستی آمده است.

۱_سرگیجه (هیچکاک-۱۹۵۷)
۲_ساراباند (برگمان-۲۰۰۳)
۳_ارتش سایه ها (ملویل-۱۹۶۹)
۴_ریوبراوو (هاکس-۱۹۵۹)
۵_جویندگان (فورد-۱۹۵۶)
۶_داستان کارآگاه (وایلر-۱۹۵۱)
۷_عشق در بعد از ظهر (وایلدر-۱۹۵۷)
۸_مرد عوضی (هیچکاک-۱۹۵۶)
۹_مغازه گوشه خیابان (لوبیچ_۱۹۴۰)
۱۰_فریادها و نجوا ها (برگمان-۱۹۷۳)
۱۱_دره من چه سرسبز بود (فورد-۱۹۴۱)
۱۲_پنجره عقبی (هیچکاک-۱۹۵۴)
۱۳_بعد از ظهر پاییزی (یاسوجیرو ازو-۱۹۶۲)
۱۴_باد (شوستروم-۱۹۲۸)
۱۵_طلوع (مورنائو-۱۹۲۷)
۱۶_هاتاری (هاکس-۱۹۶۲)
۱۷_فانی و الکساندر (برگمان-۱۹۸۲)
۱۸_خوشه های خشم (فورد-۱۹۴۰)
۱۹_درشب اتفاق افتاد (کاپرا-۱۹۳۴)
۲۰_روانی (هیچکاک-۱۹۶۰)
۲۱_آخرین مرد (مورنائو-۱۹۲۴)
۲۲_سانشوی مباشر (میزوگوچی-۱۹۵۴)
۲۳_آخربهار (ازو-۱۹۴۹)
۲۴_چه کسی لیبرتی والانس را کشت (فورد-۱۹۶۲)
۲۵_بزرگ کردن بیبی (هاکس-۱۹۳۸)
۲۶_مرد آرام (فورد-۱۹۵۲)
۲۷_آواز زیر باران (دانن-۱۹۵۲)
۲۸_سفر به ایتالیا (روسلینی-۱۹۵۳)
۲۹_در کمال خونسردی (بروکس-۱۹۶۷)
۳۰_یک آمریکایی در پاریس (مینه لی-۱۹۵۱)
۳۱_توت فرنگی های وحشی (برگمان-۱۹۵۷)
۳۲_ایرما خوشگله (وایلدر-۱۹۶۳)
۳۳_زمین می لرزد (ویسکونتی-۱۹۴۷)
۳۴_ریش قرمز (کوروساوا-۱۹۶۵)
۳۵_حفره (بکر-۱۹۶۰)
۳۶_این زمین مال من است (رنوار-۱۹۴۳)
۳۷_داشتن و نداشتن (هاکس-۱۹۴۴)
۳۸_طرحی برای زیستن (لوبیچ-۱۹۳۳)
۳۹_گل بهاری (ازو-۱۹۵۸)
۴۰_فقط یک بار زندگی می کنید (فریتس لانگ-۱۹۳۷)
۴۱_دردسر هری (هیچکاک-۱۹۵۴)
۴۲_آمارکورد (فلینی-۱۹۷۴)
۴۳_گل های شب (رنه کلر-۱۹۵۲)
۴۴_آقای اسمیت به واشینگتن می رود (کاپرا-۱۹۳۹)
۴۵_زن طراح (مینه لی-۱۹۵۷)
۴۶_شب های کابیریا (فلینی-۱۹۵۶)
۴۷_ام (فریتس لانگ-۱۹۳۱)
۴۸_ما فرشته نیستیم (کورتیس-۱۹۵۵)
۴۹_آپارتمان (وایلدر-۱۹۶۰)
۵۰_بهترین سال های زندگی ما (وایلر-۱۹۴۶)
۵۱_زندگی و مرگ کلنل بلیمپ (مایکل پاول-۱۹۴۳)
۵۲_ هفت شانس (باستر کیتون-۱۹۲۵)
۵۳_مراکش (فون اشترنبرگ-۱۹۳۰)
۵۴_حرص (فن اشتروهایم-۱۹۲۳)
۵۵_رفاقت (پابست-۱۹۳۱)
۵۶_جعبه موسیقی (جیمز پاروت-۱۹۳۲)
۵۷_آتالانت (ویگو-۱۹۳۴)
۵۸_په‌په لوموکو (ژولین دوویویه-۱۹۳۷)
۵۹_چای تلخ ژنرال پین (کاپرا-۱۹۳۳)
۶۰_بد و زیبا (مینه لی-۱۹۵۲)
۶۱_فراتر از واقع (نیکلاس ری-۱۹۵۶)
۶۲_اروپا ۵۱ (روسلینی-۱۹۵۲)
۶۳_التهاب شدید (رائول والش-۱۹۴۹)
۶۴_نوشته بر باد (سیرک-۱۹۵۶)
۶۵_شهر عریان (ژول داسن-۱۹۴۸)
۶۶_ستاره ای متولد می شود (کیوکر-۱۹۵۴)
۶۷_تشریح یک قتل (اتوپرینجر-۱۹۵۹)
۶۸_تک خال در حفره (وایلدر-۱۹۵۱)
۶۹_بوسه عریان (فولر-۱۹۶۴)
۷۰_همه چیز درباره  ایو (منکیه ویچ-۱۹۵۰)
۷۱_بوسه مرگبار (آلدریچ-۱۹۵۵)
۷۲_جسد های عالیجنابان (رزی-۱۹۷۶)
۷۳_از دل گذشته ها (تورنر-۱۹۴۷)
۷۴_وسوسه باشکوه (سیرک-۱۹۵۴)
۷۵_نامه یک زن ناشناس (افولس-۱۹۴۸)
۷۶_آلمان سال صفر (روسلینی-۱۹۴۸)
۷۷_سنسو (ویسکونتی-۱۹۵۴)
۷۸_خانم های جنگل بولونی (برسون-۱۹۴۵)
۷۹_زنگ تفریح (تاتی-۱۹۶۷)
۸۰_اتاق موسیقی (ساتیاجیت رای-۱۹۵۸)
۸۱_گرفتار (افولس-۱۹۴۹)
۸۲_جزیره (شیندو-۱۹۶۱)
۸۳_راه های افتخار (کوبریک-۱۹۵۷)
۸۴_جسم و خیال (دوویویه-۱۹۴۳)
۸۵_هفت مرد از حالا (باد بوتیکر-۱۹۵۶)
۸۶_مرد ساکت (کلود پینوتو-۱۹۷۳)
۸۷_ استاکر (تارکفسکی-۱۹۷۹)
۸۸_وقایع نامه یک تابستان (ژان روش-۱۹۶۱)
۸۹_دوشیزه و مرگ (پولانسکی-۱۹۹۵)
۹۰_شبح جنگجو (کوروساوا-۱۹۸۰)
۹۱_ترمیناتور۲ (جیمز کامرون-۱۹۹۱)
۹۲_قلمرو بهشت (ریدلی اسکات-۲۰۰۵)
۹۳_تصادف(کراش) (پل هگیس-۲۰۰۴)
۹۴_خواهرکوچک ما (کوریدا-۲۰۱۵)
۹۵_من دانیل بلیک (کن لوچ-۲۰۱۸)
۹۶_قاضی (دیوید دابکین-۲۰۱۴)
۹۷_دله دزد های فروشگاه (کوریدا-۲۰۱۸)
۹۸_ببخشید از دست دادیمتون (کن لوچ-۲۰۱۹)
۹۹_رالف خرابکار ۱ و ۲ (ریچ مور-۲۰۱۲/۲۰۱۸)
۱۰۰_روی دیگرهمه چیز (میلاتورا جیلیک-۲۰۱۸)

منبع: روزیاتو