آیا خورشید یک روز زمین را نابود خواهد کرد؟ شاید این اتفاق رخ دهد یا شاید هم نه. ستاره‌شناسان سیاره‌ای سنگی به اندازه‌ی زمین را در حال چرخش دور کوتولهای سفید مشاهده کردند که نشانگر آینده‌ای است که در آن، سیارهی ما بیشتر از ستاره‌ی خود زنده می‌ماند.
۶ میلیارد سال دیگر خورشید بزرگ می‌شود و به ستاره‌ای از نوع غول سرخ، تبدیل می‌شود. در این مرحله، عطارد و شاید زهره بلعیده می‌شوند و برای مدت طولانی فکر می‌کردیم سیاره زمین نیز سوزانده خواهد شد. اما شاید سیاره آبی با وجود آنکه ممکن است در ۶ میلیارد سال آینده به دنیایی سکونت‌ناپذیر تبدیل شود، محکوم به فنا نباشد.
به‌گزارش نیویورک‌تایمز، دانشمندان سیاره‌ای سنگی را کشف کرده‌اند که دور ستاره‌ای می‌چرخد که فاز غول سرخ خود را پشت سر گذاشته است. این سیاره اکنون دور کوتوله‌ی سفید، جسم ستاره‌ای کوچک‌تری که پس از سوختن ستاره باقی می‌ماند، می‌چرخد
نکته‌ی مهم این است که به نظر می‌رسد سیاره، زمانی در همان موقعیتی که زمین در‌حال‌حاضر به دور خورشید ما می‌چرخد، قرار داشته است. سیارهی سنگی قبل از آنکه توسط ستاره‌ی در حال مرگش بلعیده شود، به مداری دورتر، دو برابر فاصله‌ی زمین و خورشید رانده شد. بدین نرتیب، جهان کشف‌شده اولین سیارهی سنگی محسوب می‌شود که در حال چرخش به دور کوتولهای سفید دیده شده است.
سیارهی سنگی شبیه به زمین بعد از نابودی ستاره‌اش دوام آورده است
کمینگ ژانگ، اخترفیزیکدان از دانشگاه کالیفرنیا سن‌دیگو، که رهبری مطالعه‌ی منتشر‌شده در مجله‌ی نیچر آسترونومی را بر عهده داشت، گفت: «ما نمی‌دانیم که آیا زمین می‌تواند زنده بماند یا خیر. اگر دوام بیاورد، به چنین سیستمی تبدیل خواهد شد.»
سیارهی سنگی حدود ۴هزار سال نوری از ما فاصله دارد و در سال ۲۰۲۰، رصدخانه‌ی اخترشناسی رادیویی کره جنوبی با استفاده از فرآیندی به نام ریزهمگرایی گرانشی آن را کشف کرد. تیم کره‌ای ستاره‌ی سیارهی سنگی را هنگام گذر از مقابل ستاره‌ای دورتر رصد و آن ستاره، میزان نور رسیده به تلسکوپ را تا هزار برابر بزرگ‌نمایی کرد. این اثر که با عنوان همگرایی یا لنز گرانشی شناخته می‌شود، شناسایی اجرام بسیار دوردست و کم‌نور را امکان‌پذیر می‌کند.
آن اتفاق خاص، رویدادی یک‌باره بود و شانس مشاهدات دقیق بعدی، تا زمانی که تلسکوپ‌های جدید قدرتمند بتوانند سیارهی سنگی را در آینده بهتر مشاهده کنند، محدود است. اما دکتر ژانگ و تیمش سال گذشته توانستند کارهای بیشتری را در رصدخانه کِک در هاوایی انجام دهند و فهمیدند ستاره‌ی سیاره درواقع کوتولهای سفید است.
محققان محاسبه کردند که حداقل دو جسم، در حال چرخش به دور کوتوله‌ی سفید هستند. یکی از آن‌ها کوتوله‌ی قهوه‌ای بود؛ یعنی ستاره‌ی ناکام که هرگز با همجوشی هسته‌ای شعله‌ور نشده بود و در فاصله‌ی بسیار زیادی از ستاره‌ی مرکزی قرار داشت. اما شیء دیگر سیاره‌ای با جرم حدوداً ۱٫۹ برابر زمین است که در مداری نزدیک‌تر به دوره ستاره می‌چرخد و به همین دلیل، احتمالاً جهانی از نوع سنگی محسوب می‌شود.
تیم ژانگ با مدل‌سازی تکامل منظومه‌ی ستاره‌ای، محاسبه کرد که سیاره ممکن است زمانی مثل زمین در مدار سکونت‌پذیر واقع بوده باشد. ستاره نیز احتمالاً به اندازه‌ی ستاره ما بوده است. دکتر ژانگ گفت: «انتظار داریم که ستاره تقریبا هم‌جرم خورشید بوده باشد.»
همگرایی گرانشی، کوتوله‌ی سفید را نشان می‌دهد که با خطوط سفید عمود نشان داده شده است. محققان تصاویری از ستاره سال‌ها قبل از رویداد (a)، اندکی پس از اوج بزرگ‌نمایی ستاره پس‌زمینه در سال ۲۰۲۰ (b) و پس از ناپدید شدن آن، در سال ۲۰۲۳ (c) ثبت کردند.
اما ستاره با اتمام سوخت خود، مقداری از جرمش را از دست داد و موجب شد که مدار سیارهی سنگی طولانی‌تر شود. سیارهی سنگی از فاز غول سرخ در حال گسترش ستاره فرار کرد و تا مرحله‌ی کوتوله‌ی سفید زنده مانده است.
تعداد انگشت‌شماری از سیاره‌های گازی پیدا شده‌اند که به دور کوتوله‌های سفید می‌چرخند، اما آن‌ها یا در مدارهای دورتری بودند یا پس از مرحله‌ی غول سرخ به سمت داخل و نزدیک‌تر مهاجرت کرده بودند. سوزان مولالی، ستاره‌شناس موسسه‌ی علوم تلسکوپ فضایی در مریلند، گفت: «اگر تشخیص دکتر ژانگ درست باشد، این اولین سیارهی سنگی است که به دور چنین ستاره‌ای می‌چرخد. این قطعا کوچک‌ترین و واضح‌ترین سیارهی سنگی است که تا به حال در اطراف کوتولهای سفید پیدا کرده‌ایم.»
تعداد انگشت‌شماری از سیارات گازی کشف‌شده دور کوتوله‌های سفید می‌چرخند
استفن کین، ستاره‌شناس دانشگاه کالیفرنیا ریورساید، اشاره کرد که وقتی برای اولین‌بار مقاله را خواند، هیجان‌زده شد. او قبلا بررسی کرده بود که آیا سیارات می‌توانند در زمانی که ستارگانشان از مرحله‌ی غول سرخ عبور می‌کنند زنده بمانند یا خیر، بنابراین کشف جدید برایش بسیار جذاب است. با‌این‌حال، حضور کوتوله‌ی قهوه‌ای همه‌چیز را پیچیده می‌کند. او توضیح داد که اگر کوتوله‌ی قهوه‌ای زمانی به ستاره نزدیک‌تر می‌شد، اما به سمت بیرون حرکت می‌کرد، می‌توانست دینامیک کل سیستم را تغییر دهد. یعنی شاید سیارات دیگری بوه‌اند که به بیرون پرتاب شده‌اند و سیاراتی که در‌حال‌حاضر مشاهده می‌شوند، جزو بازماندگان هستند.
ناسا قرار است تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن را قبل از سال ۲۰۲۷ به فضا پرتاب کند و انتظار می‌رود که سیارات بیشتری را از طریق پدیده ریزهمگرایی گرانشی پیدا کند. شاید برخی از آن‌ها در اطراف کوتوله‌های سفید در چرخش باشند.
منبع: خبرآنلاین
منبع: faradeed-212503
