در روزهای گذشته، قضات کشور برزیل دسترسی به شبکه اجتماعی x را مسدود کردند. در فرانسه نیز دادستان پاول داروف را از خروج از کشور منع کرده و اجازه بررسی این پلتفرم را صادر کرده است. در بریتانیا، قضات کاربران شبکه‌های اجتماعی را به‌خاطر پیام‌هایی که در جریان ناآرامی‌های اخیر در فضای مجازی منتشر کرده‌اند، به زندان محکوم می‌کنند. در آمریکا هم برنامه‌هایی جدی برای ممنوعیت تیک‌تاک در دست اجرا است. در نتیجه این اقدامات بحث‌هایی در مورد آزادی بیان شکل گرفته است و همه نگران محدود کردن بیان آنلاین توسط دولت‌ها هستند.
به گزارش «فن‌زی» برخی از اقدامات دولت‌ها قابل توجیه هستند. پرونده‌ای که فرانسه علیه تلگرام باز کرده به‌خاطر نظارت پلیس بر محتوای غیرقانونی این پلتفرم است. تلگرام که تنها حدود ۵۰ کارمند دارد، مدت‌هاست که به‌عنوان بستری برای به‌اشتراک‌گذاری آسان مطالب در مورد کودک‌آزاری و تبلیغ مواد مخدر و سایر کالاهای قاچاق دیده شده است. البته تلگرام این اتهامات فرانسوی را «پوچ» می‌خواند و می‌گوید که قوانین آن با هنجارهای دیجیتال اروپایی مطابقت دارد. نتیجه تحقیقات این پرونده هر چه که باشد حداقل چیزی را مورد هدف قرار داده که غیرقانونی تلقی می‌شود.
حمله شدید آمریکا به تیک‌تاک نیز تا حدی قابل درک است. بیش از ۱ میلیارد نفر در سراسر جهان از این برنامه استفاده می‌کنند. اما با وجود شرکت مادری (بایت دنس) که دفتر مرکزی آن در پکن قرار دارد، تا حدی نگرانی در مورد دخالت‌های حزب کمونیست چین قابل درک است. زیرا افراد بسیار زیادی تیک‌تاک را منبع خبری خود می‌دانند و از آن برای دریافت اخبار استفاده می‌کنند. بادی توجه داشت که مردم حق آزادی بیان دارند؛ اما دولت‌ها نباید از این پلتفرم‌ها برای ترویج عقاید خود استفاده کنند. اگر این شرکت نتواند روابط خود را با پکن قطع کند، تحریم تیک‌تاک آخرین راه‌حل معقول برای امریکا است.
بااین‌حال بسیاری از اقدامات دولت‌ها در مورد شبکه‌های اجتماعی مانند سانسور و در نظر گرفتن مجازات برای بیانات آنلاین قابل درک نیست. دولت برزیل شبکه اجتماعی x را به دلیل امتناع از پیروی از دستورات غیرشفاف دادگاه برای حذف ده‌ها حساب کاربری، از جمله حساب‌های متعلق به اعضای کنگره، ممنوع کرده است. کاربرانی که سعی در دسترسی به این پلتفرم دارند با جریمه‌های هنگفتی روبرو می‌شوند. هند، امارات متحده عربی و دیگران نیز به دنبال تضعیف رمزگذاری در شبکه‌های اجتماعی هستند. مالزی هم اخیراً گفته است که پست‌های مربوط به مذهب باید توسط وزارت توسعه اسلامی پاک شوند.
دموکراسی‌های ثروتمند نیز بیشتر به سراغ سانسور می‌روند. اتحادیه اروپا در حال بررسی پلتفرم x به دلیل ترویج اطلاعات نادرست و نژادپرستی است. بریتانیا حق دارد کسانی را که آشکارا به خشونت دامن می‌زنند، زندانی کند، اما وقتی فردی را به دلیل ارسال توییتی که آن را «به شدت توهین‌آمیز» تلقی کرده‌اند، مجرم می‌شناسد، دیگر نمی‌تواند این اقدامات را توجیه کرد. حتی در آمریکا که قوی‌ترین سنت آزادی بیان در جهان را دارد، دستور به حذف محتوای طنز در مورد کووید-۱۹ در فیس‌بوک داده است.
در واقع بحث پیرامون آزادی بیان و قانون به زمان ظهور کتاب بازمی‌گردد و محدود به عصر شبکه‌های اجتماعی و فیس‌بوک نیست. اما چیزی که تغییر کرده این امروزه بیشترین و پرسروصداترین اعتراضات به سرکوب آزادی بیان از جانب راست‌گرایانی مانند ایلان ماسک x است، درحالی‌که بسیاری از افرادی که خود را لیبرال می‌دانند مخالف این روند هستند و از هر آنچه که ضربه‌ای به تیم مقابل باشد، دفاع می‌کنند. و کسانی که با سیاست‌هایی ماسک و متحدانش موافق نیستند، از مسدودسازی پلتفرم او دفاع می‌کنند.
اما باید بیدار شویم و بدانیم که این اقدامات و سیاست‌ها تأثیری فرارتر از این دارند و فقط مدیرعامل یک پلتفرم را گرفتار نمی‌کنند؛ بلکه حق آزادی بیان را از میلیون نفر مشترک این شبکه‌های اجتماعی سلب می‌کنند. شاید این اقدامات با هدف سرکوب میلیاردرهایی انجام شود که در راستای حمایت از حزب، شخصیت سیاسی و یا حتی جریان خاصی قدم برداشته‌اند؛ اما باید دانست توانایی بیان آزادانه از ارزش‌های اساسی لیبرال است و در کشورهای مدعی لیبرالیسم سرکوب آزادی بیان به این شکل مصداق بارز مبارزه با ارزش‌های بنیادین است.
منبع: sharghdaily-941893
