(تصاویر) یادی از پیشرانه V12 تویوتا؛ موتوری که فقط در سینه سنچوری قرار گرفت

برای چندین دهه، نام تویوتا مترادف با قابلیت اطمینان بوده است. این شرکت در طول تاریخ خود، پیشرانه‌های زیادی ساخته که به دوام فوق‌العاده و جان‌سختی شهرت پیدا کرده‌اند و وقتی نام تویوتا می‌آید، موتورهایی مثل شش سیلندر خطی ۲JZ و چهار سیلندر ۳S-GTE به ذهن می‌رسند.

بااین‌حال، یک پیشرانه وجود دارد که توانایی تویوتا برای ساخت موتورهای شگفت‌انگیز را نشان می‌دهد اما به چند دلیل چندان شناخته‌شده نیست. مهم‌ترین دلیل ناشناخته ماندن پیشرانهٔ موردبحث این است که فقط در نسل دوم سنچوری استفاده شد که صرفاً در تعداد محدودی در برخی بازارهای خاص عرضه شد. این تنها موتور V12 در تاریخ تویوتا محسوب می‌شود و بنابراین، بد نیست این پیشرانهٔ بی‌نظیر را با جزئیات بیشتری بررسی کنیم.

تویوتایی که رقیب رولزرویس بود

طی سال‌های اخیر، استفاده از پیشرانه‌های یکسان در چندین خودروی مختلف از یک خودروساز به موضوعی عادی تبدیل شده است زیرا تولید خودرو از این طریق ارزان‌تر و آسان‌تر خواهد شد و در زمان و هزینه صرفه‌جویی می‌شود. بااین‌حال، در مورد نسل دوم تویوتا سنچوری همه‌چیز کاملاً متفاوت بود. این سدان پرچم‌دار برای اولین بار در سال ۱۹۶۷ به مناسبت صدمین سالگرد تولد بنیان‌گذار تویوتا ساخته شد.

تویوتا برای توسعهٔ این خودرو زمان، انرژی و هزینهٔ فوق‌العاده‌ای صرف کرد. این روزها، تویوتا سنچوری عمدتاً توسط مقامات ژاپنی و افراد ثروتمند مورداستفاده قرار می‌گیرد. هدف از ساخت سنچوری این است که امکان لذت بردن از ثروت را برای خریداران فراهم کند بدون اینکه نشان دهند ثروتمند هستند. به همین دلیل، سنچوری در ظاهر زیبایی محافظه‌کارانه‌ای را به نمایش می‌گذارد.

خودروی موردنظر ما در اینجا اما نسل دوم سنچوری است که از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۷ تولید مشد. این تنها خودروی تولیدی V12 در کل تاریخ خودروسازی ژاپن محسوب می‌شود. تویوتا قبل و بعدازاین خودرو، هرگز برای خودروهای تولیدی سراغ پیشرانهٔ V12 نرفت. دلیل استفاده از پیشرانهٔ V12 در نسل دوم سنچوری نرمی و سکوت فوق‌العادهٔ آن بود. این ویژگی، به سنچوری شخصیتی می‌بخشید که امکان رقابت با رولزرویس را فراهم می‌کرد. این خودرو آن‌قدر ساکت بود که حتی هنگام تخته‌گاز هم نمی‌توانستید صدای پیشرانه را بشنوید و صرفاً آوایی ضعیف به گوش می‌رسید.

ویژگی‌های تنها پیشرانه V12 تویوتا

ازآنجایی‌که نسل دوم سنچوری با وزن حدود ۲ تن خودروی بسیار سنگینی بود، انتخاب یک پیشرانهٔ V12 بزرگ برای آن منطقی به نظر می‌رسید. البته این موتور با حجم ۵ لیتر هرچند پیشرانهٔ بزرگی بود اما طبق هر استانداردی، چندان قدرتمند محسوب نمی‌شد زیرا تویوتا به دنبال ساخت یک خودروی سریع نبود بلکه ساخت سدان لوکس و آرامی را برای رقابت را رولزرویس در نظر داشت و به همین دلیل بیشتر قصد استفادهٔ تبلیغاتی از حجم موتور و تعداد سیلندرهای این پیشرانهٔ V12 را داشت.

سنچوری در بازار داخلی ژاپن، ۲۸۰ اسب بخار قدرت داشت تا با توافق جنتلمن بین خودروسازان ژاپنی مطابقت داشته باشد. این توافق به‌منظور جلوگیری از ایجاد جنگ اسب بخار در ژاپن شکل گرفت، کشوری که حداکثر سرعت خودروها را روی صد کیلومتر بر ساعت محدود کرده بود.

نمونه‌های صادراتی سنچوری اما که در بازارهای محدودی عرضه شدند، ۲۹۵ اسب بخار قدرت داشتند. البته مثل اکثر خودروهای ژاپنی آن سال‌ها، بعید است که پیشرانهٔ سنچوری برای بازار داخلی ژاپن تضعیف شده باشد و به‌احتمال‌زیاد قدرت واقعی در ژاپن هم همین‌قدر بوده و تویوتا کمتر اعلام کرده است. این پیشرانهٔ V12 که ۱GZ-FE نام داشت، از ویژگی‌های منحصربه‌فردی بهره می‌برد مثل استفاده از دو ECU که هرکدام برای یک ردیف شش‌تایی سیلندرها در نظر گرفته شده بود.

به لطف این ویژگی، درصورتی‌که مشکل فنی برای موتور پیش می‌آمد، پیشرانه می‌توانست فقط با یک ردیف از سیلندرهای خود کار کند. همچنین هر سیلندر از این موتور به چهار سوپاپ مجهز بود و مجموعاً ۴۸ سوپاپ داشت. انتقال نیروی موتور به چرخ‌های عقب از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۴ توسط یک گیربکس چهار سرعته اتوماتیک صورت می‌گرفت که بعداً با یک نمونهٔ شش سرعتهٔ اتوماتیک هوشمند جایگزین شد. این گیربکس الگوهای فشردن پدال گاز توسط راننده را یاد می‌گرفت و بر این اساس نقاط تعویض دنده را تغییر می‌داد.

سرنوشت موتور V12 سنچوری چه شد؟

پس از ۲۰ سال تولید، سرانجام در نسل سوم سنچوری، تویوتا این پیشرانهٔ V12 را با یک نمونهٔ ۵ لیتری V8 از خانوادهٔ موتورهای UR خود جایگزین کرد. تویوتا به چند دلیل چنین تصمیمی گرفت. دلیل اصلی، پیشرفت بزرگ تکنولوژی پیشرانه از سال ۱۹۹۷ بود که نیاز به سیلندرهای بیشتر را از بین می‌برد. حالا به منظور ارائهٔ نرمی مدنظر تویوتا برای سنچوری، نیازی به پیشرانهٔ V12 نبود و یک پیشرانهٔ V8 هیبریدی هم همان نرمی را با مصرف سوخت و آلایندگی کمتر ارائه می‌کرد.

چرا سنچوری خودروی مهمی است؟

سنچوری یکی از نمادهای فرهنگی ژاپن محسوب می‌شود. این خودرو با ترکیبی از طراحی ساده و توجه بی‌نظیر به جزئیات، گویای فرهنگ ژاپن است. برای ۵۷ سال، سنچوری بدون شک نمادین‌ترین خودروی ژاپنی بوده است. افراد ثروتمند، مقامات بلندپایه و حتی امپراطور ژاپن از سنچوری استفاده می‌کنند و دیدن این خودرو در خیابان‌های توکیو بدین معنا است شخص مهمی داخل آن حضور دارد.