کارنامه درخشان ذوب‌آهن در مباحث زیست‌محیطی

احمدرضا منزه:

نشست خبری مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان با اصحاب رسانه در راستای تشریح رویکردها، عملکرد و پروژه‌های زیست‌محیطی این شرکت برگزار شد.

منصور یزدی‌زاده، مدیرعامل شرکت ذوب‌آهن اصفهان با اشاره به اینکه آلایندگی ذات همه صنایع است و نکته مهم کنترل این موضوع است، گفت: حدود 14 هزار نفر پرسنل در این شرکت مشغول به کار هستند و سلامتی آن‌ها و مردم، اولویت اصلی شرکت است.

او افزود: در شرایطی که کارخانه ذوب‌آهن به دلیل نداشتن مواد اولیه به‌ویژه سنگ‌آهن با 60 درصد از ظرفیت تولید دارد اما هیچ‌گاه اعتبار پروژه‌های زیست‌محیطی را کاهش نداده است و پروژه‌های جدیدی نیز تعریف نموده است.

مدیرعامل شرکت ذوب‌آهن اصفهان گفت: این شركت به‌عنوان نخستین توليدكننده فولاد در ايران در راستاي خط‌مشی زیست‌محیطی و تعهد مديريتی شركت مبني بر حفظ و صيانت از محیط‌زیست، با صرف هزینه‌های بسيار هنگفت اقدام به تعريف و اجراي پروژه‌های زیست‌محیطی در قالب طرح‌های بازسازي، بهسازي و نوسازي در بخش‌های هوا، آب، پساب، پسماند و انرژي نموده است که این خود بیانگر اعتقاد راسخ شرکت ذوب‌آهن به مقوله حفاظت از محیط‌زیست است. نتیجه اجرای برنامه‌های مذکور ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی شرکت در کلیه بخش‌های هوا، آب، پساب، پسماند و انرژی است.

او گفت: از نمونه‌هاي بارز این اقدامات می‌توان به اجرا و راه‌اندازی بيش از 36 پروژه زیست‌محیطی با هزینه‌ای بالغ‌بر 1700 میلیارد ریال و 5‏/56 میلیون یورو و تعداد قابل‌توجهي پروژه ديگر اشاره داشت. ايجاد و نگهداري بيش از 16500 هكتار فضاي سبز که حدود 84 برابر استانداردهای فضای سبز مربوط به صنایع است از دیگر اقدامات ذوب‌آهن در این بخش است.

*سازگاری با محیط‌زیست

یزدی‌زاده ادامه داد: بهره‌برداری از تعداد قابل‌توجهي سیستم‌های تصفيه هوا شامل 22 الكتروفيلتر، 75 فيلتر کیسه‌ای، 36 اسكروبر، 10 سيكلون (خشك، مرطوب) در خطوط مختلف توليد، بهره‌برداری از واحدهاي تصفيه آب و فاضلاب و شبكه‌هاي فاضلاب مجزا در سرتاسر كارخانه شامل انساني، بيولوژيكي، صنعتي و همچنين ايجاد تعداد 14 عدد استخرهاي ذخیره و تبخيری (كامل ايزوله) جهت نگهداري پساب‌های توليدي كه در حال حاضر با انجام پروژه‌های مختلف در حوزه مديريت آب و پساب و كاهش قابل‌توجه ميزان پساب توليدي از تعداد 10 استخر مربوط به پساب‌های صنعتی، تنها 3 استخر حاوی پساب و مابقي خشك می‌باشند نیز از اقدامات زیست‌محیطی مهم شرکت است.

او تصریح کرد: با انجام پروژه احداث تصفیه‌خانه تكميلي صنعتي اين شركت و بازچرخاني پساب حاصل حوضچه‌های یادشده نيز خشك خواهند شد. بر پایه نتايج حاصل از اندازه‌گیری‌های انجام گرفته توسط آزمايشگاه معتمد سازمان حفاظت محیط‌زیست بر روي پساب‌های توليدي اين شركت، كليه پارامترهاي فيزيكي، شيميایي آن در محدوده مجاز زیست‌محیطی قرار دارد.

مدیرعامل شرکت ذوب‌آهن اصفهان گفت: گرچه با انجام پروژه‌های بهبود در حوزه محیط‌زیست در حال حاضر بیشتر نزدیک به‌اتفاق خروجی‌های زیست‌محیطی اين شركت در بخش هوا در محدوده استانداردهاي مرتبط سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار دارد و تنها برخي از خروجی‌ها به‌صورت دوره‌ای خارج از محدوده مجاز زیست‌محیطی مربوطه می‌باشند ولی به‌منظور ارتقاء هر چه بيشتر خروجي اين واحدها، از ابتداي سال 97 همت مضاعفي براي بهبود اين واحدها در راستاي ارتقاي پارامترهاي زیست‌محیطی انجام گرديده كه مهم‌ترین آن‌ها شامل بازسازي LF1 فولادسازي به‌منظور استفاده بهينه از ظرفيت توليد و ارتقاي مناسب سيستم‌هاي تصفيه غبار مرتبط با آن؛ بهبود و اصلاح درب‌هاي باتري کک سازی به نوع قابل‌انعطاف به‌منظور جذب كامل گازهاي فرآيندي توليدي و جلوگيري از انتشار آن به محيط؛ استفاده از مكانيزم جديد تميزكاري درب‌هاي باطري کک سازی به‌منظور جذب كامل گازهاي فرآيندي و بهبود فرآیند؛ نصب سيستم تصفيه غبار بر روي باطري 3 جهت جذب ذرات زغال در هنگام شارژ سلول‌ها؛ تنظیم رژیم گرمایی و هيدروليكي باطری 3 کک سازی؛ بهبود و اصلاح عملكرد الكترو فيلترهاي ماشین‌های 1 و 2 و 3 آگلومراسيون؛ بهینه‌سازی الكتروفيلترهاي ماشين 4 آگلومراسيون؛ بهبود و اصلاح عملكرد الكتروفيلترهاي کوره‌های پلي‌زيوس آهك و بهینه‌سازی سیستم تصفیه غبار کنورتور شماره 2 فولادسازی هستند.

*پیگیری جدی مباحث زیست‌محیطی

او افزود: بهبود و اصلاح درب‌هاي باتري کک سازی به نوع قابل‌انعطاف به‌منظور جذب كامل گازهاي فرآيندي توليدي و جلوگيري از انتشار آن به محيط با طراحي و ساخت درب نمونه فلكسيبل در اواخر سال 96 آغاز گرديد. پس از ساخت و نصب درب نمونه فلكسيبل بر روي باطري 3 و تائید اثربخشی آن، مرحله اول پروژه شامل ساخت 74 عدد درب مربوط به سمت كك با استفاده از توانمندی‌های داخل شركت طي يك برنامه زمان‌بندی 5/7 ماهه از تاریخ 1 فروردین‌ماه 98 آغاز و در اواسط آبان‌ماه سال گذشته با هزینه‌ای معادل 150 ميليارد ريال به بهره‌برداری رسيد. در فاز دوم اين پروژه مقرر است 74 عدد درب مربوط به سمت ماشین‌های تخليه كك و 10 عدد درب رزرو نيز ساخته و بر روي باطري 3 نصب گردند. اين پروژه از تاريخ 1 آبان‌ماه 98 آغاز و پیش‌بینی می‌گردد تا اواخر مردادماه سال 99 با هزینه‌ای معادل 160 میلیارد ریال به بهره‌برداری برسد. به دلیل تحریم‌های ظالمانه کلیه مراحل طراحی، تأمین، ساخت و نصب و بهره‌برداری از پروژه مذکور با انجام طرح‌های تحقیقاتی متعدد با استفاده از توانمندی‌های نیروهای متخصص داخلی شرکت انجام گرفته است که این خود گامی بسیار ارزشمند و کم‌نظیر در جهت تحقق شعار بومی‌سازی و عدم وابستگی به خارج است.

یزدی‌زاده اظهار کرد: مجموعه پروژه‌های مقابله با بحران آب به تعداد 8 پروژه با هزینه سنگین مالی به‌منظور تأمين آب برای تولید پایدار کارخانه از محل پساب‌های شهرهای اطراف (زرین‌شهر، فولادشهر، ایمان شهر و نجف‌آباد) ازجمله احداث تصفيه‌خانه تکمیلی پساب صنعتي كارخانه به ظرفیت 850 مترمکعب در ساعت به‌منظور استفاده مجدد در فرآيند توليد و کاهش قابل‌توجه برداشت آب خام از رودخانه و احداث خطوط انتقال پساب از شهرهاي یادشده و صرفه‌جویی 50 درصدی مصرف آب کارخانه در طی 15 سال گذشته از دیگر اقدامات بزرگ ذوب‌آهن در جهت کمک به محیط‌زیست هستند. برنامه‌های زمان‌بندی انجام پروژه‌های یادشده پس از تدوين و تصويب در قالب برنامه جامع محیط‌زیست شرکت تهیه و به اداره كل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان ارسال گرديده است و مطابق با برنامه‌های مصوب در حال پيگيري و انجام است.

او تأکید کرد: مطالعات انجام گرفته در خصوص ميزان انتشار و نحوه پراكنش عوامل آلاينده از جمله مدل‌سازی نحوه پراكنش آلاینده‌هاي ناشي از فرآيندهاي شركت ذوب‌آهن، انجام گرفته توسط يكي از معتبرترين دانشگاه‌های كشور حاكي از آن است كه شعاع تأثیر اين آلاینده‌ها بسيار محدود بوده و نمی‌تواند شهرهاي اطراف را زیر تأثیر آن‌چنانی قرار دهد. همچنين نتايج حاصل از اين پروژه تحقيقاتي بيانگر اين نكته است كه ميزان آلايندگي موجود در سطح شهرهاي مجاور ناشي از فرآيندهاي اين شركت در محدوده مجاز زیست‌محیطی مربوط قرار دارد.

*نهادینه شدن فرهنگ حفاظت از محیط‌زیست

مدیرعامل شرکت ذوب‌آهن اصفهان بیان کرد: مطابق تحقيقات متخصصين حوزه محیط‌زیست 70 تا 75 درصد از آلودگي شهرها مربوط به سیستم‌های ناکارآمد حمل‌ونقل، 10 تا 15 درصد مربوط به اماكن و تنها 10 تا 15 درصد آلودگي اين شهرها ناشي از مجموع فعالیت‌های صنايع مستقر در شهرک‌های صنعتي حومه شهرها و کارگاه‌های صنعتي داخل شهرها است.

او افزود: برنامه‌های زمان‌بندی مربوط به پروژه‌های بهبود زیست‌محیطی انجام شده و در دست اجرای این شرکت و گزارشات لازم در خصوص مراحل پیشرفت پروژه‌ها در بازه‌های زمانی مشخص به اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان ارسال گردیده است و مراحل انجام پروژه‌های مذکور بارها توسط کارشناسان و مسئولان اداره مذکور مورد بازدید و پایش قرارگرفته است. طی سال 98 بر اساس تصمیمات اتخاذ شده در سطح شهرستان مقرر گردید که شرکت ذوب‌آهن اصفهان نسبت به تهیه برنامه جامع محیط‌زیست اقدام نموده و نتایج حاصل را جهت بررسی و تائید به اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان ارسال نماید. این برنامه در نیمه دوم سال 98 تهیه و به اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان ارسال گردید و در حال حاضر در مرحله بررسی توسط این اداره قرار دارد . مقرر است پس از نهایی شدن در چهار چوب تفاهم‌نامه مشترک با اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان امضا و مبادله گردد و به‌عنوان نقشه راه محیط‌زیست شرکت، کلیه فعالیت‌های بهبود در این حوزه بر اساس برنامه مذکور انجام گردد.

یزدی‌زاده گفت: مطابق قوانین جاری کشور هرگونه اظهارنظر در خصوص وضعیت زیست‌محیطی، بر عهده ارگان متولی یعنی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور است که وضعیت زیست‌محیطی این شرکت نیز مانند سایر شرکت‌های صنعتی در بازدیدهای محسوس و نامحسوس توسط تیم کارشناسی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان مورد پایش پیوسته قرار گرفته و نتایج حاصل به این شرکت گزارش می‌گردد. همچنین بسیاری از خروجی‌های زیست‌محیطی این شرکت در بخش هوا و پساب مجهز به سیستم‌های پایشگر آنلاین است که خروجی‌های مذکور به‌صورت آنلاین پایش شده و نتایج حاصل به‌صورت برخط و لحظه‌ای به اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان ارسال می‌گردد.

او ادامه داد: با نهادینه شدن فرهنگ حفاظت از محیط‌زیست در شرکت ذوب‌آهن اصفهان و بر اساس الزامات سیستم مدیریت زیست‌محیطی iso 14001 در صورت مشاهده اشکال زیست‌محیطی، بلافاصله نسبت به صدور فرم‌های عدم انطباق جهت بخش مربوطه اقدام می‌گردد و اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه لازم به‌صورت سیستماتیک تعریف و اجرا می‌گردد. لذا اکثر برنامه‌های زیست‌محیطی اجرا شده و در دست اجرا در این شرکت نه تنها با اجبار ارگان‌های بیرونی نبوده بلکه به‌صورت خودجوش و بعضا داوطلبانه و نشأت گرفته از تعهد شرکت به حفظ و صیانت از محیط‌زیست انجام گرفته است؛ اما آنچه در اينجا جاي بسي تأمل است اظهارنظرهاي غير فني، غير كارشناسانه، احساسي و با جهت‌گیری‌های خاص توسط برخي افراد است. نخست اینکه با فرض مطلق ادعاي اين افراد مبني بر عدم عزم جدي اين شركت جهت پيگيري موارد زیست‌محیطی با وجود تعريف و اجراي پروژه‌های متعدد زیست‌محیطی توسط اين شركت با صرف هزینه‌های بسيار هنگفت و اطلاع‌رسانی و بازدیدهای مکرر و حتی راه‌اندازی رسمی اين پروژه‌ها توسط مقام‌های رسمی کشور، این ادعا دور از انصاف است. دوم، در شرایط فعلی اقتصادی و سیاسی و عزم بسیار جدی مسئولین کارخانه در انجام اندک موارد باقی‌مانده که همگی روشن و دارای برنامه می‌باشند، انتظار می‌رود که همه مسئولین و تصمیم‌گیران تمام توان خود را با ایجاد هم‌افزایی به کار گیرند تا موانع کوچک و بزرگ از سر راه برداشته شوند و هدف زیر فشار قرار دادن اين شركت با اغراض خاص نباشد، چراكه در شرایطی که بیشتر برنامه‌های زیست‌محیطی اين شركت به نتيجه رسيده و شرايط نسبت به گذشته به‌مراتب بهبود يافته است، نباید با حجم عظيمي از هجمه‌ها روبرو باشیم، كه اين رويكرد به‌طورقطع جز القاء يأس و نوميدي در متوليان انجام برنامه‌های زیست‌محیطی اين شركت و همچنین القاي نگرانی‌های بی‌مورد به جامعه اطراف، نتيجه ديگري به همراه نخواهد داشت.

*کاهش چشمگیر مصرف آب خام

مدیرعامل شرکت ذوب‌آهن اصفهان تأکید کرد: اين شركت هیچ‌گاه زیر تأثیر اين هجمه‌ها قرار نگرفته و راه تعالي و پيشرفت در حوزه محیط‌زیست را با قدرت و قوت ادامه خواهد داد و در اين کار مقدس و ارزشمند انتظار همراهی و مساعدت همه ارگان‌های مرتبط منطقه، استان و كشور را بیش از گذشته دارد.

او در ادامه در پاسخ به سؤالی در خصوص تعدیل نیروی انسانی، گفت: خوشبختانه در مدت شیوع کرونا تاکنون نه تنها تعدیل نیرو نداشته‌ایم بلکه به نیروهای این مجموعه اضافه شده است.

یزدی‌زاده با بیان اینکه با اقدامات صورت گرفته در پیک نخست شیوع کرونا در داخل مجموعه ذوب‌آهن فرد مبتلا به کرونا نداشتیم، گفت: در موج دوم شیوع این ویروس با وجود تداوم اقدامات ضدعفونی و گندزدایی اماکن و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، متأسفانه برخی در بیرون این مجموعه به دلیل رعایت نکردن موارد بهداشتی مبتلا به این ویروس شده‌اند.

او با اشاره به تولید ریل در این شرکت گفت: بر اساس برنامه‌ریزی‌ صورت گرفته، ماهانه ۸ تا ۱۰ هزار تُن متناسب با نیاز کشور، محصول ریل در ذوب‌آهن تولید می‌شود که برای چهار محور اصلی درحال‌توسعه کشور صورت می‌گیرد، همچنین سفارش‌های خارجی مناسبی داریم که امیدواریم بتوانیم هرچه زودتر آن‌ها را عملیاتی کنیم.

مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان با اشاره به اینکه تلاش ذوب‌آهن کاهش مصرف آب خام با روش‌های مختلف است، اظهار کرد: حدود ۱۰ سال پیش به ازای هر کیلو محصول در ذوب‌آهن ۱۱ لیتر آب مصرف می‌شد که امروز به ۵ لیتر کاهش یافته است.

او با بیان اینکه امروز وضعیت بدهی‌های بانکی ذوب‌آهن جاری شده است، گفت: ارزش بازار ذوب‌آهن، امروز ۴۴ هزار میلیارد تومان است. همچنین سال گذشته با وجود محدودیت‌ها با صادرات یک‌میلیون و ۱۵۰ هزار تن محصول و بیش از ۴۰۰ میلیون دلار ارزآوری رکورد زدیم که علاوه بر تأمین نیاز ارزی خود به سیستم بانکی کشور نیز کمک کردیم.