عصمت الملوک دولتشاهی آخرین و محبوبترین همسر رضاشاه بود و این محبوبیت همچنان تا پایان عمر رضاشاه ادامه یافت. وی پس از تبعید رضاشاه همراه با او به جزیره موریس رفت، اما پس از مدت کوتاهی به ایران بازگشت. جالب است که عصمت الملوک پس از وقوع انقلاب نیز در کشور ماند و در مرداد سال ۱۳۷۴ در تهران درگذشت.
به گزارش روزیاتو، رضاشاه پهلوی در طول زندگی خود چهار بار ازدواج کرد و آخرین و محبوبترین همسر وی عصمتالملوک دولتشاهی بود. رضاخان قبل از ازدواج با مادر محمدرضا شاه، یعنی تاجالملوک آیرملو، همسر دیگری داشت و زمانی که با ارتش قزاقها در همدان مستقر بود، با دخترعموی خود، مریم سوادکوهی، ازدواج کرده و از او صاحب یک دختر به نام «همدمالسلطنه» شده بود. رضاخان یک سال پس از زندگی با مریم سوادکوهی، از او جدا شد.
همسر بعدی رضاخان «تاجالملوک آیرملو» بود که خانوادهاش از مهاجرانی بودند که پس از انقلاب بلشویکی روسیه از آذربایجان به ایران آمدند. تاجالملوک دختر «میرپنج تیمورخان آیرملو»، از صاحبمنصبان ارشد ارتش قزاق بود. از آنجایی که تاجالملوک مادر محمدرضا پهلوی بود، او را «ملکهی مادر» میخواندند.
عاقبت کار عصمت دولتشاهی
عصمت دولتشاهی پس از بازگشت به ایران معاشرت زیادی با خاندان پهلوی نداشت و مشغول زندگی و فرزندان خودش بود. البته در مراسم رسمی حضور داشت و شاه جدید همواره حمایتش میکرد؛ به قول خودش: «گاهی محمدرضاشاه احوالم را میپرسید و نسبت به من لطف داشت.»
عصمت دولتشاهی در سال ۱۳۷۳ و حدود یک سال پیش از مرگش، چند مصاحبه با مورخان انجام داد و در یکی از آنها به این پرسش که چرا پس از انقلاب از ایران نرفته است چنین پاسخ داد: «جایی را نداشتم که بروم قبل از انقلاب در خیابان هفتم سعد آباد خانهای داشتم و آنجا زندگی میکردم. بعد از انقلاب خانه و ماشینها را مصادره کردند. بعد از آن به خانه حمیدرضا در خیابان زعفرانیه، رو به روی سفارت کویت رفتم و مدت سه سال در آنجا زندگی میکردم. تا اینکه آنجا هم مصادره شد و بعد از آن، بنیاد این خانه را که میبینید در خیابان پسیان در اختیارم قرار داده و قرار است تا زمانی که زندهام اینجا باشم. الان حتى فرزندانم دیگر با من تماس نمیگیرند. نمیدانم چرا. شاید ملاحظه میکنند یا میترسند. هیچکدام از فرزندانم از خودشان سوال نمیکنند که آیا از اول همین اندازه بودند یا اینکه کمکم بزرگ شده اند. در حال حاضر دلخوشی من محبتی است که همسایههای این ساختمان نسبت به من دارند.»
عصمت دولتشاهی در چهارم مرداد ماه سال ۱۳۷۴ در ۹۰ سالگی درگذشت.
منبع: fararu-758129