پاسخ به چند سوال پرتکرار سهام عدالت / چگونه سهام خود را بفروشیم؟

بیش از یک ماه از آزاد سازی سهام عدالت می‌گذرد و بالغ بر ۱۷.۵ میلیون نفر روش مستقیم را انتخاب کرده اند، این در حالی است که مردم همچنان سوالات متعددی را درباره انتخاب این دو روش و نحوه مدیریت سهام خود دارند، با توجه به تمدید مهلت انتخاب آزاد سازی سهام عدالت به روش مستقیم، در این گزارش به برخی از پرتکرار ترین سوالات مردم پاسخ داده شده که از نظرتان می‌گذرد.
سوال ۱: آزاد سازی به روش مستقیم چه تفاوتی با آزاد سازی به روش غیر مستقیم دارد؟
درباره تفاوت این دو روش آزاد سازی باید گفت که در روش مستقیم، شخص سهامدار عدالت، مدیریت سبد شرکت‌های سرمایه گذاری را شخصاً بر عهده می‌گیرد و می‌تواند آن‌را به فروش رسانده یا از آن نگهداری کند و یا به عنوان ضامنی برای اخذ وام یا کارت اعتباری از بانک (ساز و کار این قابلیت به زودی اعلام می‌شود) استفاده کند ضمناً در حال حاضر امکان فروش سی درصد از این سهام وجود دارد و سهامداران می‌توانند از طریق کارگزاری‌ها آن‌را به فروش برسانند.
در آزاد سازی سهام عدالت به روش غیر مستقیم، شرکت‌هایی تحت عنوان شرکت‌های سرمایه گذاری استانی که تاکنون به عنوان یک واسطه مدیریتی سهام عدالت را مدیریت کرده و سود آن‌را سالانه به مردم می‌دادند، مدیریت سهام عدالت مشمولین را عهده دار می‌شوند. بنابر گفته مسئولین در عوض خود این شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی طی ماه‌های آینده وارد بورس می‌شوند و از سهام این شرکت‌ها به سهامدارانی که روش غیر مستقیم را انتخاب می‌کنند داده می‌شود. ضمناً این شرکت‌ها مبالغی را نیز به جهت تأمین مالی پروژه‌های عمرانی استفاده خواهند کرد.
نکته قابل توجه دیگر این است که گرچه زمان ورود این شرکت‌ها به بورس مشخص نیست اما طبق وعده مسئولین به مردمی که آزادسازی سهام عدالت به روش غیر مستقیم را انتخاب کرده اند در روز ورود این شرکت‌ها به بورس به اندازه ارزش روز روش مستقیم، سهام شرکت‌های استانی تعلق می‌گیرد و به دلیل اینکه این شرکت‌ها به صورت عرضه اولیه خواهند بود از حاشیه سود بیشتری نسبت به روش مستقیم بهره مند خواهند شد.
بنابراین به طور خلاصه تفاوت این دو روش در سه نکته ذیل است؛
۱. در روش مستقیم هم اکنون امکان فروش سهام وجود دارد اما در روش غیر مستقیم، سهامداران برای فروش سهام خود باید تا زمان ورود شرکت‌های سرمایه گذاری استانی به بورس صبر کنند.
۲. احتمالاً امکان استفاده از سهام عدالت به عنوان ضامن برای دریافت تسهیلات بانکی برای هر دو روش برقرار باشد.
۳. ارزش روز سهام عدالت در روش مستقیم هم‌اکنون در سایت https://www.sahamedalat.ir و یا سایت کارگزاری‌ها قابل مشاهده است اما در روش غیر مستقیم هنوز ارزش آن مشخص نیست اما بنابر گفته مسئولین در زمان ورود این شرکت‌ها به بورس دقیقاً به اندازه ارزش سهام عدالت مستقیمی‌ها، از این شرکت‌ها به مردم سهم داده می‌شود و چون این شرکت‌ها قرار است عرضه اولیه شوند، نهایتاً ارزش سهامی که به سهام دار می‌رسد در روش غیر مستقیم بیشتر از روش مستقیم خواهد بود.
سوال ۲: روش آزاد سازی مستقیم سهام عدالت را انتخاب کرده‌ام، اما نمی‌دانم باید چگونه آن‌را بفروشم؟
مراحل فروش سهام عدالت از طریق کارگزاری‌ها به شرح ذیل است:
۱) ثبت نام در سامانه سجام: در گام اول، در صورتی که سهامدار کدبورسی ندارد، باید به سایت https://www.sejam.ir مراجعه کرده و گزینه «ثبت نام در سامانه سجام» را انتخاب کند. پس از پر کردن اطلاعات ظرف چند ساعت یک کد به شماره فرد پیامک می‌شود.
۲) احراز هویت: در گام دوم، پس از آنکه آن کد پیامک شد، فرد سهامدار باید احراز هویت شود در گذشته این کار تنها در دفاتر پیشخوان دولت امکان پذیر بود اما در حال حاضر امکان احراز هویت غیر حضوری نیز فراهم است و سهامدار می‌تواند با استفاده از یکی از نرم افزارهای احراز هویت الکترونیک (مانند نرم افزار سیگنال)، در کمتر از ۵ دقیقه احراز هویت شود.
۳) ثبت نام سهامدار در سامانه سهام عدالت کارگزاری‌ها: پس از احراز هویت و دریافت کدبورسی، سهامدار عدالت، می‌تواند به سامانه سهام عدالت در سایت هرکارگزاری، اقدام به فروش سهام عدالت خود کند.
سوال ۳: روش آزاد سازی مستقیم سهام عدالت را انتخاب کرده‌ام اما کد بورسی ندارم و فعلاً نیز قصد فروش آن‌را ندارم، آیا مشکلی به وجود خواهد آمد؟
خیر، اگر کد بورسی نیز دریافت نکرده باشید، سهام عدالت شما در هر دو روش مستقیم یا غیر مستقیم محفوظ است و زمانی که این کد را دریافت کردید، می‌توانید آن‌را به فروش برسانید.
سوال ۴: روش آزاد سازی غیر مستقیم سهام عدالت را انتخاب کرده‌ام، آیا می‌توانم آن‌را بفروشم؟
اگر روش آزاد سازی غیر مستقیم را انتخاب کرده اید تا زمانی که این شرکت‌ها وارد بورس نشده‌اند امکان فروش سهام خود را ندارید و باید تا اطلاع ثانوی صبر کنید.
سوال ۵: سهام عدالت را بفروشیم یا نگه داریم؟
پاسخ به این سوال به نیاز فرد سهامدار به مبلغ سهام عدالت بستگی دارد، اما به طور کلی با توجه به وضعیت خوب بورس و امکان بالا رفتن ارزش آن و اینکه قرار است سهام عدالت، ضامن تسهیلات بانکی شود پیشنهاد می‌شود فعلاً از فروش آن خودداری شود مگر اینکه وضعیت بورس تغییر کند.
سوال ۶: سفارش فروش سهام عدالت را به بانک داده ام، چه زمانی وجه را واریز می‌کند؟ آیا این موضوع که بانک‌ها سهام عدالت را به قیمت ۴۵۰ هزار تومان فروخته‌اند صحت دارد؟ بانک، وجه را واریز کرده است اما کمتر از سی درصد سهام عدالت من است، چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
بانک‌ها چند روزی این امکان را داشتند تا از مردم برای فروش سهام عدالتشان وکالت بگیرند اما در این وکالتنامه نوشته نشده بود که بانک چه زمانی و چه سهامی را خواهد فروخت لذا بانک، هر زمان که بتواند سهام عدالت افرادی که به او وکالت داده اند را بفروشد، به اندازه ارزش سهام عدالت در آن روز مبلغ را واریز می‌کند.
بنابراین ممکن است بانک، امروز سهام عدالت را بفروشد اما چند روز آینده به حساب سهامداران واریز کند و در این چند روز ارزش سهام عدالت بیشتر از پیش شده باشد اما بانک مبلغ همان روزی که سهام را فروخته است، واریز می‌کند.
نکته دیگر این است که در حال حاضر ۳۶ شرکت بورسی در سهام عدالت وجود دارد، اگر شخص خود با استفاده از سامانه کارگزاری‌ها سهام عدالت را بفروشد، می‌تواند انتخاب کند که کدام سهام را به فروش برساند اما بانک، هیچ تعهدی ندارد که کدام سهام را خواهد فروخت و به انتخاب خود ۳۰ درصد از سهام عدالت موکل خود را می‌فروشد بنابراین ممکن است این رقم حتی کمتر از سی درصد کل ارزش روز باشد و یا ممکن است رقم بانک‌های مختلف با هم تفاوت کند اما با توجه داشت که اولاً رقم ۴۵۰ هزار تومان کاملاً کذب است دوماً با تحقیق‌های میدانی، مشاهده شده که رقم واریزی، کمی کمتر سی درصد ارزش کل سهام عدالت فرد بوده است.