سیاره‌ای جهنمی با بوی «تخم‌مرغ گندیده» و احتمال بارش «شیشه»

فرادید| داده‌های جدید تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) نشان می‌دهد که سیاره جهنمی «مشتری داغ» که نسبتاً نزدیک به زمین قرار دارد، احتمالاً بوی تخم‌مرغ گندیده می‌دهد. 

به گزارش فرادید، HD ۱۸۹۷۳۳ b یک غول گازی است که در فاصله ۶۴ سال نوری از ما در صورت فلکی روباهک قرار دارد. این سیاره بسیار نزدیک به ستاره اصلی خود می‌چرخد، حدود ۱۳ برابر نزدیکتر از عطارد به دور خورشید می‌چرخد و هر دو روز یک بار یک دور را کامل می‌کند. در نتیجه، سطح سیاره فراخورشیدی می‌تواند به ۹۲۵ درجه سانتی‌گراد برسد، به اندازه‌ای داغ که انواع خاصی از سنگ‌ها را به شکل گدازه ذوب کند. 

مشاهدات قبلی نشان داد در این سیاره فراخورشیدی احتمالاً شیشه مذاب از جو می‌بارد که احتمالاً توسط بادهایی با سرعت ۸۰۰ کیلومتر در ساعت (تقریباً سه برابر سریع‌تر از طوفان رده ۵ روی زمین)، به طرفین پراکنده می‌شوند. 

در مطالعه جدیدی که روز ۸ ژوئیه در مجله طبیعت (Nature) منتشر شد، محققان JWST را به سمت HD ۱۸۹۷۳۳ b برگرداندند تا درباره دنیای بی‌نظیر بیگانگان اطلاعات بیشتری کسب کنند. علاوه بر سنجش میزان دی‌اکسید کربن، اکسیژن، آب و فلزات سنگین در جوّ سیاره فراخورشیدی، این تیم دریافت این سیاره حاوی سولفید هیدروژن است، یک گاز بی‌رنگ سمّی و قابل‌اشتعال که از مواد آلی در حال پوسیدگی و آتشفشان‌های روی زمین نشت می‌کند و بویی شبیه تخم‌مرغ‌های گندیده می‌دهد. 

محققان پیش از این شک داشتند که هیدروژن سولفید را بتوان در غول‌های گازی دوردست یافت چون جوّ مشتری و اورانوس دارای مولکول یکسانی دارند. با این حال، محققان گفته‌اند این گاز به ندرت خارج از منظومه شمسی مشاهده شده به غیر از مقادیر کمی در محیط بین ستاره‌ای یا فضای بین ستاره‌ها. 

گوانگوی فو، نویسنده اصلی این مطالعه و اخترفیزیکدان دانشگاه جان هاپکینز در مریلند گفته که کشف سولفید هیدروژن در HD ۱۸۹۷۳۳ b یک گام مهم برای یافتن این مولکول در سیارات دیگر و درک بهتر نحوه شکل‌گیری انواع سیارات است.»

HD ۱۸۹۷۳۳ b احتمالاً باران شیشه مذاب و بادهای شدید طوفانی دارد

فو گفته که وجود سولفید هیدروژن مهم است چون به این معناست که این سیاره فراخورشیدی حاوی گوگرد است، یک عنصر حیاتی برای ساخت مولکول‌های پیچیده‌تر. » گوگرد یک عنصر کلیدی برای تمام اشکال حیات روی زمین است. 

فو گفته که HD ۱۸۹۷۳۳ b به خاطر دمای جهنمی و شرایط آب و هوایی، بعید است دارای حیات فرازمینی باشد. با این حال، دانستن احتمال یافتن آن در جهان‌های دوردست خارج از منظومه شمسی، می‌تواند احتمال وجود یک سیاره فراخورشیدی مشابه که نوعی از حیات بیگانه را در خود داشته باشد، افزایش دهد. 

اکنون محققان می‌خواهند از JWST برای مطالعه «مشتری‌های داغ» مشابه استفاده کنند تا ببینند آیا آن‌ها هم سولفید هیدروژن دارند یا خیر. 

JWST نحوه مطالعه سیارات فراخورشیدی مانند HD ۱۸۹۷۳۳ b را متحول کرده است. ابزارهای پیشرفته این تلسکوپ می‌توانند مواد شیمیایی مختلف را از سراسر کیهان شناسایی کنند، از جمله گازهای گلخانه‌ای در قمرهای منظومه شمسی، آب اطراف ستاره‌های دور و کربن در آغاز کیهان. 

سال گذشته، این تلسکوپ مولکولی مشابه به نام دی‌متیل سولفید را در آسمان سیاره فراخورشیدی پوشیده از اقیانوس K۲-۱۸ b مشاهده کرد. این گاز که قبلاً می‌دانستیم تنها توسط موجودات زنده در اقیانوس‌های زمین ایجاد می‌شود، نشان داد که این جهان بیگانه و سایر جهان‌ها ممکن است قادر به پشتیبانی از حیات باشند. با این حال، وجود این مولکول هنوز باید با تحقیقات بعدی تایید شود. 

دانشمندان همچنین بر این باورند که اگر JWST در سمت دیگر کهکشان راه شیری قرار می‌گرفت، می‌توانست نشانه‌های حیات روی زمین را تشخیص دهد.

مترجم: زهرا ذوالقدر