پیامدهای گسترده وجود فرو چالهها که با تمام توان میناب را میبلعد، آنچنان گسترده است که از دست مردم کار چندانی برنمیآید و نیازمند پیگیری و ورود مسئولان کشوری است.
فروچاله زمانی دیده میشود که بخشی از زمین به علت جنس سنگ در زیر سطح زمین از نوع سنگآهک، سنگ کربنات، تخت سنگ نمک و یا هر نوع از سنگ که میتواند با آبهای زیرزمینی در حال گردش در تماس باشد، بهوسیله آنها حل شود.
حل شدن سنگ، فضاها و غارهای زیرزمین را گسترش میدهد و زمانی که حمایت کافی برای زمین بالاتر و در واقع سطح آن از سوی فضاهای خالی زیرین وجود ندارد، فروپاشی ناگهانی روی زمین رخ دهد.
این سقوط و ریزش میتواند کوچک یا بزرگ باشد که در آن خانه یا حتی جاده و بخش بزرگی از سطح زمین بلعیده شود. شهرستان میناب در شرق بندرعباس مرکز استان هرمزگان به سبب برداشت بیرویه منابع آبی زیرزمینی و خشکسالی های پیاپی، مدتی است با چالش فروچالههای دهانگشوده مواجه است.
اهالی 30 روستا در معرض خطر
پیشرفت خطرناک فروچالهها در چند ماه گذشته سبب شده تا اهالی 30 روستای شهرستان میناب در معرض پیامدهای وحشتناک این پدیده قرار گیرد و ناچار به جابهجایی و فرار از روستاهای محل زندگی خود شوند. ترس از افتادن کودکان، بزرگسالان و دامها در این فروچالهها یکی از دغدغههای هر روزه اهالی و روستانشینان این منطقه است. نابودی دشتها، باغهای سرسبز و نخلستانها از یکسو و گسترش فروچالههایی به ژرفای پنجمتر کابوس شبانهروزی اهالی شهرستان میناب شده است.
هرچند فروچالهها تاکنون مسئولان زیادی از استان و کشور را برای بازدید به میناب کشانده، اما واقعیت این است که این رفتوآمدها و نشستها، هنوز مرهم زخم نیست و هراسناک آنکه زمانی نوشدارو شود که بعد از مرگ سهراب است. باوجود فشارهای مردم و تشکلهای زیستمحیطی میناب برای جلوگیری از انتقال آب این شهرستان به بندرعباس و احیای دشت مرده میناب که دیگر امیدی به زنده شدن آن وجود ندارد، در ثمربخشی این فشارها تردیدهای جدی وجود دارد و اخبار ضدونقیضی درباره توقف انتقال آب به بندرعباس به گوش میرسد.
ماحصل 17 سال خشکسالی
نماینده مردم شرق هرمزگان در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به اهمیت وضعیت دشت میناب و ایجاد فروچالههای عمیق در این منطقه گفت: میناب زمانی قطب کشاورزی استان هرمزگان و مرکز میوههای گرمسیری و بهشت جنوب کشور بود که متأسفانه به علت تداوم خشکسالی و بحران آب، 90 درصد از باغهای آن نابودشده است. سید مصطفی ذوالقدر اظهار داشت: بهای آب نیز در روستاها گران است و روستاییانی که به سبب بحران آب، با مشکلات فراوانی روبهرو بوده و هست و نیست خود را ازدستدادهاند، توان پرداخت هزینه آب را ندارند و باید در این زمینه وزارت نیرو اقدام مؤثری انجام دهد. او با اشاره به بحران کمآبی در استان هرمزگان تأکید کرد: باید برای رفع این مشکل، تدابیری اندیشیده و منابع جایگزین تعیین میشد. ذوالقدر یادآور شد: هرمزگان و استانهای جنوبی نباید منتظر بارش بمانند. این نماینده مجلس بیان کرد: 17 سال خشکسالی و برداشت بیرویه آب از منابع زیرزمینی، دشت میناب را نابود کرده است.
کاهش ذخایر آب سد استقلال میناب
استاندار هرمزگان نیز ضمن هشدار نسبت به اتمام ذخیره سد میناب از تدابیر جدید برای تأمین آب خبر داد. فریدون همتی در حاشیه بازدید از سد شمیل و نیان هشدار داد که منابع سد استقلال میناب بهعنوان مهمترین منبع تأمین آب آشامیدنی شهر بندرعباس، تنها تا تیرماه امسال پاسخگوی نیازها بود.
استاندار هرمزگان افزود: به علت کاهش ذخایر آب سد استقلال میناب، اکنون 75 درصد از آب آشامیدنی موردنیاز شهر بندرعباس از سد شمیل و نیان تأمین میشود. همتی همچنین اعلام کرد: مرحله نخست آبشیرینکن صد هزار مترمکعبی بندرعباس پایان تیر امسال با ظرفیت تولید 20 هزار مترمکعب آب در شبانهروز به بهرهبرداری میرسد که بخشی از کمبود آب آشامیدنی شهر بندرعباس را جبران میکند.
کاهش 90 درصدی ذخیره دو سد
مدیرعامل شرکت آب منطقهای هرمزگان نیز دراینباره گفت: اکنون ذخیره سد «شمیل و نیان» 10 میلیون مترمکعب است که نسبت به مدت مشابه پارسال 90 درصد کاهش دارد. هوشنگ ملایی افزود: از پنج حلقه چاه برای تأمین آب آشامیدنی شهر بندرعباس در حاشیه این سد استفاده میشود و هفت حلقه چاه دیگر نیز تا دو ماه آینده به بهرهبرداری میرسد. وی اظهار داشت: حدود دو دهه خشکسالی و کمآبی در هرمزگان موجب خشک شدن 365 حلقه چاه آب آشامیدنی، 18 دهنه چشمه و قنات و کاهش آب 135 حلقه چاه بین 30 تا 70 درصد شده است. او افزود: روستاهای گورزانگ، محمودی، باغگُلان، تم بلوچان، نصیرایی، تالار، تمبانو، چلوگاومیشی، تم بساط، تم گوهر، کناران، میر آباد، کلو، کلیبی، سرباران و کلنتان از جمله مناطقی شمار میآیند که خشکسالی و فروچالهها مشکلاتی را برای ساکنان آنها ایجاد کرده و مسئولان باید همزمان با برنامهریزی، تدبیری برای جلوگیری از نابودی دشتهای این مناطق بیندیشند.