مربیان دردسرساز یک دهه اخیر فوتبال ایران

دیروز مهدی تاج در یک برنامه تلویزیونی از قرارداد ترکمانچای فدراسیون فوتبال با مارک ویلموتس بلژیکی پرده برداشت و مشخص شد سرمربی سابق تیم ملی ایران می‌تواند تا مبلغ ۸ میلیون یورو از فوتبال ایران پول بگیرد؛ اتفاقی که نه برای تیم ملی نفع فنی داشت و نه برای فوتبال و فدراسیونش نفع مالی. سرمربی بی‌سر و صدا اما پرحاشیه تیم ملی در انتخابی جام جهانی هم کار دست تیم ملی داد و باخت به عراق و بحرین حالا باعث شده حضور ایران در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد.
جانشینی او به جای کارلوس کی‌روش، انتظارات را از این مربی بالا برده بود و او در همین آزمون‌های اولش نشان داد فاصله زیادی با سرمربی پرتغالی تیم ملی دارد؛ سرمربی‌ای که علی رغم نتایج درخشانش با تیم ملی، دردسرهای زیادی داشت و هر روز شاهد دعوای او با یکی از ارکان ورزش ایران بودیم. سرمربی تیم ملی ایران در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه، پیش از آغاز آن جام جهانی دعوای لفظی و رسانه‌ای بزرگی با برانکو ایوانکوویچ، سرمربی وقت پرسپولیس داشت و پس از آن مسابقات نیز درگیر بحث و جدل با وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک شد. سرمربی پرتغالی که به قول معروف سرش همیشه برای دعوا و گرفتن حق تیم ملی درد می‌کرد، با ناراحتی ایران را ترک کرد تا بعد از حدود یک سال و نیم به همه ثابت کند که چقدر جایش روی نیمکت تیم ملی خالی است.
البته فوتبال ایران در دهه اخیر از این مربیان دردسرساز در رده‌های ملی باشگاهی کم نداشته است. دو نمونه اخیر، سرمربیان ابتدای فصل استقلال و پرسپولیس یعنی آندره‌آ استراماچونی و گابریل کالدرون هستند که صبر کی‌روش را نداشتند و پس از انجام نپذیرفتن تعهدات مالی این دو باشگاه، تصمیم به بازگشت به کشورشان و شکایت از سرخابی‌های پایتخت گرفتند. شکایتی که البته هنوز جواب قطعی آن نیامده اما به احتمال زیاد دوباره جریمه هنگقتی نصیب آبی‌ها و قرمزهای پرطرفدار ایران می‌شود.
وینفرد شفر دیگر مربی خارجی بود که حضورش در ایران حاشیه‌های زیادی به همراه داشت؛ از انتصاب پسر خود به عنوان آنالیزور تا برآورده نکردن انتظارات آبی‌ها. سرمربی آلمانی که همیشه شور و نشاطش در کنار زمین باعث افزایش روحیه هواداران و بازیکنان این تیم می‌شد، پس از یک فصل و نیم حضور در استقلال، تنها توانست یک جام حذفی برای آبی‌ها به ارمغان بیاورد و کم آوردن مقابل رقیب سنتی یعنی پرسپولیس در لیگ برتر سبب شد هواداران استقلال او را پس بزنند و درخواست آوردن مربی‌ای کنند که بتواند استقلال را فاتح لیگ برتر کند. در مدت حضور او روی نیمکت استقلال، شفر پسرش را به عنوان آنالیزور وارد کادر فنی کرد که این موضوع باعث ناراحتی بسیاری از هواداران فوتبال و به ویژه بزرگان استقلال شد. همچنین او بدون دریافت کامل مطالباتش ایران را ترک کرد و شکایت او از استقلال به زودی باعث جریمه سنگین آبی‌ها خواهد شد.
البته شاید پرحاشیه‌ترین مربی خارجی در رده باشگاهی ایران در دهه اخیر، مانوئل ژوزه پرتغالی روی نیمکت پرسپولیس بود. مربی که زمان مدیریت رویانیان به نیمکت پرسپولیس راه یافت اما با دو جین ستاره هم نتوانست جامی با سرخ‌ها کسب کند و در میانه‌های راه، اخراج شد و جای او به یحیی گل‌محمدی داده شد. قرارداد این سرمربی پرتغالی به قدری برای سرخ‌ها دردسرساز بود که تا همین سال گذشته هم پرسپولیسی‌ها درگیر پرداخت جریمه‌های مربوط به قرارداد او بودند.
تغییر مدیریت باشگاه تراکتور از یک نهاد نظامی به خصوصی باعث شد تراکتور در صدر تیم‌های ایرانی قرار بگیرد که مربیانش جز دردسر و مشکلات مالی چیزی روی دست تیم‌هایشان باقی نگذاشته‌اند. آرتوئرول سائلام، مصطفی دنیزلی و جرج لیکنز، سه سرمربی خارجی یک دهه اخیر تراکتور بودند که فقط توانستند جیبشان را از پول‌های محمدرضا زنوزی پرپول کنند و عایدی برای تیم تبریزی نداشته باشند. هیچ‌کدام از این مربی‌ها نتوانستند جامی برای تراکتور به ارمغان بیاورند و حالا زنوزی باید مبلغ هنگفتی را برای لیکنز و دنیزلی بپردازد.
زلاتکو کرانچار یکی از باسابقه‌ترین مربیان خارجی در فوتبال ایران است که توانسته نتایج خوبی با سپاهان به دست بیاورد اما عملکرد او در پرسپولیس و تیم ملی امید باعث شد جنجال های خاص خود را داشته باشد. حضور او روی نیمکت پرسپولیس پر از حاشیه و دردسر بود و سرانجام هم بیشتر از یک نیم فصل نتوانست روی نیمکت سرخ ها باقی بماند و با تنها ۳۸ درصد پیروزی در مسابقات جایش را به علی دایی داد. شکایت کرانچار از پرسپولیس باعث شد این باشگاه باز هم مجبور به پرداخت جریمه به این مربی کروات شود. کرانچار سال‌ها بعد و پس از موفقیت با سپاهان این بار به عنوان مربی تیم ملی امید جانشین امیرحسین پروانی شد اما تنها سه بازی روی نیمکت تیم ملی امید بود و علی رغم صعود سخت به مرحله دوم انتخابی المپیک، از سمتش برکنار شد. البته دلیل اصلی برکناری او، اختلاف نظر زیاد با حمید استیلی بود که زمینه‌ساز خروج او از روی نیمکت تیم ملی امید شد.
در بین سپاهانی‌های سابق، طلایی‌پوشان ایگور استیماچ از معدود مربیان خارجی بود که برای سپاهان خبرساز شد. پس از موفقیت با دو مربی کروات یعنی لوکا بوناچیچ و زلاتکو کرانچار، آن‌ها توانستند با حسین فرکی قهرمان لیگ برتر شوند اما نتایج نامناسب این مربی در فصل بعد باعث شد طلایی‌پوشان نیمکت این تیم را به ایگور استیماچ بسپارند اما نتایج ناامیدکننده این سرمربی اهل کرواسی و از دست رفتن سهمیه لیگ قهرمانان آسیا باعث شد سپاهانی ها به اصطلاح فقط پول مفتی را به حساب این مربی کروات واریز کنند.
این لیست مربیان دردسرساز تنها برای یک دهه اخیر فوتبال ایران بود که توانستند با نتایج ضعیف پول خوبی به جیب بزنند و به نوعی برای تیم‌هایشان حاشیه درست کنند. مارک ویلموتس بلژیکی آخرین نسخه این مربیان دردسرساز در فوتبال ایران بود و باید امیدوار بود رییس جدید فدراسیون فوتبال که البته هنوز مشخص نیست چه زمانی انتخاب می‌شود رویکردی برای مربیان خارجی که قرار است به ایران بیایند داشته باشد.