از ابتدای تابستان اخبار متعددی درباره تب دنگی در ایران و میزان مبتلایان به آن شنیده می‌شود. از آنجایی که مردم ایران سابقه مواجهه با کرونا و مخدوش‌بودن اطلاع‌رسانی در روزهای اولیه آن را دارند، به‌صورت طبیعی کمی دربرابر اخبار رسمی در این زمینه موضع‌گیری دارند. این مسئله وقتی کمی جدی‌تر می‌شود که اطلاع‌رسانی رسمی در این زمینه دچار چنددستگی می‌شود. برای نمونه به این دو اظهارنظر رسمی از سوی دو مقام وزارت بهداشت در چند روز اخیر دقت کنید:
حسین فرشیدی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی: «انتقال داخلی تب دنگی به یک شهرستان و شش مبتلا در کشور محدود شده است». شهنام عرشی، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت از شناسایی ۱۲۲ بیمار مبتلا به تب دنگی در کشور خبر داد. این‌گونه اطلاع‌رسانی‌ها در جامعه‌ای که عامه مردم حوصله خواندن متن اخبار را ندارند و اغلب از روی تیترها تصمیم‌گیری می‌کنند، می‌تواند کمی به اعتماد عمومی ضربه بزند. اما به صورت کلی درباره تب دنگی در ایران چه می‌دانیم؟
تب دنگی رهاورد مسافرانی از امارات
حسین فرشیدی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، در هفته‌ای که گذشت در توضیح ریشه ورود بیماری تب دنگی به ایران گفت: «پشه «آئدس» عامل انتقال بیماری «تب دنگی» است. از سال ۹۵ با توجه به گسترش بیماری تب دنگی در برخی کشورهای همسایه، رصد منظم استان‌های مختلف کشور در دستور کار وزارت بهداشت قرار گرفت و در بیش از ۷۰ نقطه کشور دستگاه‌ها اقدامات شناسایی برای رصد بیماران احتمالی و پشه‌های آلوده را به‌صورت مستمر انجام دادند». وی ادامه داد: «سال ۹۸ پشه آلوده در شهرستان لنگه استان هرمزگان پیدا و موضوع با حساسیت توسط وزارت بهداشت پیگیری شد که با اقدام‌های گسترده و راهبرد فعال این وزارتخانه برای پیدا‌کردن بیماران از سال ۹۸ تا ۲۶ اردیبهشت امسال با وجود تست‌های مختلف، هیچ بیماری فعالی که از داخل کشور مبتلا به بیماری شده باشد، در کشور وجود نداشت».
فرشیدی گفت: «۲۶ اردیبهشت امسال متأسفانه تعدادی از بیماران مبتلا به تب دنگی از امارات وارد کشور شدند و در چند هفته تعدادی بیمار مبتلا به تب دنگی در تعدادی از استان‌های جنوبی شناسایی شد». وی افزود: «علاوه‌بر رایزنی‌های بین‌المللی با سازمان بهداشت جهانی، در داخل کشور نیز نظام بهداشتی تقویت و به‌طور فعال اقدام‌های لازم انجام شد که این اقدامات موجب شد انتقال بیماری از پشه‌های آلوده داخل کشور به یک شهرستان محدود شود». معاون وزیر بهداشت ادامه داد: «با گذشت حدود یک ماه و نیم از شناسایی این بیماران، با اقدام‌های گسترده وزارت بهداشت و هشدارهای لازم به دستگاه‌های مختلف، این بیماری تاکنون شیوع گسترده‌ای نداشته و تعداد بیماران آلوده در داخل کشور به شش بیمار منحصر شده که دستاورد مهمی برای نظام بهداشت و سلامت است». وی ادامه داد: «علاوه‌بر اقدام‌های گسترده در شهرستان‌هایی که پشه آلوده یا بیمار مبتلا در آن شناسایی شده، اقدام‌های احتیاطی در شهرستان و استان‌های هم‌جوار به‌طور فعال اجرا می‌شود». فرشیدی گفت: «پشه‌های آلوده در استان‌های بوشهر، هرمزگان و سیستان‌و‌بلوچستان، به‌ویژه چابهار شناسایی شدند که در استان‌های هم‌جوار مانند فارس، خوزستان و کرمان احتمال وجود پشه آلوده وجود دارد؛ خوشبختانه اگر‌چه بیماران آلوده‌ای شناسایی شده، ولی تاکنون پشه آلوده در این سه استان وجود نداشته است». وی انسان، پشه و ویروس را سه رکن مهم برای انتقال تب دنگی دانست و افزود: «در مناطقی که بیمار مبتلا به تب دنگی وجود دارد، ولی پشه آلوده نیست، نگرانی برای انتقال بیماری وجود ندارد».
معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه بهسازی محیطی مهمترین اقدام برای پیشگیری از تخم‌ریزی و رشد پشه آئدس است، گفت: «پشه آئدس در آب حتی به مقدار اندک می‌تواند تخم‌ریزی و زاد‌و‌ولد کند که بهسازی محیط و جمع‌آوری آب‌های راکد ازجمله اقدام‌های پیشگیرانه است». وی با بیان اینکه این نوع پشه جذب رنگ سیاه می‌شود، افزود: «لاستیک‌های مستعمل رهاشده که محل تجمع آب است، می‌تواند به‌عنوان محلی برای تخم‌ریزی و شیوع پشه آئدس عمل کند». فرشیدی با اشاره به علائم بیماری تب دنگی ادامه داد: «سردرد و بدن درد علائم مهم بیماری تب دنگی است و این بیماری به‌عنوان بیماری درد شکننده استخوان معروف است و تا یک ماه علائم آن نیز می‌تواند ادامه داشته باشد». وی افزود: «فرد مبتلا به تب دنگی باید به سرعت قرنطینه شود تا در معرض گزش مجدد پشه و انتقال ویروس به فرد دیگر قرار نگیرد». معاون وزیر بهداشت گفت: «یک درصد بیماران بدحال مبتلا به تب دنگی ممکن است بر اثر خون‌ریزی داخلی منجر به مرگ بیمار شود».
تب دنگی به تهران رسیده است؟
با رسیدن اخباری از جنوب کشور درباره این بیماری شایعاتی درباره میزان گسترش آن هم در میان مردم شنیده می‌شود. ازجمله اخباری درباره شیوع این بیماری در مناطق مرکزی و شمالی کشور که برای برخی به معنی گسترش روزافزون این بیماری است. با این‌حال، یک چهره شناخته‌شده در عرصه بیماری‌های عفونی در این هفته به این خبر واکنش نشان داد. دکتر پیام طبرسی اعلام کرد هنوز هیچ نمونه‌ای از این بیماری در تهران مشاهده نشده است.
متخصص بیماری‌های عفونی با بیان اینکه تب دنگی انتقال فردبهفرد ندارد، گفت: «گزارشی از شیوع بیماری دنگی در تهران وجود ندارد». پیام طبرسی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و متخصص بیمارهای عفونی با اشاره به اینکه تب دنگی یک بیماری ویروسی است که از طریق گزش پشه‌های آلوده به ویروس دنگی به انسان منتقل می‌شود، گفت: «علائم آن شامل تب بالا، دردهای شدید عضلانی و مفصلی، سردرد، راش پوستی و در برخی موارد حالت تهوع و استفراغ است».
وی با بیان اینکه در گذشته بیماری تب دنگی در کشور نبوده، اضافه کرد: «این بیماری در کشورهای همسایه، ازجمله پاکستان و هندوستان و بعضی از کشورهای آسیا شیوع پیدا کرده است. همچنین با بارندگی شدیدی که طی ایام اخیر در دوبی اتفاق افتاد و ماندن آب در سطح محلات این منطقه سبب انتشار پشه آئدس و بیماری تب دنگی در آن کشور شد و به‌دنبال این موضوع، تعداد زیادی از مسافران ایرانی که در دوبی به سر می‌برند نیز به این بیماری دچار شدند». طبرسی با اعلام تب دنگی در کشور شیوع گسترده ندارد، عنوان کرد: «تب دنگی انتقال فردبهفرد ندارد. تاکنون گزارش‌های در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری شمال و جنوب کشور همچون بندرعباس، بوشهر، هرمزگان ثبت شده است، اما گزارشی از شیوع بیماری دنگی در تهران وجود ندارد».
تب دنگی درمان دارد؟
طبرسی با بیان اینکه درحال حاضر درمانی برای تب دنگی وجود ندارد و داروها تنها برای تسکین درد تجویز می‌شوند، گفت: «95 درصد موارد خود‌به‌خود برطرف شده و تنها پنج درصد از مبتلایان به بیماری تب دنگی به نوع وخیم بیماری دچار می‌شوند». این عضو هیئت علمی توصیه کرد افراد در‌صورت مسافرت به کشورهای عربی و داشتن علائم بالا، به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کنند تا تست ویروس از آنها گرفته شود». وی با بیان اینکه فعلا مشکل و نگرانی در داخل کشور نداریم گفت: «در جنوب کشور، به‌خصوص استان‌های هرمزگان و بوشهر و استان‌های شمالی، به‌دلیل اینکه گزارش‌هایی ثبت شده، به شهروندان توصیه می‌کنیم دقت بیشتر به خرج دهند و حتما به بهداشت محیط خود توجه کنند و مکان‌های مستعد برای زندگی این حشرات، ازجمله مکان‌هایی که باعث ماندگاری آب راکد می‌شود، مانند لاستیک‌های مستعمل، زیر‌گلدان‌ها یا کولرهای آبی را کنترل کنند». متخصص بیمارهای عفونی تأکید کرد: «در مناطق آندمیک (بومی) این بیماری که این نوع پشه وجود دارد، برای پیشگیری از ابتلا به تب دنگی می‌توان از مواد دورکننده حشرات استفاده کرد. لازم است در این مناطق حتما برای در و پنجره از توری استفاده شود و همچنین پشه‌بند نیز باید مورد استفاده قرار گیرد».
تب دنگی در جنوب کنترل شده است؟
مقامات وزارت بهداشت می‌گویند این بیماری را در جنوب ایران کنترل کرده‌اند. معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: «انتقال داخلی تب دنگی با اقدام‌های گسترده وزارت بهداشت به یک شهرستان و شش مبتلا در کشور محدود شده است». حسین فرشیدی در حاشیه افتتاح شش طرح بهداشتی و درمانی در دزفول در گفت‌وگو با خبرنگاران با اشاره به اطلاع‌رسانی اخیر وزارت بهداشت در مورد شیوع بیماری تب دنگی در برخی استان‌های کشور گفت: «تب دنگی بیماری شناختهشدهای است که در بیش از ۱۴۰ کشور آلودگی به این بیماری وجود دارد». وی مقایسه تب دنگی با کووید۱۹ را اشتباه دانست و ادامه داد: «کرونا بیماری ناشناخته‌ای بود که برای نخستین‌بار بشر با آن مواجه شد، این درحالی‌ست که تب دنگی بیماری شناختهشدهای در دنیا‌ست».
منبع: sharghdaily-935806
