طبق سنوات گذشته، اواخر خرداد زمان ورود عشایر به دشت لار است، از گذشته بین ۸۵ تا ۸۷ هزار پروانه چرای دام صادر شده که قدمتشان به دهه‌های ۶۰ و ۷۰ برمی‌گردد، هنگام ورود دام‌ها به دشت نمایندگانی از منابع طبیعی و سازمان حفاظت محیط‌زیست با حضور در مبادی، از ورود دام مازاد به منطقه جلوگیری می‌کنند. بخشی از دشت لار با مساحت ۲۷,۷۸۸ هکتار در دامنه غربی قله دماوند در استان‌های مازندران و تهران طی مصوبه شماره ۱۹۷ شورای عالی محیط زیست مورخ 25/7/1380 به عنوان پارک ملی معرفی شد، در سال ۱۳۵۹با اتمام ساخت سد لار در پارک ملی لار، قسمت زیادی از اراضی و مراتع دره لار در محدوده آبی دریاچه سد قرار گرفت که از مرتفع‌ترین دریاچه‌های انسان‌ساز است، حدود یک‌سوم آب شرب شهر تهران از رودخانه و دریاچه مصنوعی سد لار تأمین می‌شود از این رو حفاظت از حوضه آبی دشت لار برای تأمین آب شرب تهران بسیار حائز اهمیت است. در واقع تابستان که می‌شود در جای‌جای دشت سیاه‌چادرهای عشایر به چشم می‌خورد، در اطراف هریک از آنها تعداد زیادی کودکان در سنین مختلف مشغول بازی و جست‌و‌خیز هستند، زنان هم دوشادوش مردان کار می‌کنند، گوسفندان را می‌دوشند، ماست و پنیر درست می‌کنند، در دوشان‌ها کره می‌زنند، در کنار تمام اینها بچه‌داری و آشپزی می‌کنند، به طور کلی در کنار مردان چرخ زندگی را می‌چرخانند، همه اینها بسیار زیباست اما به شرطی که یک‌سری مسائل محیط زیستی در منطقه رعایت شود و ظرفیت زیستی آن نادیده گرفته نشود، یکی از نگرانی‌های دوستداران محیط زیست برای دشت لار که به عنوان پارک ملی به ثبت رسیده، تعداد زیاد دام در مراتع است که موجب آسیب به گونه‌های گیاهی منطقه و در نهایت فرسایش خاک می‌شود، از این رو برای ورود دام به دشت لار قانون و ضوابطی وجود دارد که در راستای آن عشایری می‌توانند وارد شوند که پروانه چرا و همچنین کارت واکسیناسیون دام‌ها را داشته باشند. سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران دراین‌باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: پارک ملی ضوابط خاص خودش را دارد، بر این اساس تمام دستورالعمل‌های ورود به دشت لار را به دستگاه‌های ذی‌ربط ابلاغ کردیم و بر رعایت تمام نکات آن تأکید داریم. علی امراللهی درباره تاریخ ورود عشایر به دشت لار افزود: برای این منظور قرار شد یک کمیته فنی تخصصی در منابع طبیعی تاریخ دقیق ورود عشایر را اعلام کند، اما فعلا آن تاریخی که ملاک عمل قرار گرفته ۲۰ خرداد است. وی با اشاره به قوانین ورود عشایر و دام‌هایشان به پارک ملی لار اظهار کرد: پروانه‌هایی که برای ورود دامداران و عشایر و تعلیف دام‌ها به دشت لار صادر شده به دهه‌های ۶۰ و ۷۰ برمی‌گردد، یعنی بالای ۲۰ تا ۳۰ سال سابقه دارند، بعد از آن دیگر پروانه جدیدی صادر نشده است، در واقع محیط زیست به دنبال کاهش تعداد پروانه‌هاست، این پروانه‌ها هم قابلیت واگذاری ندارند یعنی اگر فردی بخواهد پروانه فرد دیگری را خریداری کند این امکان وجود ندارد، همچنین فقط ورثه می‌توانند از آن استفاده کنند، یعنی قابلیت واگذاری به غیر را ندارد، اگر فردی نخواهد شغل پدرش را ادامه دهد و از پروانه استفاده نکند خودبخود باطل خواهد شد. وی با اشاره به اینکه متولی صدور پروانه چرای دام، منابع طبیعی است گفت: تعداد پروانه‌ای که برای دامداران و عشایر برای ورود به دشت لار صادر شده بین ۸۵ تا ۸۷ هزار رأس است که برای کنترل ورود دام به دشت، تیمی از منابع طبیعی در ورودی پارک مستقر می‌شوند و هر گروهی که قصد ورود به دشت را دارد پروانه چرای آنها و همچنین کارت واکسیناسیون دام را کنترل می‌کنند و در صورتی که تعداد دام با پروانه هماهنگی داشته باشد اجازه ورود داده می‌شود، در غیر این صورت مازاد اعلام می‌شود و از ورود آنها به منطقه جلوگیری خواهد شد. امراللهی افزود: بعضا هم احتمال دارد که تعدادی دام از غیر ورودی‌های مشخص‌شده وارد منطقه شده باشند مثلا دام از کوه و کمر وارد دشت شود، در این شرایط یکی از وظایف منابع طبیعی این است که با حضور در محل استقرار عشایر، دام‌ها را سرشماری می‌کنند و اگر با تعداد پروانه همخوانی نداشته باشد از محدوده خارج خواهند شد، در واقع منابع طبیعی تیم پایش و در گردش دارد که هم برای زمان ورود و هم زمان استقرار عشایر در دشت کار پایش را انجام می‌دهند. وی درباره علت لزوم داشتن کارت واکسیناسیون دام‌ها گفت: دشت لار منطقه‌ای طبیعی و حفاظت‌شده است که حیات وحش زیادی در آن زیست می‌کنند که با وجود دام‌های اهلی در منطقه امکان انتقال بیماری مشترک بین دام و حیات وحش وجود دارد، از این رو داشتن کارت واکسن دام الزامی است در غیر این صورت از ورود دام به منطقه جلوگیری می‌شود. وی تأکید کرد: همچنین عشایر در دشت اجازه ساخت‌وساز ندارند و این یکی از دغدغه‌های محیط زیست است، این مسئله جزء موضوعات مهم شرکت آب منطقه‌ای است، در واقع بحث استقرار و احداث سرویس‌های بهداشتی در حریم کمی و کیفی بستر رودخانه برنامه مشترک سازمان محیط زیست، شرکت آب منطقه‌ای و منابع طبیعی است که در حال پیگیری آن هستیم تا عشایر تحت هیچ شرایطی در داخل محدوده حریم و بستر رودخانه سرویس بهداشتی احداث نکنند تا موجبات آلودگی منابع آبی فراهم نشود. سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران گفت: همچنین عشایر برای برپاکردن سیاه‌چادرها سامانه عرفی دارند و مشخص است هرکدام در چه محلی و چه نقطه‌ای باید چادرشان را بر پا کنند و دام‌هایشان را در چه مرتعی نگه دارند، یعنی حتی مرتعی که باید دام‌هایشان را در آن به چرا مشغول کنند نیز مشخص است. وی تأکید کرد: خوشبختانه دیگر پروانه‌های جدیدی برای چرای دام در دشت لار صادر نمی‌شود، پروانه‌های موجود را هم منابع طبیعی به عنوان متولی صدور پروانه چرا در سنوات گذشته صادر کرده و محیط زیست هم براساس پروانه‌های داده‌شده اجازه ورود به پارک ملی لار را می‌دهد و اگر تعداد دام بیشتر از تعداد درج‌شده در پروانه باشد، به‌عنوان دام مازاد اجازه ورود به دشت داده نمی‌شود. امراللهی اظهار کرد: براساس قانون، برخورد با دام مازاد بر عهده منابع طبیعی است، بنابراین رصد پروانه‌ها مبنی بر اینکه تعداد دام با عدد درج‌شده در پرونده همخوانی داشته باشد، جزء وظایف آنهاست. با توجه به اینکه دشت لار منطقه حفاظت‌شده است، ازاین‌رو نمایندگان سازمان حفاظت محیط زیست هم حضور دارند.
منبع: sharghdaily-933164
