شیخ فضل الله نوری از رهبران نهضت تنباکو بود و بسیاری از جلسات مبارزان مشروطه در خانه او برگزار می‌شد، همین جایی که سال‌هاست شهرداری تهران درب آن را گِل گرفته است.
از حدود ده سال پیش این خانه تبدیل به پاتوقی برای معتادان و ولگردان شده بود تا اینکه شهرداری تهران تصمیم گرفت، درب آن را گِل بگیرد.
در سال ۱۳۹۳ احمد مسجد جامعی در کسوت رئیس شورای چهارم شهر تهران، به شهرداری منطقه ۱۲ دستور داد که با کلنگ، درب گِل گرفته شده این خانه را باز کنند تا پس از بازدید او کاری برای حفظ و معرفی این خانه شود.
حالا با گذشت ۶ سال از آن بازدید، هنوز درب این خانه بسته است و سقف آن در گذر زمان بیشتر می‌ریزد.
شهرداری منتظر پاسخ مالک
علی محمد سعادتی شهردار منطقه ۱۲ تهران ، در تشریح آخرین وضعیت خانه شیخ فضل الله نوری با اشاره به اینکه خانه شیخ فضل الله نوری تحت مالکیت صنف کفاش‌هاست، گفت: با توجه به آن که خانه شیخ فضل الله نوری به یکی از اماکن رفت و آمد و اتراق معتادان بدل شده بود، درب ورودی آن بسته شد تا از ورود معتادان به داخل آن جلوگیری شود.شهردار منطقه ۱۲ تهران افزود: اتحادیه صنف کفاش‌ها در نظر دارد با تخریب این ملک، ساختمان جدیدی احداث و آن را به حسینیه صنف خود تبدیل کند.
سعادتی ادامه داد: پیشنهاد ما به مالک این بود که خانه مرمت و بازسازی شود و به همان شکل موجود به حسینه صنف کفاش‌ها تبدیل شود که تا به امروز پاسخی به ما داده نشده است.
مالک: آماده فروش ملک به شهرداری هستیم
عبدالله خالقی، مالک منزل شیخ فضل‌الله نوری با بیان اینکه صنف کفاشان بنا دارند حسینیه‌ای را در این مکان بسازند، گفت: البته ما این آمادگی را داریم که چنانچه شهرداری پول زمین را بر اساس قیمت روز پرداخت کند، آن را در اختیار شهرداری قرار دهیم.وی تصریح کرد: در سال ۹۲ جواز ساخت این حسینیه گرفته شد، ضمن اینکه با پیگیری‌های انجام شده قرار شد منزل مجاور این ساختمان خریداری و به حسینیه اضافه شود، اما با این حال در صورت پرداخت بهای آن مشکلی برای فروش نداریم.
صنف کفاش‌ها هم که مدعی است می‌خواهد این خانه را تبدیل به حسینیه کند، با گذشت سال‌ها از این ادعا هنوز گامی برنداشته و در این خانه هنوز با گِل بسته است.
اینکه به خاطر جلوگیری از حضور معتادان درب این خانه گِل گرفته شده، تنها به صورت مقطعی پذیرفته است، مقطعی که باید به سرعت اقدامات مناسب برای تعمیر و بازسازی این خانه صورت گیرد تا به عنوان یک اثر میراث سیاسی و فرهنگی در اختیار مردم قرار گیرد.
با فرصت سوزی اتحادیه کفاش‌ها روز به روز بر میزان تخریب این ملک افزوده می‌شود و این ملک در صورت تخریب حداکثری ارزش میراثی خود را از دست می‌دهد، در این شرایط دیگر معلوم نیست که آیا اتحادیه کفاشان همچنان تصمیم بر ساخت حسینیه خواهد داشت و یا ترجیح می‌دهد به بهانه اوضاع اقتصادی اقدام به ساخت پاساژ و مجتمع تجاری کند.
شهرداری تهران در سال‌های اخیر دغدغه مندی زیادی برای حفظ و تملک خانه شعرا، ادیبان و عرفا و شخصیت‌های سیاسی معاصر نشان داده است که در این مسیر از تمام ظرفیت‌های قانونی و حقوقی خود استفاده کرده است.
خانههای شخصیت‌های بزرگ اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نه تنها میراث خانواده نَسَبی آن‌هاست، بلکه میراث خانواده اجتماعی و معنوی آن‌ها هم محسوب می‌شود، البته با این تفاوت که ورثه در این مورد حق فروش، تغییر و ساخت و ساز را ندارند و صد البته ورثه اجتماعی باید ما به ازای ارزش مالی ملک را به ورثه نَسَبی پرداخت کنند.
استاندارد دوگانه در حفظ میراث اجتماعی شهر
شورای شهر تهران به عنوان نمایندگان مردم تهران علی‌رغم حساسیت ستودنی که نسبت به تملک خانه جلال آل احمد و نیما یوشیج داشته‌اند، معلوم نیست که چرا همان حساسیت را به تملک خانه شیخ فضل الله نوری ندارند و در جلساتی که برگزار شده به غیر از مسجد جامعی سایر اعضای کمیسیون فرهنگی به جای اینکه دغدغه شان حفظ آثار و میراث فردی باشد که برای به نتیجه رساندن مشروطه مشروعه تا پای اعدام هم رفت و به شهادت رسید، دغدغه شان تملک خانه فردی است که آثار ادبی او پیامی جز پوچ گرایی برای بشریت ندارد و خودش هم در آخر خودکشی کرد، نویسنده‌ای که با افکار و عقاید پوچش به جای اینکه آحاد جامعه را هدایت کند بر خلاف نامش، به گمراهی و ضلالت می‌کشاند.حجت نظری عضو شورای شهر تهران با انتشار مطلبی در صفحه شخصی خود نوشته بود: چند سال پیش در حال عبور از خیابان تقوی بودم که خانه صادق هدایت را به دوستانی که همراهم بودند نشان دادم، خانه‌ای که متعلق به نابغه معاصر ادبیات کشورمان، صادق هدایت است.
امیدوارم خیلی زود با تعامل مسئولان شهرداری و بیمارستان امیراعلم به عنوان مالک خانه هدایت، امکان بازدید دائمی عموم از این خانه تاریخی فراهم شود و در کنار دیگر خانه موزه‌ها، خیلی زود خانه موزه هدایت را هم در تهران داشته باشیم.
