هواپیمای جاسوسی U-2 ساخت کمپانی لاکهید یکی از نمادین ترین هواپیماهای دوران جنگ سرد بود و نقش برجسته ای در بحران موشکی کوبا در سال ۱۹۶۷ ایفا کرد. امروزه این هواپیما یکی از قدیمی ترین هواپیماهایی است که هنوز در خدمت نیروی هوایی ایالات متحده حضور دارد، هواپیمایی که اولین بار در سال ۱۹۵۵ به پرواز درآمده و در سال ۱۹۵۶ وارد خدمت شد.
این هواپیما به گونه ای طراحی شده بود که شناسایی آن سخت باشد و بتواند یک هواپیمای شناسایی در ارتفاع بالا باشد. هواپیماهای جاسوسی U-2 ها همچنان در خدمت بوده و اکنون تنها پلتفرم جاسوسی سرنشین دار نیروی هوایی ایالات متحده در ارتفاع بالا هستند.
هواپیمای جاسوسی همه کاره ۷۰ ساله نیروی هوایی ایالات متحده
هواپیمای جاسوسی U-2 در خفا توسط بخش سری Skunk Works از شرکت لاکهید مارتین در بربنک، کالیفرنیا توسعه یافت. این هواپیما با بالهایی شبیه هواپیماهای بدون موتور طراحی شده بود که برای پرواز در جو رقیق بالای ۵۵,۰۰۰ فوت (بعداً بیش از ۷۰,۰۰۰ فوت) بهینه سازی شده بودند. آنها اولین بار در سال ۱۹۵۶ وارد خدمت شدند و آخرین فروند آن در سال ۱۹۸۹ تحویل داده شد.
لاکهید مارتین مدعی است که U-2S Dragon Lady یک هواپیمای چابک و قابل اعتماد برای اهداف جمع آوری اطلاعات، نظارت و شناسایی (ISR) در ارتفاعات بالاست که به صورت ۲۴ ساعته و برای تمام ۳۶۵ روز سال پرواز می کند. هواپیماهای U-2 برای چیزی بیش از جاسوسی از کمونیست ها استفاده شده است. از این هواپیما برای مطالعات نقشه برداری، نمونه برداری جوی، و حتی جمع آوری داده های عکاسی مدیریت کشاورزی و زمین برای وزارت انرژی آمریکا استفاده شده اند. U-2 برای برقراری ارتباط بین جت های جنگنده نسل های مختلف نیز به کار گرفته شده است.
ویژگی های هواپیمای جاسوسی U-2 | اعداد و ارقام |
طول بال ها | ۳۲ متر |
طول | ۱۹.۲ متر |
حداکثر وزن هنگام بلند شدن | ۱۸,۱۴۴ کیلوگرم |
وزن محموله | ۲,۲۶۸ کیلوگرم |
سرعت | ۶۵۶ کیلومتر در ساعت |
برد | ۱۱,۲۰۰ کیلومتر |
سقف پرواز | بیش از ۷۰,۰۰۰ فوت |
ماهواره ها و پهپادهایی برای جایگزینی U-2 برنامه ریزی شده بودند، اما U-2 همچنان قادر به انجام ماموریت ها در محیطی بود که هیچ هواپیمای دیگری قادر به انجام آن نبود. همچنین U-2 می تواند به عنوان یک پلتفرم برای آزمایش پلتفرم های نسل ششم استفاده شود.
به ادعای لاکهید مارتین، U-2 به عنوان یک پلتفرم برای به نمایش گذاشتنِ سریعتر و مقرون به صرفه تر قابلیت های جدید برای چشم انداز عملیات مشترک همه جانبه انعطاف پذیر است. طراحی منحصربهفرد و ماژولار بودن آن را قادر میسازد تا فناوریهای جدید را در هفتهها و نه سالها به نمایش گذاشته و کارآیی آن ها را اثبات کند. لاکهید مارتین تصریح کرده است که “معماری باز و جثه برتر، وزن، قدرت و قابلیت خنک کنندگی (SWAP-C) را نشان داده است.”
در سال ۲۰۲۳، U-2 متعلق به نیروی هوایی ایالات متحده یکی از داراییهایی بود که برای جمعآوری اطلاعات در مورد “بالون جاسوسی” مزاحم چینی که در سراسر کانادا و ایالات متحده به پرواز درآمده بود مورد استفاده قرار گرفت، قبل از اینکه با شلیک یک F-22 Raptor (تنها شکار پرنده نظامی دشمن در موقعیت هوا به-هوا برای پیشرفته ترین جت جنگنده برتری هوایی جهان) ساقط شود.
دو فروند U-2 سرنگون شدند
هواپیمای U-2 Dragon Lady در سال ۱۹۵۶ وارد خدمت شد و تا ۱ مه ۱۹۶۰ مخفی ماند، زمانی که شوروی یکی از آنها را در حالی که یک پرواز جاسوسی را بر فراز خاک شوروی انجام می داد سرنگون کرد (خلبان آن یک فرد غیرنظامی بود). این یک فروند U-2 (با خلبانی سرگرد ریچارد اس. هرسی) بود که برای اولین بار در ۱۴ اکتبر ۱۹۶۲ سایت های موشکی شوروی را در کوبا کشف کرد. هشت روز بعد، یک هواپیمای جاسوسی U-2 در جریان بحران موشکی کوبا توسط یک موشک زمین به هوا سرنگون شد. وقتی هواپیمای U-2 بر فراز کوبا سرنگون شد، اوضاع میتوانست به طرز چشمگیری تشدید شود، اما تنش ها مدیریت شده و درگیری بزرگ تری رخ نداد.
اتفاق کلیدی مرتبط با U-2 | تاریخ |
اولین پرواز | ۱۹۵۵ |
اولین پرواز عملیاتی | ۱۹۵۶ |
ساقط شدن توسط اتحاد جماهیر شوروی | ۱۹۶۰ |
ساقط شدن بر فراز کوبا | ۱۹۶۲ |
آخرین فروند تولید شده | ۱۹۸۹ |
بازنشستگی برنامه ریزی شده | ۲۰۲۶ (از نیروی هوایی) |
بقایای این هواپیماها اکنون در موزه های آن کشورها به نمایش گذاشته شده است. همچنین موزه نظامی انقلاب خلق چین در پکن لاشه یک فروند U-2C (56-6691) که در سال ۱۹۶۵ بر فراز چین سرنگون شد را به نمایش می گذارد. طبق گزارش CNN، پنج فروند U-2 بر فراز چین سرنگون شدند. با این حال، در آن زمان، مدیریت همه U-2 ها بر عهده سیا بود، و این آژانس هرگز به طور رسمی توضیح نداد که آنها در آسمان چین چه می کردند. آنها همچنین توسط خلبانان تایوانی هدایت می شدند و ظاهراً در یک طرح تحقیقاتی آب و هوایی مشارکت داشتند.
پایان راه
در آگوست ۲۰۲۳، مجله نیروی هوایی و فضایی گزارش داد که نیروی هوایی ایالات متحده بالاخره در حال برنامه ریزی برای بازنشستگی ناوگان U-2 Dragon Lady خود در سال مالی ۲۰۲۶ است. درخواست بودجه نیروی هوایی برای سال ۲۰۲۵ شامل هیچ گونه بازنشستگی U-2 نبوده است.
وضعیت امروز هواپیمای جاسوسی U-2 | |
موقعیت | در سرویس |
بازنشستگی برنامه ریزی شده | فوریه ۲۰۲۶ |
تعداد | ۳۳ فروند (۵ نسخه آموزشی دو سرنشینه و دو ER-2 در اختیار ناسا) |
دارندگان کنونی | نیروی هوایی ایالات متحده و ناسا |
اگر نیروی هوایی ایالات متحده این هواپیمای جاسوسی را در سال مالی ۲۰۲۶ بازنشسته کند، ۷۰ سال از شروع سرویس آن ها خواهد گذشت (اگرچه هواپیماهایی که هنوز پرواز می کنند در دهه ۱۹۸۰ ساخته شده اند). U-2 های در حال خدمت در حال حاضر به طور متوسط حدود ۴۰ سال عمر دارند و نیروی هوایی اکنون با کاهش منابع تولید قطعات کلیدی مواجه است. ناسا دو نوع U-2 (به نام ER-2 یا Earth Resources 2) را برای ماموریت های علمی استفاده می کند. مشخص نیست این هواپیماها چه زمانی بازنشسته خواهند شد و آیا از همتایان نیروی هوایی خود بیشتر در سرویس خواهند ماند یا خیر.
منبع: روزیاتو
منبع: faradeed-190664