یکی از مفاهیم رایج در بازار بورس «عرضه اولیه سهام» است.
یکی از کم ریسک‌ترین خرید‌های سهام در بورس خرید سهام شرکت‌ها در عرضه اولیه است و برخی از افراد فقط برای شرکت در عرضه اولیه‌ها کد معاملاتی را فعال می‌کنند. عرضه اولیه سهام شرکت‌ها در بورس به این دلیل که در بیشتر مواقع برای سرمایه گذاران سود آور است.
عرضه اولیه به این معناست که یک شرکت سهام خود را برای بار اول در بورس اوراق بهادار عرضه کند.
در زمان عرضه اولیه سهام یک شرکت در بورس درصد مشخصی از کل سهام شرکت برای نخستین بار از طریق بورس اوراق بهادار توسط سرمایه گذاران خریداری می‌شود. در بیشتر مواقع بیش از ۹۰% از عرضه اولیه‌هایی که در بورس انجام شده، سودآور بوده اند. به همین دلیل برای فعالان بازار همیشه جذابیت داشته است.
عرضه اولیه یک شرکت در بورس به این معنی نیست که آن شرکت، شرکت تازه ایست. بلکه به این معنی است که به تازگی اجازه خرید و فروش سهام آن در بورس صادر شده است.
چگونه می‌توانیم سهام یک شرکت را در عرضه اولیه خریداری کنیم؟
برای خرید عرضه اولیه سهام یک شرکت باید به یکی از کارگزاری‌های مراجعه کنید و با تکمیل فرم‌های ثبت نام در کارگزاری و ثبت نام در سامانه سجام، کد بورسی دریافت کنید تا پس از آن بتوانید در عرضه‌های اولیه، شرکت کنید.ابتدا سهم طی یک فرایندی که سرمایه گذاران حقیقی در آن دخالتی نداشتند، اصطلاحا کشف قیمت می‌شد. یعنی مشخص می‌شد که سرمایه گذاران می‌توانند آن سهم را برای بار اول به چه قیمتی خریداری کنند. سپس با توجه به تعداد سهام شرکت و تعداد سهامی که می‌خواست عرضه بشود، سهمیه هر فردی که می‌خواست عرضه اولیه بخرد مشخص می‌شد.
در نهایت هم ساعت سفارش گذاری مشخص می‌شد. مثلا در نهایت بورس اعلام می‌کرد سرمایه گذاران برای شرکت a که قرار است در ساعت ۱۲:۳۰ دقیقه عرضه شود می‌توانند هر کدام ۱۰۰۰ سهم و در قیمت ۱۰۰ تومان سفارش بگذارند. پس در این روش قیمت خرید، ساعت خرید و حداکثر حجم خرید از قبل کاملا مشخص شده بود و شما باید در ساعت مشخص شده سفارش خود را در سیستم ثبت کنید.
هر کد بورسی (هر فرد) تنها از طریق یک کارگزاری و از طریق یک درخواست می‌تواند در عرضه اولیه شرکت کند. بعد پایان زمان ثبت سفارش براساس میزان تقاضا و میزان سهام شرکت به هر فرد تعداد مشخصی از سهام شرکت عرضه می شود.
نحوه خرید آنلاین عرضه اولیه سهام
برای روش خرید آنلاین عرضه اولیه پس از انتشار اطلاعیه عرضه اولیه و مشخص شدن زمان عرضه اولیه، باید منتظر اعلام ساعت دقیق در روز عرضه از طریق اطلاعیه‌های پیام ناظر بازار باشیم. پس از آنکه زمان دقیق عرضه اولیه مشخص شد، می‌توانیم با مراجعه به صفحه آنلاین کارگزاری که در آن معامله می‌کنیم، سفارش خود را ثبت کنیم.مزیت روش ثبت سفارش آن است که نیازی نیست خریداران سهام، در یک لحظه سفارش را وارد سیستم کنند و نوبت ارسال سفارش مهم نیست. حجم ارسالی نیز میزان مشخصی است و هر کد معاملاتی بیش از حجم اعلام شده نمی‌تواند سهم خریداری کند.
در زمان خرید سهام عرضه اولیه با دانستن حجم در خواستی و بازه قیمتی اعلام‌شده، می‌توانید مبلغ تقریبی مورد نیاز جهت خرید آنلاین عرضه اولیه سهام را محاسبه و حساب خود را به آن میزان شارژ کنید. برای محاسبه قیمت خرید باید حجم موردنظر را در سقف قیمت درخواستی ضرب کنید. البته این مبلغ بدون احتساب کارمزد است.
معمولاً، تخصیص سهام عرضه اولیه تا ساعت ۱۶ همان روز پایان می‌یابد و شما با مراجعه به پنل معاملاتی خود می‌توانید سفارش معامله‌شده خود را مشاهده کنید.
در روش ثبت سفارش به هر نفر، حجم مشخصی تخصیص پیدا می کند بنابراین با افزایش تعداد شرکت‌کنندگان از سهمیه هر شخص می شود و الزاماً به میزان حداکثر حجم ثبت شده، تخصیص پیدا نمی‌کند.
خرید اتوماتیک عرضه اولیه چگونه انجام می‌شود؟
خرید اتوماتیک عرضه اولیه به صورت اتوماتیک امکانی است که سهولت خرید برای عرضه اولیه‌ها را فراهم می‌آورد و در حال حاضر برخی از کارگزاری‌ها این امکان را برای مشتریان خود فراهم کرده اند.در برخی از آن‌ها امکان ثبت سفارش دو روز جلوتر از عرضه فراهم شده و در روز سفارش بدون مراجعه به اکانت خود به صورت اتوماتیک سهم عرضه اولیه برای شما خرید می‌شود و در برخی دیگر، عرضه اولیه حتی بدوت ثبت سفارش در صورت داشتن موجودی کافی برای شما خریداری شده و تخصیص داده می‌شود. این کار در صورتی امکان پذیر است که پیش از این توافق نامه مربوط به رسال سفارش عرضه اولیه را قبول کرده باشید.
