گواهی سپرده قیمت سکه را گران کرد؟

 حسن کاظم زاده کارشناس بازار سرمایه و مدیر سابق یکی از صندوق های طلا در خصوص روند شکل گرفته در بازار گواهی سپرده کالایی سکه طلا و مقصر دانستن بانک های خزانه گواهی سپرده سکه طلا در پیشی گرفتن قیمت ها در بورس نسبت به بازار آزاد گفت: مقصر دانستن 4 بانک خزانه سکه طلا در بازار گواهی سپرده سکه و یا بورس به هیچ عنوان منطقی و درست نیست. چراکه در این بازار، بانک ها صرفا نقش انباردار را ایفا می کنند و همانند یک گاو صندوق بزرگ فقط از دارایی سپرده گذاران سکه حفاظت و نگهداری می کنند و در قبال ارایه این خدمات کارمزد دریافت می کنند. بورس نیز تنها بستر معاملاتی لازم را فراهم کرده و نقشی در افزایش و یا کاهش قیمت ها ندارد.
وی در بیان علل سبقت قیمت سکه بورسی نسبت به بازار نقدی گفت: یکی از مهم ترین دلایل بروز این شرایط، آن است که تمایل به سرمایه گذاری روی دارایی های مختلف همچون ملک، خودرو، سهام و نیز طلا افزایش یافته و انتظارات تورمی موجود در جامعه تقاضای سرمایه گذاران را تحت تاثیر قرار داده است. به طوری که قیمت ها در بورس با واقعیت ها و انتظارات تورمی حاکم بر اقتصاد کشور انطباق دارد.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: افزون بر تمایل به سرمایه گذاری روی دارایی های تورمی، درصد قابل توجهی از نقدینگی سرگردان در جامعه طی ماه های اخیر به سمت بورس سوق پیدا کرده که بخشی از این منابع ورودی به بازار سرمایه به سرمایه گذاری در بازار طلا و گواهی سپرده سکه اختصاص پیدا کرد و موجب رشد تقاضا در این بازار شد.
وی یکی از مهم ترین دلایل اقبال از خرید سکه در بورس نسبت به بازار نقدی را سهولت در انجام معامله به صورت آنلاین و عدم نیاز به مراجعه حضوری عنوان کرد و در بیان دیگر دلایل اظهار کرد: معامله گران گواهی سپرده سکه ضمن راحتی انجام معامله به صورت آنلاین، از بابت خرید سکه واقعی و تقلبی نبودن آن اطمینان خاطر دارند. ضمن اینکه افراد پس از خرید سکه در بورس کالا نگران نحوه حمل و نگهداری آن نبوده و از طریق نگهداری سکه خود در قالب گواهی سپرده کالایی ریسک ناشی از سرقت آن را نیز پوشش می دهند.
کاظم زاده اعتقاد دارد این قیمت سکه است که در بازار آزاد واقعی نیست؛ چراکه در شرایط کنونی به دلیل شیوع ویروس کرونا در کشور و لزوم رعایت فاصله های اجتماعی و کاهش ترددهای غیرضروری در سطح شهر، خرید حضوری در بازار آزاد سکه به شدت کاهش یافته و در مقابل معاملات آنلاین گواهی سپرده سکه طلا در بورس با رونق همراه شده است. به طوری که افراد ترجیح می دهند بدون مراجعه حضوری به بازار روی کالای سکه سرمایه گذاری کنند.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بورس کالا توان و ظرفیت تعادل بخشی به بازار سکه طلا را دارد، گفت: اگر برخی افراد معتقدند که قیمت ها در بورس کاذب است، می توانند اقدام به گواهی کردن سکه کنند  و با قیمت بالاتر آن را بفروشند. اما نکته حائز اهمیت این است که اتهامات مطرح شده نسبت به 4 بانک خزانه گواهی سپرده سکه درست نیست و اگر ظرفیت این بانک ها افزایش یافته و بانک های دیگر نیز به عنوان خزانه بورسی اعلام آمادگی کنند، می توان به رونق هر چه بیشتر این معاملات و تعادل بخشی هر چه بهتر به قیمت ها کمک کرد.
منظور از گواهی سپرده چیست؟
گواهی سپرده ابزاری مالی است که شخص دارنده این گواهی روی دارایی سپرده‌گذاری شده مالکیت دارد. گواهی سپرده انواع مختلفی دارد، برخی از انواع گواهی‌های سپرده قابلیت انتقال به غیر دارند، یعنی مالک این اوراق در صورتی که بخواهد می‌تواند سپرده خود را با قیمتی توافقی به شخص دیگری بفروشد. اما در مورد گواهی سپرده طلا این قضیه بالعکس است. یعنی اوراق گواهی سپرده سکه امکان انتقال به غیر را ندارند و تنها به شخصی که با مشخصات اوراق تطبیق داشته باشد، تحویل داده می‌شوند. بنابراین در صورت گم شدن یا دزدیده شدن این اوراق مشکلی پیش نمی‌آید و یکی از مزیت‌های گواهی‌های سپرده طلا همین اطمینان و عدم وجود دغدغه و نگرانی از دزدیده شدن است.
گواهی سپرده سکه طلا چیست؟
گواهی سپرده سکه طلا یکی از ابزارهای مالی است که از سال 94 برای افزایش امنیت و آرامش خاطر سرمایه‌گذاران، کشف قیمت رسمی سکه و شفافیت به وجود آمد. همانطور که در بالا گفته شد گواهی سپرده اوراقی است که دارنده آن نسبت به دارایی ذکر شده در آن مالکیت دارد.
بنابراین گواهی سپرده سکه طلا یک گواهی است که بیانگر مالکیت صاحب آن به سکه‌های طلایی است که در انبار یعنی خزانه بانک های مورد تایید بورس کالا سپرده‌گذاری شده است. پشتوانه این مالکیت هم رسیدی است که پس از تحویل توسط انباردار به سرمایه‌گذار داده می‌شود. به همین دلیل مقدار سکه خریداری شده و مکان انبار در گواهی سپرده سکه طلا باید آورده شود.
خرید گواهی سپرده سکه طلا در بورس کالا
بورس کالا مانند بورس اوراق بهادار بازاری است که در آن یکسری کالای مشخص شده تحت قوانین خاصی خرید و فروش می‌شوند و سکه طلا یکی از کالاهای قابل معامله در این بورس است که در قالب ابزار گواهی سپرده کالایی خرید و فروش می شود. پس جهت خرید و فروش گواهی سپرده طلا به صورت مستقیم باید کد فعال بورسی داشته باشید. از این رو، برای دریافت کد بورسی ابتدا باید در سامانه سجام اعتبارسنجی شوید، سپس در یکی از کارگزاری‌ها ثبت‌ نام کرده و کد بورسی دریافت کنید. پس از دریافت کد بورسی با مراجعه حضوری به کارگزار یا به صورت آنلاین به راحتی می‌توانید گواهی سپرده سکه طلا خریداری کنید.
خرید و فروش گواهی سپرده سکه طلا دقیقا مانند سهام است، یعنی باید سفارش خرید یا فروش ثبت کنید و پس از آن تعداد واحدهای معاملاتی مورد نظر خود را معامله کنید.
زمان معاملات گواهی سپرده سکه طلا در بورس کالا از ساعت 13:00 الی 15:30 می‌باشد و از ساعت 12:30 تا 13 نیز مرحله پیش‌گشایش معاملات انجام می‌شود. سکه‌های مورد معامله در بورس کالا باید مورد تایید انبار باشد. سکه‌های مورد تایید انبار باید همگی سکه تمام بهار آزادی با عیار 22 (درصد خلوص 900 از 1000) و وزن 8.133 گرم باشند.
ارزش هر برگه گواهی سپرده طلا برابر با 0.1 یک سکه طلا است، یعنی برای خرید یک سکه کامل تمام بهار آزادی باید 10 گواهی سپرده بخرید. به عنوان مثال اگر قصد خرید 6 سکه تمام بهار آزادی را دارید، باید 60 گواهی سپرده بخرید. به بیان ساده هر تعداد سکه که قصد خرید آن را دارید ضرب در 10 کنید.
سکه‌های خریداری شده به کدام انبار سپرده می‌شوند؟
سکه‌های خریداری شده در قالب گواهی سپرده طلا در انبارهای مورد تایید بورس کالا نگهداری می‌شوند. مکان این انبارها که در واقع خزانه بانک ها هستند، بسته به اینکه گواهی سپرده خود را از کدام بانک خریده‌اید و یا سکه خریداری شده از بازار آزاد را به کدام بانک تحویل داده و در قبال آن گواهی سپرده دریافت کرده اید، فرق دارد.
دریافت فیزیکی سکه
مالکان گواهی سپرده سکه طلا یک روز پس از خرید سپرده از بورس کالا می‌توانند به خزانه‌داری بانک مربوطه مراجعه کرده و با ارایه گواهی سکه‌های خود را دریافت کنند. ساعات کاری انبارهای تحویل سکه از 8 صبح تا 16 بعد از ظهر است.
تحویل سکه به خزانه
شما حتی می‌توانید سکه‌های خود را که به صورت فیزیکی خریده‌اید به همراه مدارک شناسایی خود به خزانه یکی از بانک‌ها ببرید و در ازای تحویل آن‌ها پس از یک روزکاری و اعتبارسنجی سکه‌ها، قبض انبار دریافت کنید. پس از دریافت این قبض از طریق کارگزاری یا به صورت آنلاین می‌توانید نسبت به فروش آن اقدام کنید و مبلغ مربوطه پس از یک روز قابل برداشت از حساب خواهد بود.
مزایای خرید گواهی سپرده سکه طلا چیست؟
در بیان مزیت‌های خرید گواهی سپرده طلا می توان به امکان از بین رفتن ریسک‌های سرقت، تقلبی بودن سکه فیزیکی و احساس امنیت خاطر و نیز قابلیت خرید و فروش به صورت آنلاین و بدون نیاز به مراجعه حضوری اشاره کرد. همچنین کارمزد کم معاملات بورس کالا نسبت به خرید فیزیکی سکه نیز از دیگر مزایای این ابزار محسوب می شود. به طوری که خرید فیزیکی سکه در بازار یک الی 2 درصد کارمزد دارد؛ در حالیکه کارمزد خرید گواهی سپرده سکه طلا از بورس کالا 0.125 درصد است؛ یعنی کارمزد خرید و فروش یک سکه در مجموع 0.25 درصد است. از مزایای دیگر نیز می توان به معافیت مالیاتی گواهی سپرده‌ سکه طلا و نیز انتقال سرمایه به بازاری قانونی و شفاف اشاره کرد.