حیوانی که زمانی در فواصل بسیار زیاد چرا می‌کرد و به گشت و گذار می‌پرداخت به طور فزاینده‌ای در مزارع بزرگ لبنیات خاورمیانه محصور می‌شود جایی که هزاران شتر به روش ماشینی شیرشان دوشیده می‌شود این مدلی از دامپروری بی تحرک در عصر مدرن است. شتر‌ها تاکنون در برابر آن مقاومت کرده اند. با این وجود، از طرق خاصی آنان دام ایده آلی برای واقعیت آب و هوایی پیش روی جهان هستند.
شتر‌ها برای مقابله با روز‌های بسیار گرم و یخبندان شب‌های سرد کویر تکامل یافته اند. شتر‌ها می‌توانند روز‌ها را با میزان اندک آب و پوشش گیاهی کم در محیط پیرامون شان سپری کنند و نسبت به گاو، گوسفند و سایر نشخوارکنندگان میزان متان کم تری تولید می‌کنند. این ویژگی‌ها شتر‌ها را به طور منحصربفردی در برابر تغییرات آب و هوایی انعطاف پذیر می‌سازد و بدان معناست که آنان می‌توانند نقشی کلیدی در سازگاری با تولید ماده غذایی همزمان با تغییرات آب و هوایی به ویژه در بیابان‌ها و دیگر مناطق خشک داشته باشند. با این وجود، همان ویژگی‌هایی که باعث می‌شود شتر‌ها به خوبی با تغییرات آب و هوایی سازگار شوند آنان را به اهداف جذابی برای دامداری فشرده یا پرورش دام صنعتی تبدیل می‌کند.
با وجود منافع تجاری بزرگ که تشنه راه‌هایی برای ترکیب تغییرات آب و هوایی و فرصت‌های رشد سرمایه داری هستند صنعت پرورش صنعتی شتر در حال رشد است.
محققانی که سال‌ها با شترداران سیار در روستا‌های عربستان سعودی و آسیای مرکزی کار کرده و مراوده داشته اند نگران هستند که تغییر جهت به سمت پرورش صنعتی شتر نه تنها برای محیط زیست بد باشد بلکه به معنای از بین رفتن دانش سنتی و میراث فرهنگی ناملموس تمام شود.
افزایش تقاضا برای شیر شتر
رشد محبوبیت پرورش صنعتی شتر به دلیل تقاضای رو به رشد برای شیر شتر به عنوان جایگزینی برای شیر گاو، گوسفند و بز است. شیر شتر زمانی که تازه باشد سرشار از ویتامین ث است و میزان چربی کمی دارد.
در بیابان گُبی در مغولستان و در بیابان‌های عمان شیر شتر به صورت تازه و در چای همراه با شیر مصرف می‌شود. هم چنین در آن مناطق نوشیدنی‌ای تخمیر شده از شیر شتر تولید می‌شود. هم چنین، برای ماندگاری طولانی مدت‌تر شیر به یک کشک سفت خشک شده تبدیل می‌شود. شیر تازه تولید شده توسط شترداران طعم ملایمی دارد که اغلب در فصول خاص بسته به پوشش گیاهی که شتر‌ها در آن به چرا می‌پردازند قدری شیرین‌تر است. علیرغم آن که دامداران در مناطق خشک همواره شیر شتر را مصرف می‌کنند بازارپسندی جدید شیر شتر به طعم ملایم، سطوح پایین لاکتوز و مشخصات مواد مغذی آن بستگی دارد.
کارآفرینان سرمایه دار به سوی پرورش نژاد‌هایی از شتر سوق پیدا کرده اند که تولید شیر بالاتری دارند دقیقا مانند گاوهای شیرده اهلی که می‌توانند میزان شیر بسیار بیش تری در مقیسه با اجداد وحشی خود تولید کنند. کار تا جایی پیش رفته که برخی از شرکت‌های سعودی در این زمینه در امریکا فعالیت می‌کنند.
در امارات متحده عربی و عربستان سعودی مزارع شیردهی شتر با هزاران شتر راه اندازی شده که بزرگترین آن‌ها در امارات متحده عربی است و بیش از ده هزار شتر را درون خود جای داده است. آن مزارع واحد‌هایی نیز برای پرواربندی به منظور شترهای نر برای فروش گوشت شتر دارند. مزارع پرورش شتر بیش تری در حال ساخت هستند و صندوق سرمایه گذاری دولتی عربستان سعودی در اوایل سال ۲۰۲۴ میلادی از سرمایه گذاری بیشتر در آن عرصه خبر داده بود.
پرورش شتر در مقیاس صنعتی با چالش‌هایی مواجه است. شترهای نر در طول فصولی از سال که در آن از نظر جنسی فعال هستند رفتاری بسیار تهاجمی داشته و حتی برای انسان‌ها خطرناک می‌شوند. هم چنین طول دوره بارداری شترهای ماده طولانی از دوره بارداری گاوهای ماده می‌باشد. با این وجود، انتظار می‌رود که این صنعت به سرعت رشد کند. برآوردها برای ارزش آتی بازار جهانی شیر شتر از ۲ تا ۱۳ میلیارد دلار تا پایان دهه جاری متغیر است.
در عربستان سعودی، امارات و عمان شتر به نماد میراث فرهنگی تبدیل شده است. در مسابقات مرتبط با دوندگی و حتی زیبایی! شتر‌ها می‌توانند جوایز نجومی تا ۲ میلیون پوند را به همراه داشته باشند. با چنین جوایز خارق العاده‌ای جابی تعجبی ندارد که شبیه سازی ژنتیکی و تکنیک‌های مختلف پیشرفته تولید مثل در تلاش برای پرورش شترهای برنده در مسابقات متداول شده اند.
شترداران سنتی نگران هستند
در این میان شترداران سنتی عشایری در مناطق روستایی مغولستان و در بیابان‌های عربستان سعودی جایی که شتر‌ها بدون محدودیت حصار زندگی می‌کنند و شیرشان با دست دوشیده می‌شود نگران تغییر جهت اخیر به سمت کارخانه‌های لبنی بزرگ هستند جایی که در آن شیر در مقیاس صنعتی تولید می‌شود.
گروهی از شترداران در نشستی بین المللی در راجستان در هندوستان گردهم آمدند و با اتشار بیانیه‌ای اعلام کردند که الگوی استثمارگرایانه تولید و پرورش حیوانات که برای اولین بار در دوره استعمار بر بسیاری از کشور‌های دارای شتر اعمال شد را رد می‌کنند. آنان نسبت به اتخاذ مدلی برای نگهداری صنعتی شتر که "وابسته به سوخت‌های فسیلی، ورودی‌های شیمیایی و خوراک وارداتی" است محتاط می‌باشند.
انسان‌ها در طول تاریخ با شتر کار کرده اند. شتر‌ها تجارت از راه دور را فعال کردند، در ارتش به خدمت گرفته شدند، تجهیزات نظامی را حمل کردند، معیشت خانواده را حفظ کردند و به صنعتی شدن اولیه کمک کردند. امروزه شتر‌ها چهره محبوب بسیاری از بروشور‌های گردشگری هستند.
روند نوظهور پرورش صنعتی شتر مبتنی بر به حداکثر رساندن تولید شیر از طریق محصور کردن و کنترل تحرک بایستی ما را به تفکر وادارد چرا که باید به کسب و کار شترداران عشایری که الیاف پشم خوب، شیر، محصولات لبنی متنوع و گوشت را با استفاده از دانش و آداب و رسوم چند صد ساله دامپروری تولید می‌کنند توجه داشته باشیم و به همین خاطر باید در زمینه پرورش صنعتی شتر محتاطانه‌تر عمل کنیم.
منبع: فرارو
منبع: faradeed-184155
