آبگیری ۲۲ درصد پهنه گاوخونی/ ورود ۱۰۰ قطعه فلامینگو مهاجر به تالاب

حسین اکبری با اعلام آخرین وضعیت تالاب بین المللی گاوخونی اظهار کرد: با توجه به تحویل نوبت دوم حقابه کشاورزان شرق اصفهان، تامین حقابه های زیست محیطی زاینده رود بزرگ و تالاب بین المللی گاوخونی به عنوان یکی از مهمترین محورهای کاری اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان همواره و به طور جدی در سطوح مختلف استانی و ملی پیگیری شده، همچنین تامین این حقابه ها از مطالبات جدی سازمان های مردم نهاد و عموم مردم است.
وی افزود: پس از سالیان طولانی خشکی کامل تالاب و در بسیاری از مواقع رودخانه زاینده رود، سرانجام در اواسط مهر ماه ۱۳۹۸ آب از سد رودشتین واقع در ۸۵ کیلومتری تالاب به سمت ورزنه و ایستگاه شاخ کنار طی چهار نوبت به صورت چند روزه و موقت آب به سمت تالاب گاوخونی رهاسازی شد.
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط زیست استان اصفهان با بیان اینکه در نیمه دوم سال ۱۳۹۸ در مجموع حدود ۴۱ میلیون مترمکعب آب و پساب از بند شاخ کنار وارد تالاب گاوخونی شد، گفت: بخش اعظم این مقدار آب و بخش کمتر آن پساب بوده است.
وی توضیح داد: در مدت یاد شده بیشترین حجم آب در ماه های مهر، آبان و آذر و همزمان با پایان فصل کشاورزی بوده و مجموعا حدود ۲۶ میلیون مترمکعب و کمترین حجم در دی ماه، بهمن و اسفند و مجموعا حدود ۱۵ میلیون مترمکعب آب به تالاب وارد شده است. در این مدت بالاترین دبی وارده به ایستگاه شاخ کنار در مجاورت تالاب ۱۱ مترمکعب در ثانیه و پایین ترین دبی ۶۰۰ لیتر در ثانیه ثبت شده است.
اکبری همچنین اضافه کرد: در بازه زمانی فوق طی زمان هایی که آب رهاسازی نشده بود نیز به صورت متغیر حدود ۶۰۰ لیتر تا ۲ متر مکعب در ثانیه مخلوطی از پساب زهکش های کشاورزی و آب وارد گاوخونی شد.
وی تاکید کرد: ۴۱ میلیون متر مکعب مورد اشاره در واقع حدود ۲۲ درصد حداقل نیاز آبی گاوخونی را پوشش می دهد، چرا که حداقل نیاز آبی گاوخونی برای حفظ کارکردهای اکولوژیک آن و برای پهنه تالاب براساس نیازسنجی و مطالعات دانشگاه های معتبر ۱۷۶ میلیون مترمکعب در سال و برای پایداری جریان آب در رودخانه ۱۳۷ میلیون مترمکعب است و در مجموع حداقل حقابه زیست محیطی سالیانه رودخانه زاینده رود و تالاب گاوخونی ۳۱۳ میلیون مترمکعب برآورد شده است.
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط زیست استان اصفهان با بیان اینکه میزان آب وارد شده به تالاب، موجب آبگیری قسمت های شمالی گاوخونی شده است، اظهار کرد: این آب کمتر در سطح تالاب باقی مانده و بیشتر سبب رطوبت لایه های زیرین گاوخونی پس از سال ها خشکی شده است که می تواند مانع حرکت ریزگردها شود، اما از نظر بازگشت حیات واقعی بیولوژیک و پرندگان مهاجر تاثیر چندانی نداشته است.
وی افزود: با این حجم از آبگیری تالاب براساس سرشماری محیط زیست حدود ۳۴۰ قطعه پرنده از ۱۰ گونه متفاوت در زمستان ۱۳۹۸ و حدود یکصد قطعه فلامینگو در اوایل سال ۱۳۹۹ وارد گاوخونی شده است که البته با توجه به وسعت تالاب احتمالا تعداد فلامینگوهای مهاجر وارده حدود ۱۳۰ قطعه است.
اکبری اضافه کرد: به طور معمول فلامینگوها از ابتدای پاییز و در مسیر مهاجرت بین المللی و زمستانه خود از سرزمین های مختلف شمالی همچون سیبری، شمال اروپا و یا قطب شمال به اراضی جنوبی و گرمتر مهاجرت می کنند که تالاب های ایران از جمله گاوخونی از زیستگاه های مهم و پذیرای این پرندگان است.
وی با اشاره به موقعیت راهبردی گاوخونی در مسیر پرندگان مهاجر، اظهار کرد: متاسفانه طی ۱۵ سال اخیر به غیر از سال ۱۳۹۸ که حدود یک پنجم حقابه تالاب تامین شد، آبی به پهنه گاوخونی نرفت و خشکی تالاب در سالیان طولانی بر مسیر مهاجرت پرندگان تاثیر گذاشت و اکنون پرندگان کمتری وارد گاوخونی می شوند.
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط زیست استان اصفهان ابراز امیدواری کرد با تامین حقابه های زیست محیطی و هم افزایی در سطح استانی و ملی و همچنین مشارکت عمومی دوباره بتوانیم شاهد تنوع حیات زیستی گیاهی و جانوری در این تالاب  باشیم.
وی با بیان اینکه فلامینگوها در مسیر مهاجرت بهاری خود در تالاب هستند و زمان حضور آنها در گاوخونی بستگی به میزان آب و همچنین شرایط آب و هوایی دارد، تاکید کرد: این حضور موقتی و فصلی بوده و با گرم شدن هوای اصفهان، فلامینگوهای مهاجر، گاوخونی را ترک و به سمت مناطق شمالی ادامه مسیر خواهند داد.
اکبری تصریح کرد: ورود همین مقدار فلامینگو به تالاب بسیار ارزشمند است و نشان می دهد اگر اقدامی برای احیای تالاب برداشته شود می توان به بازگشت حیات به گاوخونی همانند تنوع زیستی درخشان آن همانند گذشته تاریخی و در زمان های پر آبی سالهای دور امیدوار باشیم.