به گزارش اکوایران، زمانیکه صحبت از اقتصاد ایران می‌شود نفت یکی از مهمترین متغیرهایی است که باید مورد بررسی قرار بگیرد. این طلای سیاه، طوری اقتصاد ایران را به خود درگیر کرده که با سرریز فروش آن در بازارهای جهانی اقتصاد ایران در مسیر رونق و با فروکش کردن فروش آن اقتصاد ایران در مسیر رکود قرار می‌گیرد.

پیش از این اهمیت درآمدهای نفتی و واگرایی آمارهای فروش نفت از سه منبع معتبر مورد بررسی قرار گرفت. همچنین به دلیل این واگرایی به تفصیل پرداخته شد. در ادامه قصد داریم به بررسی تغییرات سهم فروش نفت ایران در میان کشورهای نفتی منطقه بپردازیم.

همانطور که می‌دانید در منطقه کشورهایی از قبیل عراق، عربستان، امارات متحده عربی و قطر وجود دارند که همانند ایران کشورهای نفتی هستند. اگر بخواهیم ببینیم عملکرد فروش نفت ایران در مقایسه با این کشورها به چه شکل بوده باید نگاهی به آمارهای فروش نفت بیاندازیم و آن را با دقت بررسی کنیم.

در این گزارش سهم ایران از فروش نفت در میان این کشورها در دهه ۸۰  و ۹۰ شمسی مورد بررسی قرار گرفته است.

نقش پررنگ عراق در منطقه

آمارهای نفتی که توسط bp ارائه شده است نشان می‌دهد از سال ۲۰۰۴ میلادی یعنی نیمه دهه ۸۰ شمسی، ایران پس از عربستان دومین کشور صادرکننده نفت در میان این پنج کشور نفتی بود. در این سال میزان صادرات نفت عربستان به ۶ میلیون ۸۰۰ هزار بشکه در روز بود و پس از آن ایران با ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه قرار گرفته بود.

در این سال کشور عراق جایگاه چهارم صادرات نفت را در میان این کشورها به خود اختصاص داده بود و تنها یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت در روز به فروش می‌رساند.

030108

با گذشت زمان، ایران همچنان تا سال ۲۰۱۱ جایگاه خود را در میان این پنج کشور حفظ کرده بود با این تفاوت که در این مدت میزان صادرات نفت ایران ثابت مانده ولی میزان صادرات نفت عراق به ۲ میلیون ۴۰۰ هزار بشکه نفت در روز افزایش یافته بود.

در سال ۲۰۱۱ با آغاز تحریم‌های نفتی کشور به یکباره فروش نفت ایران، ضربه شدیدی را متحمل شد و این ضربه ادامه یافت به طوریکه حتی با وجود توافق برجام در سال ۲۰۱۵، ایران جایگاه نفتی خود را با عراق تعویض کرده بود. در این سال عراق دومین کشور صادرکننده نفت و ایران در جایگاه چهارم بود.

اثر مثبت برجام بر بازار نفت ایران باعث شد تا در سال ۲۰۱۷، جایگاه صادراتی نفت ایران در میان پنج کشور یک پله صعود کند و به سوم برسد اما این موفقیت دیری نپایید. با آمدن ترامپ و خروج او از برجام و همچنین شروع پاندمی کرونا جایگاه نفتی ایران تنزل کرد و در سال ۲۰۲۱ با صادرات روزانه یک میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه نفت در جایگاه دوم صادرات نفت قرار گرفت.

این در حالی است که در همین سال کشور عراق با صادرات ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه نفت در روز پس از عربستان در جایگاه دوم صادرات نفت در میان پنج کشور نفتی منطقه قرار گرفته است.

به همین ترتیب افزایش فروش نفت عراق و شدت یافتن تحریم‌های نفتی ایران در این دو دهه سبب شد تا جایگاه ایران و عراق در فروش نفت تغییر کند و عراق بتواند جایگاه ایران و بازارهای نفت آن را تصاحب کند.