رویداد ایران: ویتامین‌ها در کنار مواد معدنی و مواد آلی سهم زیادی در تغذیه سالم دارند و پزشکان، تغذیه‌ای را مناسب می‌دانند که شامل این سه چیز باشد.
ویتامین‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین مواد مورد نیاز بدن بسیار مورد توجه هستند و چه بسیار مشکلات جسمی و روانی ما که به خاطر کمبود آنهاست. این ریزمغذی‌ها را می‌توان از طریق مواد غذایی به دست آورد. اما گاهی نیز مجبوریم که از مکمل‌ها برای جبران کمبود آنها استفاده کنیم.
ویتامین‌ها باعث تنظیم فعالیت‌های بدن می‌شوند و ترکیب آنها با موادی مثل اسیدهای آمینه، سرعت فعالیت‌های سلولی را افزایش می‌دهد. برخی از آنها نیز به‌عنوان کاتالیزور عمل می‌کنند و برخی دیگر نقش آنتی‌اکسیدان را دارند و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند. ویتامین‌های دیگری نیز وجود دارند که برای سلامتی پوست و مو، ریه‌ها و دستگاه تنفسی ضروری هستند.
در میان انواع ویتامین‌ها نیز ویتامین گروه ب از مهم‌ترین آنهاست چنانکه از 13 ویتامین ضروری بدن 8 ویتامین در گروه ب قرار دارند. به گفته متخصصان، ویتامین‌های گروه ب نقش قابل توجهی در سلامتی و بهبود کیفیت زندگی دارند اما اهمیت آنها برای سیستم مغز و اعصاب بیشتر مورد توجه است چنانکه وجود آنها در بدن را برای سیستم مغز و اعصاب معجزه‌گر می‌دانند چون آنها به‌طور مستقیم روی عملکرد سیستم عصبی اثر دارند. این اثر ناشی از کنترل و انتقال پیام‌های عصبی است. کمبود این ویتامین‌ها ممکن است زمینه‌ساز بروز اختلالات مختلف عصبی و روانی باشد. اما کم نیستند افرادی که با کمبود انواع ویتامین های ب مواجه هستند و نیاز به روش های کمکی برای تامین آنها دارند. در ادامه به معرفی انواع ویتامین ب و کارکرد و ویژگی‌های هریک می‌پردازیم. در ادامه به معرفی انواع ویتامین های گروه ب و ویژگی های هریک می پردازیم.
ویتامین ب1 (تیامین)
تیامین از ویتامین‌های گروه ب است و به مقدار زیاد در مغز و بافت‌های عصبی وجود دارد. این ویتامین باعث انتقال ایمپالس‌های عصبی، ساختن سیناپس‌ها، رشد اکسون‌ها و تشکیل غلاف میلین می‌شود. همچنین نقش ویژه ای در بهبود عملکرد غشای عصبی و انتقال ایمپالس‌های عصبی دارد.
ویتامین ب2 (ریبوفلاوین)
این ویتامین مسئولیت انجام صحیح ایمپالس‌های عصبی را دارد. کمبود ویتامین ب۲ ارتباط مستقیمی به بیماری‌های میگرن، پارکینسون، آلزایمر، صرع، ام‌اس و سندرم گیلن دارد.
ویتامین ب3 (نیاسین)
به خاطر دی‌ان‌ای نیاسین در کنترل آزادسازی کلسیم درون سلول مغز موثر است. سیگنال کلسیم به‌طور قدرتمند با متابولیسم نوکلئوتید و وضعیت انرژی سلول که هر دو به نیاسین وابسته هستند مرتبط است.
ویتامین ب5 (پانتوتنیک اسید)
ویتامین ب5 زمینه سازی مهم در سنتز استیل آ است. بسیاری از پروتئین‌های محلول به وسیله استیل کوآنزیم آ استیله می‌شوند که این استیلاسیون یکی از رایجترین تغییرات در پروتئین‌ها و برای تنظیم و عملکرد آنها الزامی است.
ویتامین ب9 (فولیک اسید)
فولیک اسید در مراحل متیلاسیون درگیر است و در حفظ لیپیدهای غشای گلیال و غشای عصبی مشارکت دارد. ویتامین ب9 می‌تواند روی عملکرد کلی مغز و تغییرات در روحیه، تحریک‌پذیری و خواب اثر داشته باشد. اسید فولیک همچنین در ترکیب آمینواسیدها و تشکیل بافت عصبی نقش بسزایی دارد.
ویتامین ب12
این ویتامین تاثیر زیادی بر سلامت عصبی دارد. ویتامین ب۱۲ یک ریزمغذی ضروری در تولید غلاف میلین یا غلاف پوشاننده رشته‌های عصبی است. کمبود ویتامین ب۱۲، غلاف میلین را در معرض آسیب قرار می‌دهد و می‌تواند باعث درد و مشکلات نوروپاتی شود. کمبود این ویتامین درصدی از علائم عصبی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. علائم عصبی مانند گزگز در اندام‌ها، مشکلات تعادل، مشکلات عدم تمرکز، از دست دادن حافظه، احساس سردرگمی، زوال عقل و… از این موارد هستند. برخی از این علائم با مصرف مکمل‌های ویتامین ب12 جبران می‌شود. هنگامی‌که میلین‌سازی ضعیف باشد، کیفیت انتشار سیگنال‌ها هم ضعیف خواهد شد.
کمبود مزمن این ویتامین باعث زوال عقل و آسیب دائمی به سیستم مغز می‌شود. از علائم دمانس می‌توان به نداشتن توانایی در به یادآوردن وقایع گذشته، تشخیص افراد و مکان‌ها، یافتن کلمات صحیح، حل مسئله، برنامه‌ریزی و انجام کارهای ساده و کنترل حالات خلقی و رفتاری اشاره کرد.
ویتامین ب6 (پیریدوکسین)
سنتز هورمون‌های استرس‌زا یعنی اپی‌نفرین و نوراپی‌نفرین توسط این ویتامین انجام می‌گیرد. بالا بودن سطح این ویتامین باعث ایجاد حس آرامش بیشتر در فرد خواهد شد. گوشت قرمز، غلات، گوشت بوقلمون، تخم‌مرغ و حبوبات همگی سرشار از این ویتامین‌اند.
ویتامین ب5 (اسید پانتوتنیک)
این ویتامین در کنترل آدرنالین نقش ویژه‌ای دارد و میزان کافی آن در بدن، باعث پایین نگه داشتن سطح هورمون کورتیزول می‌شود. قارچ، گوشت مرغ، انواع بادام، جو، حبوبات، گوشت قرمز، انواع ماهی، سبزی‌های سبز، گوجه‌فرنگی، آووکادو و بروکلی سرشار از ویتامین ب5 هستند.
