حاشیه جدید برای نوروزخانه، آمار تعداد مخاطبان است/ با بلیت هزار تومانی کنسرت میلیاردی برگزار کنید

 شهرداری تهران هر ساله برای نوروز، برنامه‌های ویژه‌ای را تدارک می‌دید. نوروز امسال (نوروز 1399) اما به دلیل شیوع ویروس کرونا برنامه‌هایش را با عنوان «نوروزخانه» برگزار کرد. محوریت این رویداد بر پخش کنسرت‌های آنلاین استوار بود.

در روزهای پایانیِ سال 1398 اسامی چند خواننده اعلام شد که قرار است کنسرت‌هایی را در سالنِ بدون تماشاگرِ برج میلاد برگزار کنند و حاصل اجرایشان به صورت زنده برای مخاطبان پخش شود.

سایت‌هایی که از دسترس خارج شدند

این رویداد از همان ابتدا با حاشیه همراه بود و در همان نخستین اجراها، سایت‌های پخش‌کننده این اجراها با مشکل روبه رو شدند و اعتراض‌های بسیاری از سوی مخاطبان را در پی داشت. بسیاری از مخاطبانی که نتوانستند از طریق سایت‌های اعلام شده کنسرت‌ها را ببینند، ترجیح دادند تا از طریق صفحه‌های اینستاگرام این اجراها را دنبال کنند. این یعنی هرچه که شهرداری برای پخش آنلاین هزینه کرده بی‌فایده بود.

توقف یک کنسرت

در ادامه باز هم حاشیه‌هایی سراغ این رویداد آمد که از آن جمله می‌توان به توقف کنسرت گروه «لیان» اشاره کرد. در این کنسرت اجازه حضور عروسکِ «جناب خان» روی صحنه صادر نشد تا کنسرت برای حدود دو ساعت متوقف شود. هر چند که در نهایت مجوز صادر و کنسرت برگزار شد و جناب خان هم روی صحنه آمد.

دستمزدهای نجومی

حاشیه دیگری که گریبان‌گیر «نوروزخانه» شد، رقمِ دستمزد خوانندگان بود. شهرداری تهران برای هر کدام از خوانندگان دستمزدهای بالایی در نظر گرفته بود تا در نهایت این پروژه به مرحله اجرا برسد. رقم‌هایی از 20 تا حدود 50 میلیون تومان به این خوانندگان پرداخت شده بود.

این اتفاق در حالی رخ می‌داد که هنرمندان دیگر کشورها مبالغ بالایی را برای مقابله با کرونا کمک یا اینکه اجراهایی بدونِ دستمزد را به مخاطبان تقدیم می‌کردند.

حاشیه اصلی در آمار تعداد مخاطبان است / دروغ یا واقعیت

اما هیچ‌کدام از این موارد، حاشیه‌ی اصلیِ «نوروزخانه» نیستند؛ بلکه آمارِ تعداد مخاطبان، حاشیه اصلی آنها است. برگزارکنندگان این رویداد، پس از حاشیه‌های روزهای اول که بیشتر شبیه به شکستی بزرگ بود؛ تلاش کردند تا با ارائه آمارِ تعداد مخاطبان و خبرسازی‌های روزانه، حاشیه‌های روزهای اول را از ذهن مخاطبان پاک کنند.

آمارهایی که برگزارکنندگانِ «نوروزخانه» از تعداد مخاطبان ارائه می‌کردند، بسیار دهن‌پُرکن بود و برای خیلی‌ها باورکردنی نبود.

به این چند جمله دقت کنید که روابط عمومی شبکه تیوا (مسئول اصلیِ برگزار کننده کنسرت‌های آنلاینِ نوروزخانه) درباره کنسرت علی زندوکیلی نوشته و در  سایت «خبرآنلاین» منتشر شده است: «علی زندوکیلی رکورد چند شب گذشته کنسرت‌های آنلاین را که به همت شهرداری تهران، سازمان صوت و تصویر فراگیر صدا سیما و شبکه تیوا برگزار شده بود را با بیش از 7 میلیون بازدید شکست.
این کنسرت در بیش از 24 پلتفرم دارای مجوز ساترا به صورت زنده نمایش داده شد که با استقبال بی‌نظیر هواداران موسیقی پاپ و سنتی روبه‌رو شد.»

در جای دیگری و به گزارش روابط عمومی معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کنسرت‌های آنلاین را پرمخاطب توصیف کرده و آمده است: «کنسرت امید حاجیلی جمعه 8 فروردین و اجرای مهدی جهانی را در دومین شب کنسرت آنلاین «نوروزخانه» بیش از 600 هزار نفر به طور کامل و بیش از 2 میلیون نفر بخش‌هایی را فقط از طریق یکی از پلتفرم‌ها تماشا کردند. بیش از 15 پلتفرم با هماهنگی‌های صورت گرفته به پخش این اجراها می‌پردازند و تجمیع آمار بازدید از آنها، بر آمار فوق می‌افزاید.»

نگاهی به همین دو پاراگرافِ بالایی تناقض‌های شدیدی را آشکار می‌کند؛ یکی از 24 پلتفرم سخن می‌گوید و دیگری از 15 پلتفرم؛ واقعاٌ ماجرا چیست و این آمارها چقدر به واقعیت نزدیک است؟

تازه‌ترین آمار از زبانِ شبکه تیوا / رکورد عجیب 9 میلیون مخاطب برای کنسرت زندوکیلی و گروه لیان

روز گذشته بالأخره با پیگیری‌های بسیار، آمار رسمیِ تعداد مخاطبان کنسرت‌های آنلاین «نوروزخانه» از سوی شبکه تیوا به خبرنگار تسنیم اعلام شد. این آمارها تعداد بازدیدکنندگان کنسرت علی زندوکیلی را حدود 9 میلیون و 400 هزار نفر بیان می‌کند. در عین حال کنسرت گروه «لیان» هم حدود 9 میلیون و 300 هزار مخاطب داشته است.

در ادامه آمار اعلام شده از سوی شبکه تیوا را می‌بینید:

آیا آمارِ چند میلیونیِ مخاطبان کنسرت آنلاین باورکردنی است

برای اینکه آمارِ اعلام شده از مخاطبانِ «نوروزخانه» را باور کنیم یا نکنیم، باید ماجرا را بررسی کرد. پرسش‌های بسیاری در این باره وجود دارد که برخی از آنها را اینجا مطرح می‌کنیم و به دنبال پاسخشان می‌رویم.

آیا سایت‌هایی که این اجراها را پخش آنلاین می‌کردند، ظرفیت پذیرش چنین مخاطبی را دارند؛ مثلاٌ امکانش را دارند که 7 میلیون مخاطب را برای دیدن این اجراها بپذیرند؟ اصلاٌ چنین اتفاقی در گذشته رخ داده است؟ منظورِ برگزارکنندگان از 7 میلیون مخاطب چیست؟ آیا این به معنای داشتنِ 7 میلیون مخاطب ثابت در تمام طول اجرای برنامه است؟

یکی از راه‌های یافتنِ پاسخی برای این پرسش‌ها داشتنِ دسترسی کامل به تمامِ اطلاعاتی است که در اختیار برگزارکنندگان است؛ که البته چنین امکانی برای ما وجود ندارد. راه دیگر ارائه آمار دقیق با سند و مدرک از سوی برگزارکنندگان است؛ که این اتفاق هم تا این لحظه رخ نداده است.

اما راه‌های دیگر هم هست که آن هم جویا شدنِ نظر کارشناسانی است که تجربه پخش‌های آنلاین و برگزاری کنسرت را داشته‌اند.

راه دیگر دسترسی به تعداد مخاطبانِ یکی از سایت‌های مهمی است که پخش آنلاین کنسرت‌ها از آن طریق انجام شده است؛ که خوشبختانه با پیگیری‌های خبرنگار تسنیم این اتفاق میسر شد. وقتی آمار یکی از سایت‌های مهم را داشته باشیم، می‌توان به طور تقریبی بقیه را هم تخمین زد.

چنین آماری امکان پذیر نیست / اگر راست می‌گویند کنسرت 35 میلیاردی برگزار کنند

یکی از کارشناسان حوزه موسیقی که کارنامه روشنی در عرصه برگزاری کنسرت‌های موسیقی دارد، می‌‌گوید: اینکه 5 میلیون نفر یا 7 میلیون نفر یا حتی 9 میلیون نفر اجرایی را به صورت آنلاین دیده باشند، امکان‌پذیر نیست و پلتفرم‌هایی که در کشور وجود دارد، چنین ظرفیتی ندارند.

وی ادامه می‌دهد: اگر چنین اتفاقی درست باشد، تصور کنید که چه درآمدی می‌توان در حوزه موسیقی ایجاد کرد. تصور کنید همین آمارِ 9 میلیون نفری درست باشد؛ بعدها که کرونا از بین رفت یا طی همین چند هفته آینده، همین کنسرت را برگزار کنند و به صورت آنلاین پخش کنند و آیکونِ ورود برای دیدنِ آنلاین را با رقمِ اندکی مثلا 5 هزار تومان به فروش برسانند. آن وقت حدود 45 میلیارد تومان درآمدِ تنها یک کنسرت خواهد بود.

این کارشناس تأکید می‌کند: اصلاٌ بیایید اینگونه در نظر بگیریم که از آمارِ 9 میلیونیِ مخاطبان کنسرتِ آنلاینِ علی زندوکیلی تنها 10 درصدشان حاضر باشد برای دیدن کنسرت آنلاین این خواننده رقمی اندک مثل 1000 تومان پرداخت کنند. آنگاه هر کنسرتِ زندوکیلی درآمدی حدود یک میلیارد تومان خواهد داشت. توجه کنید که چند سال پیش برای خرید کارت ورود به کنسرت‌های آنلاین رقمی حدود 5 تا 10 هزار تومان در نظر گرفته بودند.

وی ادامه می‌دهد: به راستی باید تأکید کنم که اگر آمار اعلام شده درست باشد، به زودی می‌توان شاهد انقلابی بزرگ در عرصه اقتصاد هنر و موسیقی بود.

این کارشناس که در حوزه‌های فنیِ سایت و نرم‌افزار هم سابقه فعالیت دارد، می‌گوید: به طور حتم آماری که ارائه شده تنها مختصِ مخاطبان آنلاین نبوده و مخاطبان آفلاین را هم شامل می‌شود، اما باز هم آمار اعلام شده، رویایی به نظر می‌رسد.

نگاهی به تعداد بازدید کنندگان یکی از سایت‌ها

پیگیری‌های خبرنگار تسنیم، آمارهای اعلام شده توسط برگزار کنندگانِ رویدادِ «نوروزخانه» را با چالش جدی مواجه می‌کند.

خبرنگار تسنیم با پیگیری‌های مداوم بالأخره به آمارِ بازدیدکنندگانِ یکی از مهم‌ترین سایت‌هایی که پخش زنده‌ی اجراهای «نوروزخانه» را برعهده داشت، دست یافت؛ اجرای علی زند وکیلی در این سایت و درهنگام پخش زنده، تنها حدود 2 هزار مخاطبِ ثابت داشته است. در مجموع هم حدود 20 هزار نفر به این اجرا سر زنده‌اند و روی لینکش کلیک کرده‌اند اما آمار بازدیدِ لحظه‌ای هرگز بیشتر از 2 هزار نفر نشده است.

20 هزار نفری که از طریق این سایت به کنسرتِ آنلاین زندوکیلی سر زده‌اند، ماندگاریِ چندانی نداشته‌اند و خیلی زود این اجرا را ترک کرده‌اند. این آمار نشان می‌دهد که اجرا برای مخاطبان به هیچ وجه جذابیت لازم را نداشته است.

آمار همین سایت درباره اجرای گروه «لیان» با حضور محمد بحرانی و عروسک معروفِ «جناب خان»، بیشتر از هزار نفر نیست.
جالب اینکه در صفحه‌ی اینستاگرامِ محسن شریفیان سرپرست گروه لیان هم حدود 2 تا 3 هزار نفر اجرای زنده این گروه را به صورت لحظه‌ای دنبال می‌کردند.

آماری که در اینجا ارائه کردیم مربوط به یک سایتِ معتبر و شناخته شده است. نگاهی به آمارِ به دست آمده و مقایسه آن با آماری که مسئولانِ «نوروزخانه» ارائه کرده‌اند، انگشت حیرت به دهانِ هر کسی می‌آورد.

چطور ممکن است که اجرایی روی یک سایت معتبر 2 هزار مخاطب ثابت و در مجموع 20 هزار مخاطبِ گذری داشته باشد؛ بعد آمارِ نهاییِ اعلام شده از همان کنسرت بیشتر از 9 میلیون نفر باشد.

واقعیت را در اجرای بوچلی باید دید

آندره‌آ بوچلی اسطوره ایتالیایی که در دنیای موسیقی شناخته شده است، کنسرتی با عنوان «موسیقی برای امید» برگزار کرد که هدفش تشویق مردم ایتالیا و جهان برای مقابله با کرونا بود. بوچلی هیچ دستمزدی برای این کنسرت دریافت نکرد.

کنسرتِ آندره‌آ بوچلی اسطوره آوازِ ایتالیا که در دنیای موسیقی شناخته شده است را 2 میلیون و 500 هزار نفر از سراسر جهان به صورت آنلاین در یوتیوب دیدند.

بر اساس بررسی‌های لحظه‌ایِ خبرنگار تسنیم، آمار اعلام شده کاملاٌ درست است. یعنی در حینِ پخش زنده کنسرت آندره‌آ بوچلی و تقریباٌ در تمام دقایقِ پخشِ این کنسرت بیشتر از 2 میلیون نفر از سراسر جهان اجرای شب گذشته را از طریق یوتیوب می‌دیدند. البته این تعداد به طور لحظه‌ای تغییر می‌کرد اما هر بار که میزان بازدیدکنندگانِ لحظه‌ایِ این کنسرت را بررسی کردم، بیشتر از 2 میلیون نفر بودند.

صفحه رسمی آندره‌آ بوچلی در یوتیوب در مجموع حدود 3 و نیم میلیون دنبال‌کننده دارد.

اجرای بوچلی در کانال یوتیوبش بارگذاری شده است و تا این لحظه که این گزارش را می‌نویسم، حدود 32 میلیون نفر این اجرا را به صورت آفلاین دیده‌اند.

تمام این آمار به صورت لحظه‌ای روی یوتیوب قابل دسترسی و مشاهده است. یعنی آمار شفاف و مشخص است. اما متأسفانه در رویدادی مانند «نوروزخانه» تنها یک عدد، آن هم بدون هیچ منطقی اعلام می‌شود و برایش هیچ سندی هم ارائه نمی‌کنند.

زمان پاسخگویی است

شاید زمان آن فرا رسیده که مسئولان برگزاری «نوروزخانه» اسناد و مدارک لازم برای آمارِ نجومی‌شان را ارائه کنند. بی‌شک اگر این آمار درست باشد، باید گفت که پیروزی بزرگی برای موسیقی ایران به دست آمده و نشان از میزان بالای مخاطب در کشورمان است. اگر این آمار درست باشد باید در ماه‌های آینده شاهد تحولی شگرف در عرصه موسیقی ایران باشیم. اما اگر آمارِ ارائه شده درست نباشد، دروغ بزرگی به خوردِ مخاطبان داده‌اند که بابتش باید عذرخواهی کنند.