چشم‌انداز «آخرالزمانی» در وانت ایلان ماسک

فرادید| خارج از سیاست، تعداد کمی از چهره‌ها به اندازه ایلان ماسک در زندگی آمریکایی تضادبرانگیز هستند. برای برخی، او به دلیل تمایل ملموس برای به چالش کشیدن عرف جامعه تبدیل به یک قهرمان شده و برای برخی دیگر نماد بدترین مردسالاری سمّی ناشی از خودمحوری است. حالا آخرین سرمایه‌گذاری ماسک، یعنی خودروی سایبرتراک الکتریکی غول‌پیکر، تقریباً به اندازه خود او تضادبرانگیز شده است. 

به گزارش فرادید، مدتی است سایبرتراک با ما بوده است. اواخر سال ۲۰۱۹ وقتی راه‌اندازی شد، برخی طراحان از سبک و سیاق آن استقبال کردند، عمدتاً به این دلیل که زوایای تیز آن، فرم‌های نرم و قالب‌ژله‌ای رایج در طراحی خودروهای معاصر را بی‌اعتبار کرد. دیگران آن را به نسخه ریبوت‌شده‌ی زبان فرم اوریگامی جوجارو، تشبیه کردند، منهای عمق یا پیچیدگی. با این حال، ماسک، از طریق طراح خود فرانتس فون هولژاوزن، همه چیز را زیر و رو کرده است. 

آن زمان، سایبرتراک یک خودروی مفهومی بود که در آن، طراحان تا جایی که جرأت داشتند مرزها را گسترش دادند، بدون اینکه تحت فشار امکان‌سنجی آزمایشات فکری خودشان باشند. در آن زمینه، سایبرتراک فقط یک ایده بود. 

اما ماسک ادعا کرد جانور عجیب او به تولید خواهد رسید. علاوه بر این، او ادعا کرد ۲۵۰۰۰۰ مشتری برای یک مورد آن ثبت نام کرده‌اند. همه به جز سرسخت‌ترین هواداران ایلان، به این ادعا شک داشتند. 

سپس بیماری همه‌گیر کووید-۱۹ اتفاق افتاد که موجب کمبود جهانی تراشه‌های کامپیوتری شد. این صنعت کاملاً متوقف شد و تعداد کمی باور داشتند نسخه تولیدی سایبرتراک عملی خواهد شد. 

اما حالا به حقیقت پیوسته است و از منظر طراحی، تغییر قابل‌توجه کمی کرده است.

زیبایی متفاوت جلوی آن حفظ شده، روشنایی در پشت جعبه‌مانند آن تغییری نکرده و زوایای دیگر مطلوب‌تر شد‌ه‌اند.

تولید این جعبۀ فولادی متحرک که عملاً نابود نشدنی است، برای ماسک پول زیادی به ارمغان آورد. این کامیون با قیمت ۶۰۰۰۰ دلار برای مدل پایه به فروش می‌رسد.

اما سایبرتراک دقیقاً برای چه کسی است؟ 

سال ۲۰۲۲ وقتی دنیای خودرو از انزوای خودخواسته خارج شد، مجموعه‌ای از مفاهیم را با خود آورد که دست روی ایدۀ «فرار» می‌گذاشتند. آئودی و لامبورگینی از آفرودهای شاسی‌بلندی رونمایی کردند که میل به فرار از شهرها در جستجوی انزوا و امنیت روستایی را برانگیختند. اما سایبرتراک حتی فراتر از این رفته و در خود یک چشم‌انداز «آوارشهری» (دیستوپیایی) دارد که در آن، ایالات متحده به سمت قانون‌گریزی می‌رود.

به عبارت دیگر شکل و شمایل و ویژگی‌های این ماشین طوری طراحی شده‌اند که انگار مخصوص زندگی در یک دنیای بی‌قانون آخرالزمانی هستند؛ یک جنگل وحشی که در آن برای حفاظت از خودتان باید یک خودروی ضدگلولۀ فولادی داشته باشید که بتواند وسایل مورد نیاز شما را نیز حمل کند.

برای برخی، آشوب‌های پس از قتل جورج فلوید، که منجر به سوزاندن مراکز شهر در سراسر ایالات متحده شد، چشم‌انداز اندوهبار ماسک را تأیید می‌کند. یک قلعه متحرک با شیشه‌های ضدگلوله برای چنین جامعه‌ای منطقی است. 

ماسک در برنامه جو روگان ظاهر شد و در مورد حالت «جانوری» سایبرتراک صحبت کرد. مشخص نشد این حالت جانور دقیقاً شامل چه چیزی می‌شود. تصور اینکه یک کالیفرنیایی مترقی بخواهد یکی از آن‌ها را داشته باشد، دشوار است. اما چشم‌انداز یک جامعۀ آشوب‌زده، ایدۀ داشتن این ماشین را معقول جلوه می‌دهد.

مترجم: زهرا ذوالقدر