مجازات قانونی تخلفات پزشکی

بیمارستان‌ها به عنوان مراکز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی، مسئولیت بسیاری را در قبال سلامت و رفاه بیماران به عهده دارند. اما در برخی موارد، ممکن است عملکرد یک بیمارستان نامطلوب باشد که موجب نارضایتی و ایجاد مشکلات برای بیماران می‌شود.

شکایت از بیمارستان می‌تواند به دلیل مواردی نظیر خطاهای پزشکی، بروز عوارض جانبی ناخواسته، نقض حقوق بیمار، نقص و نارسایی در خدمات پزشکی یا سایر موارد مشابه رخ دهد.

شکایت در دادگاه‌های عمومی

مطابق با ماده 1 قانون مسئولیت مدنی «هر کس به سبب عمل یا ترک فعلی که مطابق قانون یا قرارداد، موجب خسارت دیگری شود، مسئول جبران خسارت است». بنابراین اگر بیمارستان یا یکی از کارکنان آن در انجام وظیفه پزشکی خود مرتکب تخلف یا قصور شود و به بیمار یا همراه بیمار خسارتی وارد کند، مسئول جبران خسارت خواهد بود.

شکایت از بیمارستان به دادگاه‌های عمومی در صورتی امکان‌پذیر است که خسارت وارد شده به بیمار، ناشی از تخلف یا قصور بیمارستان یا کارکنان آن باشد.

مراحل شکایت از بیمارستان به دادگاه‌های عمومی به شرح زیر است:

1. تهیه دادخواست: ابتدا باید دادخواستی تنظیم کنید که در آن مشخصات طرفین دعوی، موضوع دعوی، دلایل و مستندات دعوی و خواسته خود را ذکر کنید. خواسته شما می‌تواند جبران خسارت مالی، جبران خسارت معنوی یا هر دو باشد.

2. ارائه مدارک: به همراه دادخواست باید مدارکی را که به اثبات ادعای شما کمک می‌کند، به دادگاه ارائه دهید. مدارک مورد نیاز برای شکایت از بیمارستان در دادگاه عمومی : 

• نسخه‌ای از کارت ملی و شناسنامه شما

• نسخه‌ای از پرونده پزشکی شما

• شهادت شهود

• نظریه پزشکی قانونی

3. تقدیم دادخواست به دادگاه: دادخواست خود را به دفتر خدمات الکترونیک قضایی محل وقوع حادثه تقدیم کنید.

4. رسیدگی به شکایت: دادگاه پس از دریافت دادخواست شما، آن را بررسی می‌کند و در صورت احراز وقوع تخلف یا قصور، به آن رسیدگی می‌کند. در این مرحله، شما و بیمارستان فرصت دارید تا دفاعیات خود را ارائه دهید.

5. صدور حکم: پس از رسیدگی به شکایت، دادگاه حکم خود را صادر می‌کند. در صورت محکومیت بیمارستان، شما می‌توانید حکم دادگاه را به اجرا بگذارید. در صورتی که خسارت وارد شده به بیمار کمتر از 5 میلیون تومان باشد، می‌توان به شورای حل اختلاف ویژه امور بهداشت نیز شکایت کرد. شورای حل اختلاف نیز پس از رسیدگی به شکایت، حکم خود را صادر می‌کند.

شکایت در دادسرای جرایم پزشکی

شکایت از بیمارستان به دادسرای جرایم پزشکی در صورتی امکان‌پذیر است که خسارت وارد شده به بیمار، ناشی از جرایم پزشکی باشد. جرایم پزشکی جرایمی هستند که در انجام امور پزشکی ارتکاب می‌یابند.

بر اساس ماده 559 قانون مجازات اسلامی " هر کس به عنوان پزشک، ماما، داروساز، جراح و دندان‌پزشک در حیطه حرفه‌ای خود عامداً موجب ایراد صدمه بدنی یا فوت بیمار شود، به حبس از سه ماه تا یک سال و یا به پرداخت دیه در صورت ارتکاب عمدی جنایت غیرعمدی محکوم می‌شود ".

همچنین بر اساس ماده 560 قانون مجازات اسلامی"هر کس به عنوان پزشک، ماما، داروساز، جراح و دندان‌پزشک در حیطه حرفه‌ای خود، مرتکب تقصیر محض شود، به حبس از شش ماه تا یک سال و یا به پرداخت دیه در صورت ارتکاب عمدی جنایت غیرعمدی محکوم می‌شود".

مراحل شکایت از بیمارستان به دادسرای جرایم پزشکی با یا بدون کمک وکیل پایه یک دادگستری به شرح زیر است:

1. تهیه شکواییه: ابتدا باید شکواییه‌ای تنظیم کنید که در آن مشخصات طرفین دعوی، موضوع دعوی، دلایل و مستندات دعوی و خواسته خود را ذکر کنید. خواسته شما می‌تواند مجازات مرتکب یا جبران خسارت باشد.

2. ارائه مدارک: به همراه شکواییه باید مدارکی را که به اثبات ادعای شما کمک می‌کند به دادسرا ارائه دهید. مدارک مورد نیاز برای شکایت در دادسرای جرایم پزشکی :

• نسخه‌ای از کارت ملی و شناسنامه شما

• نسخه‌ای از پرونده پزشکی شما

• شهادت شهود

• نظریه پزشکی قانونی

3. تقدیم شکواییه به دادسرا: شکواییه خود را به دفتر خدمات الکترونیک قضایی محل وقوع حادثه تقدیم کنید.

4. رسیدگی به شکایت: دادسرا پس از دریافت شکواییه شما آن را بررسی می‌کند و در صورت احراز وقوع جرم، به آن رسیدگی می‌کند. در این مرحله، شما و بیمارستان فرصت دارید تا دفاعیات خود را ارائه دهید.

5. صدور قرار: پس از رسیدگی به شکایت دادسرا قرار خود را صادر می‌کند. در صورت صدور قرار منع تعقیب، شما می‌توانید به قرار اعتراض کنید. در صورت صدور قرار جلب به دادرسی، پرونده به دادگاه کیفری ارسال می‌شود.

6. رسیدگی در دادگاه کیفری: دادگاه کیفری پس از دریافت پرونده آن را بررسی می‌کند و در صورت احراز وقوع جرم، حکم خود را صادر می‌کند. در صورت محکومیت مرتکب، شما می‌توانید حکم دادگاه را به اجرا بگذارید.

در صورتی که خسارت وارد شده به بیمار کمتر از 5 میلیون تومان باشد می‌توان به شورای حل اختلاف ویژه امور بهداشت نیز شکایت کرد. شورای حل اختلاف نیز پس از رسیدگی به شکایت حکم خود را صادر می‌کند.

گزارش تخلف بیمارستان به وزارت بهداشت

وزارت بهداشت  درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولی امور بهداشتی و درمانی در کشور مسئولیت رسیدگی به شکایات و گزارش‌های مربوط به تخلفات بیمارستان‌ها را بر عهده دارد. برای گزارش تخلف بیمارستان به وزارت بهداشت، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

• تماس تلفنی با سامانه 190

• ارسال پیامک به شماره 1690

• تکمیل فرم گزارش تخلف در وب‌سایت وزارت بهداشت

در صورت تماس تلفنی یا ارسال پیامک باید مشخصات خود، مشخصات بیمارستان، موضوع تخلف و مستندات مربوط به تخلف را ارائه دهید. در صورت تکمیل فرم گزارش تخلف در وب‌سایت وزارت بهداشت، باید اطلاعات زیر را وارد کنید:

• نام و نام خانوادگی

• شماره تماس

• آدرس ایمیل

• موضوع تخلف

• توضیحات مربوط به تخلف

• مستندات مربوط به تخلف

نکته نهایی از سوی بخش مشاوره حقوقی بنیاد وکلا این است که پس از ثبت گزارش تخلف کارشناسان وزارت بهداشت موضوع را بررسی می‌کنند و در صورت احراز وقوع تخلف، اقدامات لازم را انجام خواهند داد. در صورتی که گزارش تخلف شما منجر به صدور اخطاریه یا تعطیلی بیمارستان شود، مراتب به شما اطلاع داده خواهد شد.