محمدرضا زائری: این نقی دیگر «معمولی» نیست!

حجت الاسلام زائری گفت: شخصیت‌های مجموعه «پایتخت» در فصل‌های گذشته بسیار ساده و دوست داشتنی هستند، اما در فصل جدید از معمولی بودن خود فاصله گرفته اند و این نقی که می‌بینیم دیگر «معمولی» نیست.
حجت الاسلام «محمدرضا زائری» در گفتگو با فارس درباره فصل ششم مجموعه پایتخت گفت: سریال پایتخت یک مجموعه تلویزیونی پر مخاطب است که توانسته جای خود را در افکار عمومی و مخاطب صداوسیما باز کند و مخاطبانی از طیف‌های متنوع داشته باشد. نقاط قوت سریال در طول فصول مختلف در سال‌های گذشته آنقدر برجسته و جدی بوده که نتوان از آن گذشت.
فصل‌های قبلی پایتخت به دل خانواده‌های عادی رفته بود
وی ادامه داد: سریال پایتخت به هر حال یک عبور جدی کرد از خطوط حاکم بر تلویزیون و روال رایج و مرسوم و توانست دوربین مجموعه‌های تلویزیونی سیما را به دل خانواده‌های عادی جامعه ببرد و این عنوان و نام خانوادگی معمولی کاملا هوشمندانه و حساب شده انتخاب شده بود و کاملا مسائل جاری و زندگی روزمره مردم را روایت می‌کرد و به همین دلیل توانسته بود ارتباط برقرار کند. اتفاقا ما که می‌خواهیم مردم را تشویق و ترغیب کنیم به دوری از مصرف گرایی و حرکت به سوی زندگی ساده و قناعت در زندگی طبیعی، در سال جهش تولید و رونق تولید و با هدف جهاد اقتصادی که رهبر انقلاب به آن توجه دارند، اتفاقا در کارنامه صداوسیما از این جهت یک سریال قابل دفاع و تجربه موفق است.
رواج حجم بالایی از «دروغ» در میان خانواده
زائری تاکید کرد:، اما در فصل جدید، سریال پایتخت نقاط منفی بسیاری هم داشته که نمی‌توان از آن‌ها گذشت. من اتفاقا خلاف برخی دوستان که بیشتر تمرکزشان بر جنبه‌های شکلی و فرمی بوده و مثلا مشابهت یک صحنه با یک فیلم قبل از انقلابی برایشان مهم است و بر آن تمرکز کرده اند، بیشتر گلایه و انتقادم به جنبه‌های مفهومی و محتوایی است که در سریال دیده می‌شود. ترسیمی که از مسائل اخلاقی منفی و نوع برخورد بچه‌ها با بزرگتر‌ها می‌شود، حجم بالای دروغ گفتن چه بین اعضاء خانواده و چه بین دیگران، ترسیمی که از یک خانواده ایرانی می‌شود، در فصول قبلی تمرکز جدی بر ارزش‌های اخلاقی و سنت‌ها و هویت ملی بود و متاسفانه این قسمت تمرکز بر جنبه‌های منفی دیده می‌شود. گرچه باز هم تاکید می‌کنم که نکات قابل دفاع در سریال داشته ایم، اما نکات منفی بسیار برجسته بوده است.
نکات منفی بر وجوه مثبت غلبه کرده اند
وی در ادامه درباره نکات منفی فصل ششم توضیح داد: در خانواده‌ای که ما می‌بینیم یکی ریاکار است و تظاهر می‌کند به متدین بودن با یقه بسته و جای مهر در پیشانی و خود را وصل کرده به مسئولان کشور و برای اینکه موقعیتی را کسب کند تظاهر می‌کند، همسر او یک فرد دهن بین و ساده و اهل حسادت است که تازه عقل کل هم دانسته می‌شود. شخصیت ارسطو یک فردی است که زندان رفته و برگشته و حالا حاضر است برای پول دست به هر کاری بزند. شخصیت بهتاش یک شخصیت منفی و غیراخلاقی است که همه کار از او سر می‌زند. بچه کوچک خانواده خبرچینی می‌کند. البته نمی‌خواهم وارد مصادیق و جزئیات شوم. ولی همین‌ها نکاتی است که قابل دفاع نیست و به کار لطمات جبران ناپذیری وارد کرده است.
وی ادامه داد: البته همه ما می‌دانیم ساختن یک مجموعه تلویزیونی طوری که همه مخاطبان را راضی کند، طبیعتا ساده نیست و امکان ندارد که ما به مدلی برسیم که انتقادی به آن وارد نباشد و در عین حال جذاب و پر مخاطب هم باشد. ولی یک واقعیتی است که سریال پایتخت توانسته یک ارتباطی با مخاطب برقرار کند که در این دوران سخت رقابت با فضای مجازی و شبکه‌های ماهواره‌ای و هم رقابت با گزینه‌های دیگری مثل بازی‌های کامپیوتری و ... مجموعه جدی است و می‌توان درباره آن بحث کرد، می‌توان آن را نقد کرد و درباره اش حرف زد و از طرف دیگر وقتی چنین فرصتی برای صداوسیما و سازندگان مجموعه پیش آمده و فرصتی که کمتر برای کسی رخ داده که این قدر استقبال عمومی و توجه مخاطب به کار جلب شود، مسئولیت حساس‌تر و بیشتر هم می‌شود.
این نقی دیگر «معمولی» نیست!
این کارشناس مسائل فرهنگی با تاکید بر اینکه اگر پایتخت سریالی بود که کسی نمی‌دید، اصلا درباره آن صحبت هم نمی‌شد، درباره تغییر شخصیت‌های سریال عنوان داشت: آن‌ها از معمولی بودن خود فاصله گرفته اند و این نقی که می‌بینیم دیگر «معمولی» نیست. اگر نقی قبلا دروغی هم میگفت یک چیزی از روی ساده بودنش بود و بعد هم جبرانش می‌کرد، ولی این نقی که در فصل ششم دیدیم، دیگر متفاوت است. ضمن اینکه این فصل پایان بسیار بدی داشت و به بهانه کرونا رها شد.
زائری درباره نظارت صداوسیما بر محتوای آثاری که پخش می‌شوند نیز گفت: متاسفانه طی سال‌های اخیر که پیش رفته ایم، نظارت مدیران صداوسیما شکلی شده است. از یک طرف محدودیت‌های مالی و فضای اقتصادی صداوسیما و نوع مدیریت غلطی که در سال‌های اخیر به وجود آمده و بی ثباتی مدیریت متاسفانه باعث شده که صداوسیما ارزش‌ها و ضوابط و قوانین خود را از دست بدهد. صداوسیما تنها به ظواهر و شکل می‌پردازد و در این میان یکسری از برنامه سازان می‌توانند سر این دوستان شیره بمالند و کار خودشان را بکنند.
نظارت‌های صداوسیما حداقلی و ظاهری است
وی در پایان تاکید کرد: نظارت بسیار حداقلی و ظاهری است نه محتوایی و معنوی و عمقی. وقتی فضا، فضای تظاهر و نفاق و ظاهرسازی شد کسانی توانسته اند در بدنه صداوسیما رشد کنند که باعث بدنامی مدیران خدوم سازمان هم شده اند. غالب مدیران و بدنه صداوسیما افراد صالح و دلسوزی هستند، اما صداوسیما برای جریان نفوذ، هدف بسیار بزرگی است. ما داریم افرادی را که به هیچ چیزی از اسلام و انقلاب اعتقاد ندارند، ولی در سطوح بالا قرار دارند و تصمیم‌هایی می‌گیرند که نتایج آن روی آنتن دیده و شنیده می‌شود.