قرن‌هاست که آیینی کهن در آخرین شب پاییز توسط ایرانیان برگزار می‌شود. آیینی با عنوان یلدا وبه معنای زایشی دوباره که نمادی از بلندترین شب سال است و همراه با مراسم ویژه خود جایگاهی قابل‌توجهی در بین ایرانیان ازباستان تا امروز داشته است.
از مهم‌ترین ویژگی‌های این رسم دیرینه ، که همواره کمی زودتراز فرارسیدن آن شاهد می‌بودیم، تغییر حال وهوای بازارهای شهر و جنب‌وجوش مردم بود که برای استقبال از این شب ، تقریباً از اواسط آذرماه رونقی را به بازارها تزریق می‌کردند.
حتی درسال هایی هم که شرایط اقتصادی چندان مناسب نبود شور و شوق برگزاری این سنت دیرینه ، حال وهوای شهر را تغییر می‌داد.
اما امسال ،شرایط ، به‌قدری متفاوت تر شده است که بی‌رمقی بازارها کاملا واضح و صدای فعالانش را درآورده است.
و شاکی از این شرایط ، می‌گویند حتی در این یکی‌دوروزه پایانی پاییز در انتظار مشتری بسر می‌برند.
حال آنکه به نظر می‌رسد باوجود نرخ گران اقلام یلدایی و قدرت خرید مردم، انتظار رونق گیری بازار هم بیهوده است.
گذری دربازارو نگاهی به قیمت‌ها حکایت ازآن دارد نسبت به سال گذشته که در اوج گرانی‌ها بودیم شرایط سخت تر و گرانی‌ها از جنسی دیگر شده است.
در این میان اظهاراتی هم از ثبات بازارها ،فراوانی انواع کالا وافزایش نظارت ها شنیده می‌شود حتی گفته می‌شود برخی از کالاها ارزان‌تر هم شده است . اما واقعیت چیز دیگری را نشان می دهد این چنین که قیمت این اقلام نه‌تنها کاهش نیافته یا ثابت نبوده بلکه افزایش چند برابری داشته است.
از نرخ میوه تا انواع شیرینی و آجیل هرکدام با گرانی همراه بوده است.
به‌خصوص در حوزه آجیل و خشکبار که چند سالی است باوجود افزایش افسارگسیخته خرید آن بسیار کمتر و اکنون هم با توجه به تورم وگرانی ،بازارش در رکود کامل بسر می‌برد.
از طرفی هم بحث قابل‌تأمل در پاسخ به مسئولانی که خبر از فراوانی اقلام می‌دهند آنکه مشکل امسال مردم ،کمبود وبی نظارتی نیست.
بلکه گرانی‌های افسارگسیخته‌ای است که هیچ سنخیت و قرابتی با جیب اقشار ضعیف و بعضاً متوسط جامعه ندارد .
موضوعی که از سردی بازارها و استقبال اندک مردم کاملاً مشخص است. حتی در این آخرین روزهای پاییز هم بازارها تحرکی پیدا نکرده‌اند.
درمجموع، یک برآورد ساده از هزینه شب‌نشینی یلدای 1402 برای یک خانواده 4 نفره ، نشان از مخارج 2 میلیون تومانی برای برگزاری یک مراسم ساده دارد.
که با توجه به حقوق 7 میلیونی کارگران که بخش بزرگ جامعه ما را شامل می‌شوند چیزی حدود 13 تا 14 درصد از دستمزد یک کارگر به مخارج یلدا تعلق می‌گیرد.
چه‌بسا به دلیل کاهش قدرت مالی مردم و قیمت‌های نجومی کالا ها ، مردم بمانند قبل ،متمایل به خریدی برای چنین شبی نیستند و البته از هفته‌های گذشته هم شنیده می‌شد که با توجه افزایش چند برابری محصولات به‌ویژه مواد غذایی احتمال رکود بازار شب یلدا حتمی است .
وحالا که در نزدیک‌ترین زمان به آخرین شب پاییز 1402 قرارگرفته‌ایم با قطعیت کامل می‌توان گفت یلدای امسال ،سردترین وبی رمق ترین یلدایی است که تاکنون ، شاهد آن بوده‌ایم.
گویا حربه ای جدی تراز نظارت وتامین کالا برای سامان یافتن بازارها نیاز است.
