استان سیستان و بلوچستان با در اختیار داشتن 11.5 درصد از وسعت کشور به‌عنوان پهناورترین استان شناخته می‌شود که از شمال به خراسان جنوبی، از شرق با مرزی حدود هزار و 200 کیلومتر با کشورهای افغانستان (270 کیلومتر) و پاکستان (930 کیلومتر)، از غرب به استان‌های کرمان و هرمزگان و از جنوب با بیش از 310 کیلومتر نوار ساحلی به دریای عمان محدود می‌شود.
مساحت این استان حدود 187 هزار و 502 کیلومترمربع و مرکز آن نیز شهرستان زاهدان است، این استان جمعیتی حدود 2.8 میلیون نفر را در خود گنجانده و حدود 49 درصد مردم آن در مناطق شهری و 51 درصد در مناطق روستایی ساکن هستند.
در تقسیم‌بندی کلی می‌توان منطقه سیستان در شمال این استان را منطقه بیابانی و خشک با طوفان‌های شدید و تابش نور مستقیم خورشید در نظر گرفت و مناطق مرکزی سیستان و بلوچستان نیز مناطقی کوهستانی هستند که معمولا در برخی ایام سال بارش‌های شدیدی را تجربه می‌کند و در جنوب این استان نیز تنها بندر اقیانوسی ایران اسلامی یعنی چابهار قرار دارد که علاوه بر آب‌وهوای مطلوب موقعیت تجاری بسیار خوبی را نیز داراست.
باوجود تمام مسائل پیش روی تقسیم سیستان و بلوچستان، چندی قبل حبیب‌الله دهمرده نماینده مردم منطقه سیستان در مجلس شورای اسلامی و حسینعلی شهریاری نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی درخواست بررسی موضوع تقسیم این استان را داده‌اند. شهریاری اظهار داشت: سیستان و بلوچستان وسیع‌ترین استان کشور است و در سال‌های اخیر باوجود تلاش‌های بسیار نظام، توسعه به معنی واقعی در آن حاصل نشده است.
حسینعلی شهریاری ادامه داد: مشکلات بسیاری در این استان وجود دارد که علی‌رغم گذشت مدت‌زمان بسیار هنوز حل‌نشده است. تقسیم استان‌های مختلف تجربه مثبتی را نشان می‌دهد که از نمونه‌های آن می‌توان به تقسیم خراسان و توسعه بخش‌های مختلف آن اشاره کرد.
رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تصریح کرد: همچنین سایر استان‌ها همچون سمنان، قم و آذربایجان ازجمله استان‌هایی هستند که توسعه را پس از تقسیم شدن تجربه کرده‌اند.
اما نماینده مردم ایرانشهر در مجلس شورای اسلامی با این موضوع مخالف است و دراین‌باره گفت: تقسیم استان یکی از موضوعاتی است که هرچند سال یک‌بار مطرح می‌شود و در موقعیت کنونی اکثر نمایندگان استان مخالف آن هستند.
محمد نعیم امینی فرد بیان کرد: باید از ظرفیت‌های استان به‌صورت یکجا استفاده کرد و تقسیم استان سبب کاهش توانمندی‌های آن می‌شود.
وی ادامه داد: وجود منطقه آزاد چابهار و توانمندی‌های ایرانشهر در جنوب در کنار ایجاد منطقه آزاد در سیستان می‌تواند سیستم یکپارچه‌ای را ایجاد کند که شکوفایی استان را در برداشته باشد.
امینی فرد افزود: همچنین پیوستگی قومی خاصی بین اقوام بلوچ و سیستانی وجود دارد که ازجمله مزیت‌های نسبی استان است و تقسیم استان سبب کاهش این مزیت می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: خرد شدن واحدهای جغرافیایی با منافع ملی ما منافات دارد و باید حرکت به سمت همگرایی باشد.
