یکی بخر، 2 تا ببر

امین شاهد . منتقد هنری

حتما به‌گوش‌تان خورده که «روی اثر هنری نمی‌توان قیمت گذاشت». اتفاقا بر اساس معادلات و استانداردهایی که به‌ دست آمده، این‌ کار شدنی است.

در دنیای هنر امروز، به محض اینکه علامتی را روی بوم می‌گذارید، وارد گفت‌وگوی تاریخی و هزاران‌ساله با هزاران هنرمند می‌شوید. پس باید خود را آموزش دهید، در تاریخ هنر یا هنر تحصیل داشته باشید، با خواندن مجلات هنر معاصر به‌روز باشید، در پلتفرم‌های هنری مشترک شوید، کانال‌های رسانه‌های اجتماعی معروف را دنبال کنید، از نمایشگاه‌های هنری و موزه‌های مهم بازدید کنید، از مهم‌ترین رویدادهای هنری (مانند دوسالانه‌ها) مطلع شوید و با بازدید از گالری‌های هنری، در دنیای هنر به‌روز باشید. فقط از این طریق می‌توانید ظرافت‌های هنر و سازوکارهای دنیای هنر را کشف کنید. اگر توان یا حوصله این کارها را ندارید و احساس می‌کنید جلوی تراوشات و تولیدات شما گرفته می‌شود، دنیای هنر امروز شما را به‌راحتی پس خواهد زد.

باید این واقعیت را بپذیرید که اگر نمی‌توانید وارد برنامه‌ریزی و مدیریت درست شوید، نباید انتظار داشته باشید تا ارزش کارهای شما شناخته شود. اگر نمی‌توانید، یا وارد این حوزه نشوید یا مدیریت و برنامه‌ریزی‌ها را به یک مشاور یا مدیر هنری بسپارید.

یکی از اشتباهات رایجی که می‌تواند مانع از رشد شما به‌عنوان یک هنرمند شود، قیمت‌گذاری اشتباه آثار هنری است. یک تصور اشتباه درباره هنر معاصر این است که شما می‌توانید هر قیمتی را که بخواهید برای یک اثر هنری عنوان کنید. با این حال مانند هر صنعت دیگری، یک استاندارد در بازار برای هنرمندان، بسته به رزومه آنها وجود دارد. باید به‌ یاد داشت که فقط قیمت‌های مناسب باعث فروش خوب می‌شود و تنها با ساختن یک تاریخچه مستند از فروش می‌توانید ارزش آثار و حرفه خود را به‌عنوان یک هنرمند افزایش دهید یا کنترل کنید.

وقتی یک هنرمند مبتدی هستید (به این معنی که هیچ نمایشگاهی در گالری‌های هنری/تجاری واقعی نداشته‌اید یا برنده جایزه هنری مشهوری نشده‌اید یا آثار شما در هیچ مجموعه عمومی یا سازمانی وجود ندارد) آثار شما در درجه اول بر اساس ویژگی‌های تزیینی ارزش‌گذاری می‌شوند.

وقتی هنرمندی نوظهور یعنی هنرمندی هستید که هنوز در مراحل اولیه کار خود است، با دعوت‌نامه در برخی از گالری‌های هنری/تجاری نمایشگاه می‌گذارید اما هنوز در دنیای هنر جایگاهی ندارید، قیمت آثار شما باید مطابق عرف گالری‌ها باشد. وقتی از این مرحله عبور کردید، از ویژگی‌های تزیینی آثارتان فراتر رفته و به ارزش هنری-تاریخی مضاعفی دست یافته‌اید و آثارتان به یک شیء کلکسیونی و سرمایه‌گذاری با بازگشت سرمایه تبدیل شده‌ و قیمت آنها افزایش می‌یابد. به یاد داشته باشید که مجموعه‌داران روی آثار هنرمندانی سرمایه‌گذاری می‌کنند که جدای از ارضای سلایق آنها، روند مناسبی در بازار هنر داشته باشند و بتوانند در دراز‌مدت روی بالارفتن ارزش آثارشان حساب کنند. توجه داشته باشید که از یک مرحله به بعد از سوی منتقدان، مجموعه‌داران، دلالان و گالری‌دارها در حال رصد‌شدن هستید.

به‌عنوان یک هنرمند نیمه‌مشهور، وقتی شروع به دریافت اعتبار مناسب از دنیای هنر در قالب نمایشگاه‌های سازمانی یا جمع‌آوری از سوی مجموعه‌های خصوصی و عمومی مشهور می‌کنید، آثار شما در یک محدوده قیمتی قرار خواهند گرفت. زمانی که به یک هنرمند طراز اول تبدیل می‌شوید، ممکن است گاهی ارزش آثارتان از مرز تصورتان نیز فراتر رود.

وقتی صحبت از قیمت‌گذاری تابلوها می‌‍‌شود، معمولا یک فرمول ساده برای تعیین قیمت صحیح آثار وجود دارد. متوجه خواهید شد که این قیمت‌ها بسته به مرحله حرفه‌ای هنرمند با محدوده قیمت ذکر‌شده استفاده می‌شود.

مجموع ابعاد تابلو به معنی ارتفاع به‌اضافه عرض، ضرب در عدد شاخص هنرمند، قیمت درخواستی تابلو را به دست می‌آورد:

(ارتفاع + عرض) x شاخص = قیمت تابلوی شما.

شماره شاخص هنرمند به اعتباری که از دنیای هنر دریافت کرده، بستگی دارد. به‌عنوان یک هنرمند مبتدی، شاخص شما باید بین پنج تا 10 باشد. با انجام این کار، یک نقاشی از شما در ابعاد 100 در 80 سانتی‌متر بین 900 دلار تا هزارو 800 دلار قیمت خواهد داشت.

به محض اینکه بیشتر نمایشگاه می‌گذارید و در حرفه خود به‌عنوان یک نقاش جدی‌تر می‌شوید، می‌توانید شاخص بین 10 تا 15 را اعمال کنید. با انجام این کار، همان نقاشی 100 در 80 سانتی‌متر باید بین هزارو 800 تا دوهزارو 700 دلار قیمت داشته باشد.

هنگامی که به یک هنرمند نوظهور واقعی تبدیل می‌شوید، اغلب از سوی گالری‌های هنری/تجاری برای شرکت در نمایشگاه‌های گروهی و انفرادی دعوت می‌شوید. شما شروع به جذب کلکسیونرهای مختلف می‌کنید که پایه و اساس تاریخ فروش شما را تشکیل می‌دهند. شماره شاخص هنرمند شما باید بین 15 تا 25 باشد؛ بنابراین قیمت نقاشی 100 در 80 سانتی‌متر اکنون استاندارد بازار را در گالری‌های هنرمندان نوظهور به دست آورده‌اید و در نتیجه قیمت همان اثر بین دوهزارو 700 تا چهارهزارو 500 دلار است.

فرض کنید به‌ دلیل افزایش تقاضا برای آثار هنری خود، از این اعداد فراتر می‌روید. در ‌آن ‌صورت یک گالری ثابت و مناسب خواهید داشت که می‌تواند به شما مشاوره دهد و از تجربه آنها در رشد حرفه‌ای هنرمندان در هنگام قیمت‌گذاری آثار هنری خود استفاده کند. از اینجا به بعد، در قیمت‌گذاری آثار هنری شما دیگر مشکلی نخواهد بود که خودتان آن را حل کنید. بنابراین یافتن گالری مناسب برای شما و سرمایه‌گذاری واقعی روی یک همکاری درست و بلندمدت بسیار مهم است.

نتیجه اینکه باید در قیمت‌گذاری خود محتاط باشید. قیمت‌ها را در وب‌سایت شخصی خود یا بازارهای آنلاین متعدد نشان ندهید. این ممکن است صاحبان گالری را بترساند، اگر ببینند که آثار خود را خیلی ارزان به صورت آنلاین مستقیما به مشتری می‌فروشید. علاوه‌بر‌این، فرض کنید یک کلکسیونر یک روز آثار هنری شما را از طریق یک گالری خریداری می‌کند و متوجه می‌شود که آثار خود را در وب‌سایت ساعتچی یا هر بازار دیگری با قیمت کمتری می‌فروشید. در ‌این ‌صورت، او بحق احساس می‌کند که هزینه‌های زیادی از آنها گرفته شده و به اعتمادش لطمه می‌زند و احتمالا دیگر هرگز یکی از آثار شما را نخواهند خرید.

این را به‌ یاد داشته باشید که اگرچه بسیاری بر این باورند که تبدیل‌شدن به یک هنرمند موفق، امروز فقط به خود بازاریابی بستگی دارد، فروش فعال و تبلیغ خود به‌عنوان یک هنرمند به‌شدت مورد انتقاد قرار می‌گیرد و می‌تواند تأثیر معکوس داشته باشد. یکی از رایج‌ترین اشتباهات روزانه هزاران هنرمند، تماس یا ارسال ایمیل به گالری‌های هنری است. ثابت شده که این یکی از ناکارآمدترین استراتژی‌های خود‌بازاریابی است.

*این متن با الهام از چند مقاله در وب‌سایت contemporary art issue نوشته شده است.

تصویر: اثر بنکسی در سال 2009 «خروج از طریق فروشگاه هدایا» به‌تازگی برای سرمایه‌گذاری در Masterworks قرار گرفت؛ پلتفرمی که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا سهام تکی در آثار هنری معروف را خریداری کنند.

Banksy’s 2009 work ‘Exit Through the Gift Shop’ was recently put up for investment on Masterworks, a platform that allows investors to buy individual shares in famous artworks.