جمعه سیاه ایرانی از حرف تا واقعیت
حراجهای گسترده آخرین جمعههای سال میلادی با عنوان بلک فرایدی ویا جمعه سیاه ازجمله حراجیهای پرآوازهای است که تقریبا در اغلب کشورها برگزار میشود.
روزی که فروشگاهها از کوچک تا بزرگ، معتبر و غیر معتبر، میزبان موج بزرگی از متقاضیان هستند و گاه درگیری، خشونت و حتی قتلهایی در چنین زمانی وقوع یافته که این روز را با عنوان جمعه سیاه، معروف کرده است.
بدون شک، دلیل این میزان استقبال از حراجهای جمعه سیاه در کشورهای جهان به تخفیفات واقعی بازمیگردد که با سود بسیار کمتر در میزان انبوه عرضه میشود. محصولات جذاب با تخفیفاتی جذابتر که موجب ترغیب مشتریان میگردد. این تخفیفات که اغلب از 70 تا 90 درصد اعمال میشود میتواند خرید باورنکردنی و فرصت بینظیری را در اختیار افراد قرار دهد. ازاینرو، سعی مردم آن است که نهایت استفاده را از این جمعه باورنکردنی داشته باشند.
قابلتأمل آنکه چنین فرصتی درچند سال اخیر، نصیب فروشگاههای ایران هم شده است، از فروشگاههای آنلاین گرفته تا فروشگاههای سطح شهر که محصولات خود را با تخفیفاتی ارائه میدهند و جالب آنکه بلک فرایدی که درکشورهای دیگر در روز جمعه آخر سال میلادی برگزار میشود در ایران به مدت یک هفته حتی با تغییر تاریخ اصلی این رویداد، به طول میانجامد. تقریبا از روزهای ابتدایی آذرماه این حراجها آغاز و ممکن است تا نیمه ماه هم ادامه داشته باشد.
در این میان فعالان بازار اعم از تأمینکنندگان کالاهای مصرفی و معیشتی مردم و حتی برندهای مختلف خارجی و داخلی با رویآوری به چنین حراجهایی، سعی میکنند شاید با تحریک تقاضا رکود چندین ماهه خود را جبران کنند. برخی فروشگاههای مجازی هم تخفیفات خود را از چند هفته قبل از روز واقعی جمعه سیاه با پیامک اعلام میکنند.
اما پرسش آن است بلک فرایدی ایرانی تا چه میزان بهطور واقعی برگزار میشود؟ آیا آن تخفیفاتی که در کشورهای دیگر ارائه میگردد در جمعه سیاه ایرانی هم وجود دارد؟ یا بهمانند حراجیهای پایان سال، چندان واقعیتی ندارد. به گفته فعالان و کسبه بازار در چنین زمانهایی، تخفیفهای فراوانی حتی تا 70 درصد را بر روی کالاهای خود لحاظ کردهاند و قصدشان آن است که با شکستن قیمت، مردم را تشویق به خرید کنند.
در این حال به نظر میرسد تخفیفات جمعه سیاه در کشور ما با آنچه درواقع باید باشد و ماهیت این روز میطلبد بسیار فاصله داشته باشد. گذری به بازارها در چند روز باقیمانده به آذرماه و اطلاع از قیمت اجناس و مقایسهای میان نرخهای تخفیفی جمعه سیاه با آن قیمتهای قبلی حکایت از غیرواقعی بودن حراجهای جمعه سیاه ایرانی دارد بهویژه تخفیفاتی که از طریق فضای آنلاین ارائه میشود احتمال کلاهبرداری بالاتری را نشان داده است.
پاشایی معاون فرهنگی اجتماعی پلیس فتا نیز با تأکید بر چنین موضوعی هشدار میدهد: وقتی به مناسبت بلک فرایدی نزدیک میشویم ما شاهد کلاهبرداریهای زیادی از سوی مجرمان سایبری میشویم؛ آنهم به خاطر اینکه در کشور ما، فروش کالا از طریق صفحات و شبکههای اجتماعی و پیامرسانها صورت میگیرد درصورتیکه این شبکهها محلی برای تبلیغات هستند نه فروش و عرضه اجناس. واژه حراج تداعیگر شکست قیمتها است برای افرادی که در زمانهای دیگر، قادر به خرید کالاهای گرانقیمت نیستند و در اینگونه موقعیتها بتوانند اجناس موردنیاز خود را خریداری کنند.
برقراری حراجهایی نظیر جمعه سیاه نیز موضوعی است که بهطور معمول همه اقشار را مجذوب خود میکند زیرا کالاها باقیمتی بسیار پایینتر از مواقع عادی ارائه میشود. حال اگر در اینگونه حراجیها باهدف جلب مشتری بیشتر کالاهای باکیفیتتر و ارزانتری عرضه شود قطعا رونق هم به بازارها تزریق می شود، اما چنانچه بهصورت فرصتی برای ارائه کالاهای بیکیفیت در نظر گرفته شود نهتنها منجر به پویایی وتحرک بازار نخواهد شد بلکه عاملی برای از دست رفتن اعتبار مغازهداران و برندهای مختلف نیز میشود.
