کشف اسرار جدیدی از راه شیری در داده‌های «تلسکوپ فضایی جیمز وب»

جدیدترین عکس «تلسکوپ فضایی جیمز وب»، بخشی از مرکز متراکم کهکشان ما را با جزئیات بی‌سابقه‌ای نشان می‌دهد و ویژگی‌هایی را به نمایش می‌گذارد که تاکنون دیده نشده‌اند و ستاره‌شناسان هنوز توضیحی در مورد آن نداده‌اند. این منطقه ستاره‌زا که «کمان سی»(Sagittarius C) یا (Sgr C) نام دارد، در فاصله حدود ۳۰۰ سال نوری از سیاه‌چاله مرکزی راه شیری موسوم به «کمان ای*»(Sagittarius A*) واقع شده است.

«ساموئل کرو»(Samuel Crowe) دانشجوی «دانشگاه ویرجینیا»(UVA) و پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: داده‌های فروسرخ در این منطقه هرگز با سطح وضوح و حساسیت تلسکوپ جیمز وب وجود نداشته‌اند. بنابراین، ما برای اولین بار ویژگی‌های زیادی را در این منطقه مشاهده می‌کنیم. جیمز وب جزئیات باورنکردنی را به نمایش می‌گذارد و به ما امکان می‌دهد تا شکل‌گیری ستاره‌های این محیط را به روشی مطالعه کنیم که پیشتر ممکن نبود.

پروفسور «جاناتان تان»(Jonathan Tan) یکی از مشاوران کرو در دانشگاه ویرجینیا گفت: مرکز کهکشان، ناملایم‌ترین محیط در راه شیری ماست که می‌تواند نظریه‌های کنونی تشکیل ستاره‌ها را در سخت‌ترین آزمایش خود قرار دهد.

پیش‌ستاره‌ها

در میان ۵۰۰ هزار ستاره تخمین‌زده‌ شده در عکس، یک خوشه از پیش‌ستاره‌ها وجود دارد. پیش‌ستاره‌ها، ستاره‌هایی هستند که هنوز در مرحله شکل‌گیری و افزایش جرم به سر می‌برند. آنها جریان‌هایی را تولید می‌کنند که مانند آتش‌ بزرگی در میان ابر تاریک فروسرخ می‌درخشند. در قلب این خوشه جوان، یک پیش‌ستاره‌ کلان‌جرم قرار دارد که جرم آن بیش از ۳۰ برابر خورشید ماست. ابری که پیش‌ستاره‌ها از آن بیرون می‌آیند، به قدری متراکم است که نور ستاره‌های پشت آن نمی‌تواند به جیمز وب برسد و باعث می‌شود خلوت به نظر بیاید؛ در حالی که در واقع یکی از متراکم‌ترین مناطق عکس است. ابرهای تیره فروسرخ کوچک‌تر روی عکس، مانند حفره‌هایی در میدانی پر از ستاره به نظر می‌رسند. اینجا همان جایی است که ستاره‌های آینده در حال شکل‌گیری هستند.

«دوربین فروسرخ نزدیک»(NIRCam) جیمز وب، انتشار هیدروژن یونیزه‌شده در اطراف قسمت پایین ابر تاریک را که به رنگ فیروزه‌ای در عکس نشان داده شده است، در مقیاس بزرگ ثبت کرد. کرو گفت: این معمولا نتیجه فوتون‌های پرانرژی است که توسط ستاره‌های کلان‌جرم جوان ساطع می‌شوند اما این گستره وسیع از ناحیه نشان‌داده‌شده توسط جیمز وب، یک پدیده شگفت‌انگیز است که جای بیشتری برای بررسی دارد.

یکی دیگر از ویژگی‌های این منطقه که کرو قصد دارد آن را بیشتر بررسی کند، ساختارهای سوزن‌مانند در هیدروژن یونیزه‌شده هستند که به طور آشفته در چندین جهت ظاهر می‌شوند.

«روبن فدرانی»(Rubén Fedriani) پژوهشگر «موسسه اخترفیزیک اندلس»(Institute of Astrophysics of Andalusia) و از اعضای این گروه پژوهشی گفت: مرکز کهکشان یک مکانی شلوغ و پرآشوب است. ابرهای گازی متلاطم و مغناطیسی وجود دارند که در حال تشکیل دادن ستاره‌ها هستند و سپس با بادها، فوران‌ها و تشعشعات خروجی خود بر گاز اطراف تأثیر می‌گذارند. جیمز وب، تعداد زیادی داده در مورد این محیط ناملایم در اختیار ما قرار داده است و ما بررسی آن را تازه آغاز کرده‌ایم.

در فاصله ۲۵ هزار سال نوری از زمین، مرکز کهکشان به اندازه کافی نزدیک است تا ستاره‌ها به صورت منفرد با تلسکوپ جیمز وب مطالعه شوند و به ستاره‌شناسان امکان می‌دهد تا اطلاعات بی‌سابقه‌ای را در مورد چگونگی شکل‌گیری ستاره‌ها و ارتباط این فرآیند با محیط کیهانی، به ویژه در مقایسه با مناطق دیگر کهکشان جمع‌آوری کنند.

کرو گفت: عکس جیمز وب خیره‌کننده است و علمی که از آن به دست خواهیم آورد، حتی بهتر خواهد بود. ستاره‌های بزرگ، کارخانه‌هایی هستند که عناصر سنگینی را در هسته‌های خود تولید می‌کنند. بنابراین، درک بهتر آنها مانند آموختن داستان منشا بیشتر قسمت‌های جهان است.

منبع: ایسنا