فهرست مطالب
میوه فیسالیس چیست؟
میوه فیسالیس (به انگلیسی Physalis) دارای بافتی همچون گوجه فرنگی و ترکیبی از طعم میوه های توت فرنگی، گیلاس،کیوی و آناناس است. این میوه از رده گیاهان تک لپه ای و از رسته بادنجان سانان است که به دلیل قرار گرفتن در لفاف کاغذی شکل فاقد هرگونه آلودگی و عوامل بیماری زا است و بدون نگهداری در یخچال بیش از 10 روز ماندگاری دارد و در صورت نگهداری در یخچال حدود 2 ماه مدت زمان ماندگاری این میوه نیز افزایش می یابد.
فیسالیس میوه استوایی بومی آمازون بوده است که در آفریقا و آسیا یافت می شود. بوته های این میوه تا ارتفاع 1 متر رشد می کنند و دارای بوته های کوچک مخملی کرم رنگ 3 گوش است میوه آن نارنجی رنگ متمایل به زرد بوده هر بوته در صورت نگهداری صحیح قادر به تولید 2 یا 5 کیلو میوه است. این میوه بی نظیر، با رنگ نارنجی زرد، تقریباً هم سایز عناب است.
میوه فیسالیس
خواص میوه فیسالیس
- فیسالیس منبع غنی و طبیعی از آنتی اکسیدان ها بوده و ویتامین های A، E، C، P و F را در خود دارد. این میوه بدن انسان را در مقابل خنثی سازی رادیکال های آزاد که موجب بروز بیماری هایی چون سرطان، سکته قلبی، پروستات، آسم و آلرژی می شود، حفاظت می کند.
- فیسالیس غنی از مواد معدنی مانند آهن، پتاسیم، فسفر و منیزیم است
- علاوه بر خواص دارویی فراوان این میوه، از برگ و ساقه های آن نیز به صورت دم نوش استفاده می کنند. دم کرده آن برای درمان آسم موثر است، این میوه برای بیماری های پوستی خاصیت ضدالتهابی و ضدعفونی کننده دارد. برگ های آن برای درمان مالاریا، هپاتیت، روماتیسم و ناراحتی کبدی مورد استفاده قرار می گیرد.
- از جمله خواص این میوه تقویت کننده سیستم دفاعی بدن است، خاصیت ضد سرطانی، ضد باکتری و ضد ویروسی دارد.
- از دیگر مزایای این میوه تأثیر بسزایی است که در شادابی و طراوت پوست و تقویت قوای جنسی دارد.
- ویتامین P موجود در آن به بدن در جذب ویتامین C کمک می کند و سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.
- ویتامین های B کمپلکس در این میوه مانند تیامین برای سوخت و ساز سالم بدن، پوست، چشم و مغز لازم است. پکتین نوعی فیبر موجود در این میوه است که کاهش دهنده کلسترول است.
- فیسالیس غنی از مواد معدنی مانند آهن، پتاسیم، فسفر و منیزیم است.
- از میوه فیسالیس در تهیه کرم های آرایشی نیز استفاده می شود همچنین مصرف این میوه تأثیر بسزایی در شادابی و طراوت پوست دارد.
ارزش غذایی میوه فیسالیس
میوه ی فیسالیس دارای مواد تغذیه ای بالایی بوده و حاوی انواعی از ویتامین ها و مواد معدنی می باشد. در واقع، ارزش غذایی این میوه می تواند با برخی از مغذی ترین میوه ها رقابت کند. مواد تغذیه ای کلیدی این میوه در جدول زیر نشان داده شده است.
| مواد تغذیه ای | میوه ی فیسالیس (100 گرم) | DV % |
| ویتامین A | 720 IU | 14% |
| ویتامین C | 11 میلی گرم | 18% |
| نیاسین | 8/2 میلی گرم | 14% |
| ریبوفلاوین | 04/0 میلی گرم | 2% |
| تیامین | 1/0 میلی گرم | 7% |
| کلسیم | 1/0 میلی گرم | 4% |
| آهن | 1 میلی گرم | 6% |
| فسفر | 40 میلی گرم | 4% |
| پروتئین ها | 9/1 میلی گرم | 4% |
میوه فیسالیس
فواید سلامتی
بهبود سلامت چشم
میوه ی فیسالیس یک میوه ی دوستدار چشم در نظر گرفته می شود، چون این میوه دارای ویتامین A بالایی می باشد. تنها 100 گرم میوه ی فیسالیس را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. بنابراین مصرف منظم این میوه قطعا می تواند به حفاظت از بینایی چشم شما در برابر مشکلات مرتبط با پیری مانند تخریب ماکولا کمک کند. علاوه بر این، ویتامین A فعالیت آنتی اکسیدانی قوی را نشان داد که به این معنی است که مصرف این میوه می تواند نقش حیاتی را در کاهش آسیب رادیکال های آزاد ایفا کند. کاربرد خارجی آب این میوه برای درمان مشکلات چشمی مانند ناخنک استفاده می شود.
تقویت سیستم ایمنی بدن
تنها با مصرف 100 گرم میوه ی فیسالیس 18 درصد ویتامین C مجاز توصیه شده تامین می شود، مطمئن باشید که مصرف روزانه ی این میوه کمک فوق العاده ای به تقویت سیستم ایمنی بدن شما می کند. ویتامین C توسط افزایش سنتز سلول های مبارزه کننده با عفونت باعث افزایش تقویت سیستم ایمنی بدن می گردد. این میوه منبع خوبی از پلی ساکاریدها بوده که به افزایش ایمنی کمک می کنند.
افزایش انرژی
میوه ی فیسالیس حاوی دوزهای خوبی از ویتامین B می باشد، مواد غذایی که برای تولید انرژی در بدن ضروری می باشند. مصرف کافی ویتامین B به حفظ انرژی شما کمک کرده و مانع از خستگی می گردد. 100 گرم میوه ی فیسالیس دارای 11/0 میلی گرم تیامین، 04/0 میلی گرم ریبوفلاوین و 8/2 میلی گرم نیاسین می باشد. همه ی این ویتامین ها نقش مهمی را در تولید انرژی از کربوهیدرات ها و چربی های رژیم غذایی ایفاء می کنند.
![]()
پایین آورنده ی سطوح کلسترول
پایین آورنده ی سطوح کلسترولمیوه ی فیسالیس حاوی مقدار زیادی پکتین نیز می باشد که یک فیبر محلول بوده که دارای خواص کاهنده ی کلسترول می باشد. پکتین توانایی خوبی جهت اتصال به کلسترول داشته که از جذب آن ها جلوگیری کرده و در نهایت باعث حذف آن ها از بدن می گردد. بنابراین، افرادی که دارای سطوح کلسترول بالایی هستند ممکن است مصرف منظم فیسالیس برای آن ها مفید باشد.
کمک به کاهش وزن
میوه ی فیسالیس می تواند برای کاهش وزن مناسب باشد، چون 100 گرم از این میوه تنها 53 کالری دارد. محتوای کل چربی (70/ گرم) در این میوه نیز ناچیز است و علاوه بر این دارای کلسترول کمی است. میوه ی فیسالیس دارای کالری بسیار کمی بوده و از این رو افزایش مصرف آن مطمئنا نمی تواند منجر به افزایش وزن گردد.
میوه فیسالیس
منبع خوبی از پروتئین ها
بعضی افراد تصور می کنند که گوشت تنها منبع خوب پروتئین می باشد، اما این تصور اشتباه است. میوه ی فیسالیس خام و خشک نیز می تواند حاوی مقادیر قابل توجهی از پروتئین ها باشد، این میوه دارای 18 نوع مختلف آمینو اسیدها از جمله تمام 8 آمینو اسید ضروری می باشد. آمینو اسیدها ترکیبات آلی هستند که به عنوان بلوک های ساختاری پروتئین ها عمل می کنند. 100 گرم میوه ی فیسالیس خشک شده حاوی 16 درصد مقدار مصروف روزانه ی توصیه شده از پروتئین می باشد. بنابراین گیاه خوارانی که به دنبال یافتن منابع غیر گوشتی به منظور افزایش جذب پروتئین هستند، می توانند از این میوه در رژیم غذایی خود استفاده کنند.
میوه ی خشک فیسالیس
در مقایسه با فیسالیس خام، نوع خشک این میوه حاوی مواد تغذیه ای متمرکزتری می باشد. بنابراین مصرف منظم فیسالیس خشک قطعا می تواند مصرف مواد تغذیه ای شما را به حداکثر برساند. بافت این میوه ی خشک شده نرم و چروکیده و شبیه یک کشمش می باشد. از آن جا که این میوه باعث افزایش بالقوه ی انرژی می گردد، آن ها اغلب به شکلات های انرژی زا اضافه می شوند.
نحوه ی خوردن میوه ی فیسالیس
همانطور که قبلا ذکر شد، میوه ی فیسالیس توسط یک پوسته ی کاغذی غیر معمول احاطه شده است. بنابراین، هنگام خوردن این میوه، در مرحله ی اول شما نیاز به جدا کردن پوست از میوه دارید. این کار به این دلیل است که پوسته غیر خوراکی می باشد. از این رو حذف آن از میوه ضروری می باشد. بعد از برداشتن پوسته، میوه را با آب بشویید و سپس آن را یا به صورت خام مصرف کنید و یا می توانید به صورت پخته شده به انواعی از غذاهای اضافه کنید. میوه ی فیسالیس برش داده شده می توانند به هر نوع سالادی اضافه شوند. این میوه طعم ترش و شیرینی را به غذاها می دهد.
توجه : فیسالیس را فقط به صورت رسیده بخورید، توجه داشته باشید که پوشش این میوه سمی است.
میوه فیسالیس
کشت گلخانه ای فیسالیس در ایران
در حال حاضر 7000 متر مربع از گلخانه های استان تهران زیر کشت این محصول ارزشمند می باشد. این میوه خاص که میوه رسیده آن جنبه خوراکی، دارویی و صنعتی دارد در ایران به "عروسک پشت پرده" نیز معروف است و در کشورهای همسایه به نام های "گیلاس زمینی" و "فانوس چینی" نیز شناخته می شود، بومی آمریکای جنوبی است، این گیاه برای رشد نیاز به مکانی آفتابی و گرم دارد و می توان این گیاه را در اکثر خاک ها و یا حتی در گلدان ها کشت کرد.
شرایط کاشت، داشت و برداشت آن، کاملاً شبیه به گوجه فرنگی است. فیسالیس به تازگی در ایران در منطقه ورامین به صورت گلخانه ای کشت و کار می شود. (در فصل زمستان کشت و در بهار برداشت می شود.) این گیاه با استفاده از بذر ازدیاد می یابد. بوته های این میوه تا ارتفاع یک متر رشد می کنند و دارای بوته های کوچک مخملی کرم رنگ سه گوش است، هر بوته در صورت نگهداری صحیح، قادر به تولید 2 تا 5 کیلو میوه می باشد.
کاشت فیسالیسفیسالیس را در بهار (فوریه یا آپریل) بکارید. دانه فیسالیس را در سینی نشا بکارید و فقط آن را با خاک بپوشانید. دمای مناسب برای جوانه زنی بذر فیسالیس 23 تا 25 درجه سانتی گراد است. جوانه زنی به سرعت صورت می گیرد. بعد از جوانه زنی، نهال را به یک گلدان که به اندازه کافی بزرگ باشد منتقل کنید. خاکی که مورد استفاده قرار می گیرد باید نیمه غنی باشد. گیاه معمولا به طور طبیعی پر پشت است، اما می توان نوک شاخه های در حال رشد که کمتر از 30 سانتی متر هستند را هرس کرد، این کار باعث تشویق به رشد می شود. در مناطقی که سرما یک مشکل است، برای بوته باید محافظ فراهم شود. برای جلوگیری از تاثیر سرما می توان روی بوته پوشش های پلاستیکی قرار داد. همچنین می توان گلدان را به یک جای امن منتقل کرد.
کشت:
فیسالیس مناطق آفتابی را دوست دارد، همچنین مکانی که فیسالیس در آن قرار می گیرد باید از باد در امان باشد. فیسالیس در خاک های شنی که تقریبا غنی هستند به خوبی رشد می کند. اگر خاک خیلی غنی باشد باعث تشویق تولید برگ و کاهش باردهی می شود. حتی دادن کود متوسط، باعث رشد رویشی بیش از حد و کاهش گل دهی می شود. بازده بالا با کود کم و یا بدون کود به دست آمده است. ارتفاع شاخه فیسالیس می تواند به 1 تا 1.8 متر برسد. فیسالیس به آبیاری مداوم نیاز دارد تا بتواند محصول خوبی بدهد. اگر خاک مشکل زهکشی دارد گیاه باید در شیب ملایم کاشته شود. زمانی که میوه ها به بلوغ رسیدند آبیاری را باید قطع کرد. گیاه فیسالیس در طول خشکسالی خفته می شود. در صورت لزوم می توان برای گیاه داربست درست کرد. فیسالیس به هرس خیلی کمی نیاز دارد مگر این که گیاه روی داربست باشد. برای هرس شاخه های رو به رشد را باید کمی کوتاه کرد.
روش کاشت فیسالیس
قبل از کاشت حتما زمین را قارچ کش بزنید.کاشت ازطریق بذر امکان پذیراست.بهترین روش کاشت از طریق نهال می باشد.
زمان کاشت از اواسط اسفندماه تا اواخر فروردین ماه است.بذررا در سینی نشا بکارید و بعد از 35تا40 روزبه زمین اصلی انتقال دهید.فیسالیس را می توان در تمامی فصول سال در گلخانه کشت نمود.بعد از کاشت جوانه زنی به سرعت انجام میگیرد.
بهترین نوع خاک برای فیسالیس خاک سبک بدون کود مناسب است.ترکیب های:پیت ماس + کوکوپیت وخاک ساحلی مناسب است.
سینی نشاء تا جوانه زنی مرطوب باشد وهرروز آبیاری گردد،بعد از جوانه زنی هر موقع خاک خشک شد آب داده شود.بعد از15تا20 روز بذرها جوانه میزند.نهال ها به اندازه 10تا 20سانت رشد کردند آن را جهت کشت انتقال دهید.
گیاه فیسالیس در خاک های شنی که غنی هستند به خوبی رشد می کند. اگر خاک خیلی غنی باشد باعث تشویق تولید زیاد برگ و کاهش باردهی و محصول می شود.دادن کود متوسط، باعث رشد رویشی بیش از حد و کاهش گل دهی می شود.هرچه مقدار کود دهی کمتر باشد میزان محصول بیشتر است.جوانه سبز شده را از وزش باد دور نگه دارید.مکان آفتابی و پر نور مناسب رشد است.
کاشت فیسالیس
نکات مهم کاشت فیسالیس
قبل از کاشت حتما زمین را قارچ کش بزنید.
کاشت ازطریق بذر امکان پذیراست.
بهترین روش کاشت از طریق نهال می باشد.
زمان کاشت از اواسط اسفندماه تا اواخر فروردین ماه است.
بذررا در سینی نشا بکارید و بعد از ۳۵تا۴۰ روزبه زمین اصلی انتقال دهید.
فیسالیس را می توان در تمامی فصول سال در گلخانه کشت نمود.
بعد از کاشت جوانه زنی به سرعت انجام میگیرد.
بهترین نوع خاک برای فیسالیس خاک سبک بدون کود مناسب است.ترکیب های: پیت ماس + کوکوپیت وخاک ساحلی مناسب است.
سینی نشاء تا جوانه زنی مرطوب باشد وهرروز آبیاری گردد،بعد از جوانه زنی هر موقع خاک خشک شد آب داده شود.
بعد از۱۵تا۲۰ روز بذرها جوانه میزند.
نهال ها به اندازه ۱۰تا ۲۰سانت رشد کردند آن را جهت کشت انتقال دهید.
گیاه فیسالیس در خاک های شنی که غنی هستند به خوبی رشد می کند. اگر خاک خیلی غنی باشد باعث تشویق تولید زیاد برگ و کاهش باردهی و محصول می شود.دادن کود متوسط، باعث رشد رویشی بیش از حد و کاهش گل دهی می شود.
هرچه مقدار کود دهی کمتر باشد میزان محصول بیشتر است.
جوانه سبز شده را از وزش باد دور نگه دارید.
مکان آفتابی و پر نور مناسب رشد است.
تراکم و سیستم کاشت
تراکم کاشت فیسالیس در شرایط فضای باز و شرایط گلخانه متفاوت است. بطوریکه در شرایط گلخانه ای، تعداد بوته برای ۱۰۰۰ متر گلخانه بین ۱۰۰۰ – ۲۰۰۰ بوته می باشد. اما در شرایط فضای باز تا ۲۵۰۰۰ بوته در هکتار نیز گزارش شده است.
تاریخ کاشت در شرایط گلخانه در استان تهران، شهریور تا مهر می باشد. در گلخانه فاصله کاشت بین دو بوته ۵۰ سانتیمتر و فاصله ردیف ها ۱۲۰ سانتی متر می باشد. استفاده از قیم نخی همچون گوجه فرنگی گلخانه ای برای هدایت ساقه های فیسالیس ضروری است. و بوته ها پس از رسیدن به انتهای نخ یا قطع می گردند و یا آویزان می شوند. در شرایط فضای باز، بوته را با هرس تا ارتفاع ۳۰ سانتی متری نگه می دارند.
عملیات داشت
دوره رشد گیاه از زمان کاشت دانه تا تولید میوه، در شرایط فضای باز، ۹۰ روز می باشد که ۷۰ روز آن مربوط به دوره رشد میوه است اما در شرایط گلخانهای دوره رویش از دانه تا پایان تولید، ۹ ماه می باشد که ۶-۵ ماه آن مربوط به دوره باردهی است. اگرچه برخی ارقام مقاوم به سرما تا ۱۰ درجه زیر صفر را نیز تحمل می کنند اما بهتر است برای جلوگیری از سرمازدگی در اواخر پائیز، سطح خاک و ریشه ها را مالچ پاشی کرد.
کاشت فیسالیس
تغذیه
همانطور که گفته شد این گیاه نسبت به گیاهان همخانواده خود کم توقع تر می باشد به طوری که میزان کود نیتروژن مصرفی برای یک هکتار ۲۴۰ – ۱۲۰ کیلوگرم و میزان فسفر مصرفی برای یک هکتار ۱۵۰ -۶۰ کیلوگرم می باشد. همچنین در خاک های لومی شنی برای افزایش عملکرد، مصرف ۱۸۰ – ۹۰ کیلوگرم کود کامل در هکتا و محلول پاشی پتاسیم کلراید ۱ % قبل و بعد از شکوفه دهی توصیه می شود.
گرده افشانی
ارقام فیسالیس، خود ناسازگار بوده و برای تشکیل میوه نیازمند ارقام گردهزا و خودبارور می باشد. همچنین استفاده از زنبورهای گرده افشان در گلخانه توصیه می شود.
آبیاری
این گیاه در زمان تولید میوه، نیاز آبی کمتری داشته و در پایان دوره تولید، از آبیاری بی نیاز می گردد.
برداشت:
میوه را زمانی می توان برداشت کرد که روی زمین بیفتد. میوه بالغ را می توان چند ماه نگه داری کرد. فیسالیس را فقط به صورت رسیده بخورید، توجه داشته باشید که پوشش این میوه سمی است.
فیسالیس در خاک های شنی که تقریبا غنی هستند به خوبی رشد می کند. اگر خاک خیلی غنی باشد باعث تشویق تولید برگ و کاهش باردهی می شود. حتی دادن کود متوسط، باعث رشد رویشی بیش از حد و کاهش گل دهی می شود. بازده بالا با کود کم و یا بدون کود به دست آمده است
![]()
میوه :
میوه :گل های فیسالیس کمی شبیه به گل سیب زمینی هستند اما نرم و زرد رنگ می باشند. بعد از افتادن گل، کاسه گل گسترش می یابد ، یک پوسته رنگی که خیلی بزرگتر از میوه است تشکیل می شود. 70 تا 80 روز طول می کشد تا میوه به بلوغ برسد. بعد از رسیدن میوه، پوسته شروع به افتادن می کند و میوه به بلوغ ادامه می دهد و رنگ آن از سبز به زرد-طلایی تغییر می کند. به میوه ای که کاملا نرسیده است میوه کال گفته می شود و ممکن است برای بعضی از افراد سمی باشد. فیسالیس خود گرده افشانی می کند اما با لرزش ساقه گل و یا اسپری کردن کمی آب روی ساقه، گرده افشانی تشویق می شود.
نور و دما
گیاه معمولا به طور طبیعی پر پشت است، اما می توان نوک شاخه های در حال رشد که کمتر از 30 سانتی متر هستند را هرس کرد، این کار باعث تشویق به رشد می شود. در مناطقی که سرما یک مشکل است، برای بوته باید محافظ فراهم شود. برای جلوگیری از تاثیر سرما می توان روی بوته پوشش های پلاستیکی قرار داد. همچنین می توان گلدان را به یک جای امن منتقل کرد.
جوانه سبز شده را از وزش باد دور نگه دارید.
مکان آفتابی و پر نور مناسب رشد است.
آبیاری
فیسالیس به آبیاری مداوم نیاز دارد تا بتواند محصول خوبی بدهد. اگر خاک مشکل زهکشی دارد گیاه باید در شیب ملایم کاشته شود. زمانی که میوه ها به بلوغ رسیدند آبیاری را باید قطع کرد. گیاه فیسالیس در طول خشکسالی خفته می شود. در صورت لزوم می توان برای گیاه داربست درست کرد.
فیسالیس به هرس خیلی کمی نیاز دارد مگر این که گیاه روی داربست باشد. برای هرس شاخه های رو به رشد را باید کمی کوتاه کرد.
آفات و بیماریها
فیسالیس به طور اختصاصی فاقد بیماری یا آفت می باشد اما مهمترین آفات آن همان آفات و بی ماریهای مشترک گوجه و فلفل مانند شته، مگس سفید مینوز و کنه تارعنکبوتی می باشد. مهمترین بیماری های میوه مذکور نیز نماتد آفریقای جنوبی است که خسارت فراوانی را وارد نموده و همچنین بیماری و آفات دیگری چون عنکبوت قرمز، خرگوش صحرایی، سوسک کک Chrysomelidae ، بیماری کپک پودری و نقطه برگ باکتریایی Xanthomonas گزارش گریده است.
