کنترل هیجانات مهمترین راه غلبه بر ویروس کرونا
ویروس کرونا که این روزها ترس برجان مردم انداخته است موجب شده که این ترس و نگرانی به مراتب بدتر از ویروس روی آنان تاثیر بگذارد و خطرمرگ را به دنبال داشته باشد.
به گزارش رویداد ایران_قم،سمانه سادات فقیه سبزواری_کرونا؛ ویروسی کوچک و ناشناخته که از چین شروع و حالا بیش از 40 کشور جهان از جمله ایران را با خود درگیرکرده است. ویروسی بسیار ریز و ضعیف اما با جو روانی سنگین که حس ترس و نا امنی را به جامعه القاء می کند و برای کنترل این استرس با خانم مریم جمال نیک دکتری مشاوره و استاد دانشگاه فرهنگیان قم، روزنامه رویداد امروز گفت و گویی را ترتیب داده است که شرح آن را می خوانید.
ترس ناشی از درگیری با ویروس کرونا در جامعه بوجود آمده خوب است یا بد؟ این استرس ناشی ازچیست؟
آنچه که در حال حاضر در جامعه بوجود آمده است نوعی اضطراب است که هر روز گسترش پیدا می کند. لازم است این موضوع را به دو وجه خوب و یا بد بودن این اضطراب تفکیک کرد.نوعی اضطراب داریم که اضطراب عینی است و این اضطراب عینی ناشی از واقعیتی در دنیای خارج است که نیازمند احتیاط و ترس است.نوع دیگر اضطراب ناشی از رفتار منفی است که از ذهن افراد می گذرد و زمانی شاهد رفتار منفی و افکار نگرانی در افراد هستیم که افرادی با مسئله مبهمی مواجه هستند و براثر هیجاناتی که به آنان اثر می کند موجب می شود هیجانی رفتار کرده و تصمیم بگیرند. در این راستا می شود به جو روانی که براثر شیوع کرونا ویروس در جامعه بوجود آمده اشاره کرد که این بر روی ابعاد گوناگون زندگی های فردی، مشاغل، خرید و فروش اجناس، افزایش قیمت ها و... موثر واقع شده است.
باتوجه به اینکه مردم شناخت صحیحی از منبع استرس ندارند؛ تحت تاثیر شایعاتی که از رسانه های زرد و یا شبکه های مجازی تولید می شود قرار می گیرند همچنین اخبارهای متناقض از افراد نا مطلع یا کم مطلع می شنوند که موجی از استرس و نگرانی را برای آنان بوجود آورده و منجر به استرس کاذب می شود. در عالم واقعیت نباید یک خطر را نه کمتر و نه بیشتر از از آنچه که هست به آن توجه کرد و لازم است متناسب با آن منبع ترسی که وجود دارد آن را ارزیابی کرد اما متاسفانه به دلیل اینکه برخی افراد آگاهی درستی ندارند و پیش زمینه هایی برای اضطراب دارند با مواجه شدن با اخبار ضد و نقیض به سطح اضطرابشان دامن زده می شود.
در صحبت هایتان اشاره کردید بخشی از استرس و اضطراب های ناشی از درگیری با این ویروس به شایعات ارتباط دارد در این زمینه چه توصیه هایی دارید؟
مردم برای دوری از استرس و اضطراب های کاذب باید اخبار را از منابع موثق کسب کنند و ما باید در این شرایط از منابع اطلاعاتی که از آن بهره می بریم مطمئن باشیم. زیرا در این شرایط افرادی هستند که برموج نگرانی های مردم سوار می شوند و با جوسازی و مسموم کردن فضا استرس و اضطراب جامعه را بالا می برند.
شایعات و اخبار نادرست چه تاثیری روی زندگی مردم دارد و آیا سلامتی آنان را با مخاطره مواجه می کند؟
توجه به شایعات و اخبار غیرموثق می تواند تاثیرات نامطلوبی به دنبال داشته باشد که در این راستا کسانی که پیش زمینه استرس دارند دچار آسیب جدی می شوند. توصیه می شود که در شنیدن هرنوع خبری هیجانی برخورد نشود و این احساسات را باید کنترل کرد و با انجام اقدامات پیشگیرانه واقع بینانه عمل کنیم.
برای کنترل این احساسات که گاها توام با هیجانات کاذب است چه باید کرد؟
ما یک احساسات سالم و یک احساسات ناسالم داریم که تفاوت این دو در این است که باید اضطراب ما در حل مسئله که نگرانی ایجاد کرده کمک کند و در صورتی که نگران هستیم به ویروس مبتلا نشویم باید کاری انجام دهیم که در کنترل و پیشگیری آن موثر باشد. اگر اضطراب داشته باشیم که از خود و اطرافیانمان در مقابل بیماری مراقبت کنیم این اضطراب سالمی است و چیزی است که خداوند در وجود ما گذاشته است اما نباید این اضطراب در زمان طولانی ما را باخود درگیر کند و دائم نگران باشیم که مبتلا به ویروس نشویم.
برای کنترل هیجانات در جامعه چه کسانی می توانند نقش موثری داشته باشند؟
مسئولین نقش موثری در مدیریت این هیجانات دارند و در بعد کلان باید به آن توجه شود یعنی به صورتی مسئولین برنامه ریزی کنند که مردم فقط دغدغه این را داشته باشند که بیمارنشوند نه اینکه نگران تامین مایحتاج زندگی عادی و یا مقابله با ویروس را داشته باشند. درصورتی که این مسائل مرتفع شد مردم می توانند هیجان خود را در مقابل این ویروس مدیریت کنند. مردم نیز باید با مدیریت هیجانات خود و انجام توصیه های بهداشتی و پیشگیرانه مسئولان را در مدیریت این بیماری و کنترل کرونا ویروس یاری کنند و در این شرایط تنها نگرانی ما باید این باشد که مبتلا به ویروس نشویم و نگران مایحتاج عمومی و اقلام مورد نیاز نباشیم.
تا چه میزان اضطراب می تواند در کاهش سیستم ایمنی بدن موثر باشد؟
ارتباط تنگاتنگی بین ذهنیت ما و سیستم ایمنی بدن ما وجود دارد و زمانی که افکار مثبت تمرکز می کنیم بدن ما در حالت تنش قرار می گیرد و سیستم بدن به این سمت می رود که یک عامل خطری را در مقابل خود می بیند و باید با آن مقابله کند. به همین دلیل سیستم دفاعی بدن به حالت فعال در می آید و زمانی که سیتم دفاعی بدن فعال می شود اگر در کوتاه مدت باشد تاثیرات خوبی را برجا خواهد گذاشت اما اگر این فعالیت سیستم دفاعی طولانی مدت شود تاثیر عکس می گذارد و به مرور سیستم ایمنی بدن که باید با عامل خارجی مقابله کند تضعیف می شود و عامل خارجی به راحتی ورود می کند.
پدران و مادران ما همیشه از گذشته می گفتند نگران هرچه باشید به آن مبتلا می شوید. این نگرش تا چه اندازه صحیح است؟
این نگرش درست است و تا زمانی که افکار منفی در ذهن داریم بدن و زندگی ما برای جذب همان شرایط هدایت می شود و اگر به مسائل منفی فکر کنیم بیشتر به این سمت می رویم که وقایع منفی را به سمت خود جذب کنیم و ِصرف فکر کردن نمی تواند ما را بیمار کند اما می تواند رفتارهای ما را به سمتی می برد که رفتارهای پیشگیرانه نداشته باشیم و در شرایط ناخوشایندی قرار بگیریم و به ویروس مبتلا شویم.
آیا نگرانی ها موجب می شود که مردم برای تهیه برخی اقلام بیش از اندازه مورد نیازشان به مراکز عرضه رجوع کنند؟
این رفتارها ناشی از عوامل مختلفی است که به برنامه ریزی در سطح کلان هم مربوط می شود و اگر مردم به مسئولان اطمینان داشته باشند که برای پیشگیری و درمان و جلوگیری از شیوع ویروس تلاش موثری دارند کمتر شاهد چنین رخدادهایی هستیم. بخش دیگری از این مسئله به مسئولیت فردی باز می گردد که تا چه میزان خود را در برابر جامعه مسئول می دانیم ما بسیاری از مشکلاتمان به این دلیل است که مسئولیت فردی ما پررنگ نیست.
مسئولیت فردی قسمت مهم آن از علاقه اجتماعی می آید و علاقه اجتماعی معیار سلامت روان جامعه ماست و زمانی که به این فکر می کنیم اگر کاری که انجام می دهیم چه تاثیری روی سایر مردم دارد به علاقه اجتماعی ما ارتباط دارد و جامعه ای که علاقه اجتماعی در آن بالا باشد جامعه سالمی است. متاسفانه بسیاری از مردم زندگی حال خود را رها می کنند و به صورت مستمر نگران آینده هستند در حالی که ما نسبت به وقایع دنیا کاملا بی اطلاع هستیم و مردم باید به زندگی حال خود توجه داشته باشند و از طرفی در واقع تمهید و برنامه ریزی برای زندگی داشته باشیم.
اعلام اخبار مربوط به این ویروس چه تاثیری در کاهش شیوع این بیماری در جامعه دارد و چه توصیه ای در این زمینه دارید؟
به طور قطع اعلام اخبار موثق می تواند تاثیر بسیاری روی رفتارهای فردی و اجتماعی افراد داشته باشد. ما روزانه اخبار متفاوتی را از این سو و آن سو می شنویم و قرار نیست همه اخبار صحیح باشد. برخی اخبار می تواند مغرضانه باشد به دلیل اینکه با سلامت مردم بازی می شود و باید در نظر داشته باشیم که اخبار را از جای مناسب پی گیری کنیم و از سوی دیگر توجه کردن به توصیه های پزشکی می تواند در کنترل این اپیدمی بسیار تاثیرگذار باشد.
چه عواملی می تواند در شرایط کنونی به مردم آرامش دهد ؟
جامعه ما به اعتقادات و باورهای محکمی ایمان دارد و صرف نظر از همه اختلافاتی که در عقاید اشخاص وجود دارد، در زمانی که دچار بحران می شویم به دنبال چتر روانی برای آرامش هستیم چه بهتر که این چتر روانی را کسی برایمان ایجاد کند که منبع قدرت است. ما براین باوریم کسی که درد را داده درمان را نیز می دهد و اگر به این باور داشته باشیم این اتفاقی که در حال رخ دادن است از سوی یک قدرت خاصی هدایت می شود و خداوند می تواند برای همه چتر حمایتی باشد ، قطعا ارتباط گرفتن با خداوند می تواند امنیت و آرامش را برای ما به ارمغان بیاورد. درکنار پناه بردن به آغوش امن الهی لازم است اقدامات پیشگیرانه که توصیه می شود صورت بگیرد.
اگر سخنی در این راستا باقی مانده است بفرمایید؟
آنچه که لازم است که همه بدانیم این است که به دلیل شیوع گسترده این ویروس نگرانی های فراوانی گریبان مردم و مسئولین را گرفته است اما در این میان پرستاران و پزشکانی هستند که در سخت ترین شرایط و با ایثار و فداکاری در خط مقدم مبارزه با این ویروس در بیمارستان ها مشغول خدمت هستند و باید از آنان تجلیل کرد و از مسئولان درخواست دارم یک گروه مشاوره در کنار کادر درمانی باشد تا آلام این عزیزان را تسکین دهند.
