سلامت برای همه
بیست و هشتم سپتامبر بهعنوان «روز جهانی هاری» نامگذاری شده وهرساله سازمانهای ذیربط سعی درافزایش آگاهی افراد جامعه در مورد بیماری هاری دارند. هدف از نامگذاری روز هاری ایجاد فرصتی برای آموزش و افزایش آگاهی کلیه افراد جامعه در خصوص بیماری هاری و جلب حمایت و مشارکت کلیه اقشار جامعه و همچنین ایجاد تعهد و هماهنگی در سازمانها و نهادهای دولتی و غیردولتی برای پیشگیری از حیوان گزیدگی و کنترل و حذف بیماری هاری در جوامع بشری است.
شعار امسال روز جهانی هاری «همه برای یک، سلامت واحد برای همه» به خوبی نشان میدهد سلامت برای همه موردتوجه و تأکید قرار گرفته است که بر اساس آن باید خواستار هدفمند برای پیشگیری از نه تنها هاری بلکه سایر بیماریهای مشترک انسان و حیوانات تدوین شود.
طبق تحقیقات کشورهای درحالتوسعه، بهترین و مهمترین راه مبارزه با بیماریهای مشترک، واکسیناسیون گسترده است. با واکسیناسیون گسترده حیوانات بیسرپرست بهویژه سگها میتوان به سمت جهان عاری از هاری حرکت کرد و رویکرد سلامت واحد را تقویت نمود. واکسیناسیونی که تا به امروز حداقل آنگونه که باید و شاید موردتوجه قرار نگرفته و به راهکارهای موازی و مخربی چون کشتار حیوانات بیسرپرست بیش از آن توجه شده است درحالیکه سالهاست مشخص شده کشتارجمعی حیوانات (چه سگ و چه سایر حیوانات بیسرپرست) راهحل کنترل بیماری هاری نیست زیرا با خالی شدن یک منطقه از سگها و بهنوعی با حذف کلونی جمعیتی سگها یا سگهای جدید در آن منطقه ساکن میشوند و یا سایر حیوانات حیاتوحش چون روباه و شغال در آن منطقه زیست خود را گسترش میدهند که به چرخه حذف بیماری هاری ابدا کمکی نمیکنند. از سوی دیگر سؤال فعالین عرصه محیطزیست از مسئولین کشوری این است که چرا عقیمسازی گسترده تا به امروز کمتر موردتوجه قرار گفته و تنها برنامههای مقطعی و کوتاهمدت در این زمینه اجرا شده است؟
طبق روشهای مدرن سگهای بیسرپرست باید ابتدا عقیم و واکسینه شوند و سپس به محل صید بازگردانده شوند تا از این طریق به مرور تعداد سگهای بدون صاحب کاهش یابد اما این مهم تا امروز محقق نشده است.
از سوی دیگر در کشورمان هیچ برنامه منسجمی برای افزایش رفاه حیوانات بیسرپرست اجرایی نمیشود. چرا میگوییم افزایش رفاه حیوانات مهم است؟ چون بهصورت غیرمستقیم به کاهش ابتلا به بیماری هاری کمک میکند زیرا عدم زباله گردی و تغذیه رسانی مناسب به سگها باعث میشود آنها در مراکز انباشت زباله تجمع نکنند. مراکزی که در آنهم روباه و شغال زیاد است و هم احتمال درگیری سگها بیشتر است که همین درگیریها احتمال ابتلا به هاری را افزایش میدهد. پس به جای احساسی نشان دادن غذا رسانی مسئولانه (غذای مناسب در مکان مناسب و جمعکردن پسماند) باید شهرداری و سایر نهادهای ذیربط این مهم را مدنظر قرار دهد نه اینکه صرفا رفتار فعالان محیطزیست و حامیان احساسی و غیرعلمی نشان داده شود. البته که شماری از حامیان حیوانات غذا رسانی را به شیوه نادرست اجرا میکنند که لزوم اطلاعرسانی و فرهنگسازی در این زمینه وجود دارد اما حذف غذا رسانی صرفا پاک کردن صورتمسئله است و کمکی به حل مشکل افزایش تعداد حیوانات بیسرپرست و کاهش بیماری هاری نمیکند.
به هر ترتیب امید است در سال جاری برنامه بهتری برای حل مشکل حیوانات بیسرپرست تدوین و اجرایی شود و نه اینکه برنامههای قبلی که هیچ نتیجه مثبتی به همراه نداشته مجددا تکرار شود.
