زخم دارو

شرق: افزایش ناگهانی قیمت داروهای سرطان ظرف مدت چند روز بسیاری از بیماران را شوکه کرده است. بیمارانی که می‌گویند قیمت اقلام دارویی مورد نیاز آنها در ماه‌های گذشته بارها افزایش داشته است و همچنان این افزایش قیمت ادامه دارد. این بیماران از کمبود داروهای مورد نیاز خود در بازار هم خبر می‌دهند و می‌گویند که کمبود دارو سبب شده است در درمان آنها اختلال ایجاد شود. برخی فعالان بازار دارو می‌گویند که زمزمه‌هایی از حذف ارز ۲۸هزارو ۵۰۰ تومانی واردات داروی خارجی شنیده‌اند و همین مسئله موجب افزایش ناگهانی قیمت‌ها شده است. موضوعی که البته برخی دیگر از فعالان بازار حاضر به رد یا تأیید آن نیستند. با تمام اینها وزارت بهداشت بارها منکر کمبود یا افزایش قیمت دارو شده و اخیرا هم در فیلمی که به اعتقاد دولت تقطیع شده، ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری گفته است که پاسخ او به بیماران این بوده که «عمر دست خداست».

‌صعود ناگهانی قیمت داروهای سرطان

قیمت داروهای سرطان ظرف مدت کوتاهی دوباره افزایش داشته و این مسئله واکنش کاربران ایرانی را به دنبال داشته است. برخی بیماران با اشتراک نسخ درمانی خود از افزایش دوباره قیمت داروهای سرطان انتقاد کردند و نوشتند که گرانی، رنج مضاعف بیماران مبتلا به سرطان است.

کاربران می‌گویند برخی داروخانه‌ها  گفته‌اند که نرخ‌های جدید تعرفه‌های تازه وزارت بهداشت است! و برخی دیگر افزایش قیمت دلار را در این زمینه مؤثر می‌دانند. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که برخی داروخانه‌داران هم به «شرق» می‌گویند که شنیده می‌شود ارز ۲۸هزارو ۵۰۰ تومانی واردات دارو حذف شده و این موضوع سبب افزایش یکباره قیمت داروهای سرطانی بوده است.

حسین یوسفی‌علوی، رئیس انجمن صنفی تکنسین‌های دارویی آذربایجان شرقی در واکنش به این موضوع به «شرق» توضیح می‌دهد که برخی سوبسیدهای دارویی حذف شده و علت افزایش ناگهانی قیمت برخی اقلام دارویی از‌جمله داروهای سرطان این مسئله است.

او ادامه می‌دهد که بر اساس گفته برخی واردکنندگان ارز ۲۸هزارو ۵۰۰ تومانی واردات دارو حذف شده یا تصمیم دولت حذف آن است و به همین دلیل قیمت دارو یکباره افزایش داشته است.

محمود نجفی‌عرب، رئیس اتاق بازرگانی تهران و فعال بازار دارو اما پاسخ روشنی درباره حذف ارز ۲۸هزارو ۵۰۰ تومانی واردات دارو نمی‌دهد و به «شرق» می‌گوید که روند تخصیص ارز به واردات دارو و مواد اولیه دارویی کند و قطره‌چکانی است و تصمیمات یک‌شبه و بخش‌نامه‌های خلق‌الساعه هم موجب شده که واردکننده تکلیف خود را نداند و نداند با چه نرخ ارزی می‌تواند دارو یا مواد اولیه دارویی را وارد کند.

‌کمبود دارو درمان بیماران را مختل کرد

این مسائل در حالی مطرح می‌شود که بیماران سرطانی در ماه‌های گذشته هم مدام نسبت به گرانی یا کمبود داروهای سرطانی شکایت کرده‌اند.

خبرآنلاین هم در اردیبهشت سال جاری از گرانی و کمبود داروهای سرطان گزارش داده و نوشته بود برخی اقلام دارویی این بیماران تا ۱۰۰ میلیون تومان می‌رسد.

این وب‌سایت خبری مصادیقی در این زمینه آورده و توضیح داده است که «قیمت غیردولتی هر آمپول Keytrud بین ۵۰ تا ۹۰ میلیون تومان است. آمپول oncaspar با قیمتی بین ۷۵ تا ۱۰۰ میلیون به فروش می‌رسد. قیمت آمپول adcetris هم ۸۰ میلیون تومان است. سایر داروهای شیمی‌درمانی مانند blincyto، nelarabine بین ۴۰ تا ۳۵ میلیون در بازار آزاد قیمت دارند».

شمار درخور توجهی از بیماران هم از کمبود و گرانی داروهای شیمی‌درمانی می‌گویند. این بیماران تأکید می‌کنند که کمبود داروهای شیمی‌درمانی در داروخانه‌ها، سبب شده که نوبت شیمی‌درمانی برخی بیماران به تعویق بیفتد و بسیاری از آنها توانایی خرید این داروها را در بازار آزاد ندارند. برخی بیماران سرطانی همچنین به کمبود داروی brentuximab اشاره می‌کنند و می‌گویند که کمبود این دارو سبب شده برنامه درمان آنها مختل شود.

در همین زمینه محسن رضوی، رئیس دومین سمینار سرطان در جوانان در ۱۳ مهر امسال از کمبود مقطعی داروهای سرطان انتقاد کرده و گفته بود که «باید از کمبودهای بدون علت برخی داروهای بیماران مبتلا به سرطان در کشور گلایه کرد و این موضوع باید کالبدشکافی و بررسی شود که چرا دچار کمبودهای موقت در زمینه داروهای بیماران مبتلا به سرطان هستیم».

به گزارش مهر او گفته بود «تصمیم‌سازان در حوزه سلامت کشور، باید از انکولوژیست‌ها در زمینه داروهای جدید، مشورت و مشاوره بخواهند که می‌توان آنها را تولید کرد یا وارد کنیم. همچنین، در برخی داروهای رایج انکولوژی در ۵۰ سال اخیر، دچار کمبود موقت شده‌ایم که باید توسط مسئولان امر مورد ارزیابی قرار گیرد».

‌داروی ایرانی کیفیت لازم را دارد

با این حال برخی فعالان بازار دارو می‌گویند که داروهای ایرانی یا داروهایی که در فهرست دارویی وزارت بهداشت برای درمان سرطان معرفی شده است کیفیت لازم را دارد و بیماران بیشترین مشکل را در یافتن داروهای خارج از این فهرست دارند.

بهمن صبور، نایب‌رئیس انجمن داروسازان تهران، یکی از این افراد است. او به «شرق» توضیح می‌دهد: «تمام کشورهای جهان با مشورت متخصصان فهرست دارویی مشخص به خود را دارند و پزشکان حق تجویز دارو خارج از این فهرست را ندارند، اما در ایران برخی پزشکان داروهایی خارج از فهرست دارویی وزارت بهداشت را تجویز می‌کنند و بیماران برای یافتن این داروها دچار سردرگمی می‌شوند».

او ادامه می‌دهد: «فهرست دارویی وزارت بهداشت ایران، فهرستی استاندارد است که با همکاری متخصصان و پزشکان طراز اول تهیه شده و داروهای این فهرست زیر پوشش بیمه قرار دارد و بیماران سرطانی با پرداخت مبالغ مناسب می‌توانند این داروها را تهیه کنند».

او در واکنش به اینکه برخی بیماران و پزشکان معتقد هستند کیفیت داروهای فهرست دارویی وزارت بهداشت چندان بالا نیست و بیماران را دچار عوارض جانبی می‌کند، می‌گوید: «این موارد در حد ادعاست و مطالعاتی در این زمینه وجود ندارد. اگر این داروها کیفیت لازم را نداشته باشند در بازنگری‌های دوره‌ای از فهرست دارویی حذف می‌شوند».

با تمام این توضیحات اما بیماران به نشت داروهای زیر پوشش فهرست دارویی وزارت بهداشت از داروخانه به بازار سیاه هم اشاره کرده و می‌گویند که ناچار هستند این داروها را با قیمت گزاف از بازار سیاه تهیه کنند.

این بیماران به طور مشخص به داروی vinblastine مجارستانی و آلمانی اشاره می‌کنند و می‌گویند که فروش این دارو با نسخه کمتر از ۱۰۰ هزار تومان و گاهی بیشتر قیمت دارد اما در بازار سیاه تا ۱۵ میلیون تومان به فروش می‌رسد.

برخی دیگر از بیماران هم به نمونه‌های مشابه هندی، ترکی و ایرانی داروهای سرطان اشاره کرده و می‌گویند کیفیت این داروها چندان مناسب نیست و باعث عوارض جانبی شدید مانند عوارض گوارشی و آلرژی در بیماران شده است.

‌کمبود دارو و نشت آن به بازار سیاه

حسین یوسفی‌علوی، رئیس انجمن صنفی تکنسین‌های دارویی آذربایجان شرقی گزارش‌های بیماران را تأیید کرده و توضیح می‌دهد که وقتی کمبود دارو در بازار رخ دهد امکان نشت دارو به بازار سیاه بیشتر می‌شود و گزارش‌های بیماران درباره کمبود انواع داروهای سرطان و به‌ویژه داروهای شیمی‌درمانی صحت دارد.

او درباره کیفیت داروهای سرطان موجود در بازار هم توضیح می‌دهد که «بیشتر این داروها از هندوستان وارد می‌شود و داروهای هندی کیفیت چندان بالایی ندارد. این در حالی است که پیش از این داروهای سرطان از فرانسه، سوئد و سوئیس به بازار ایران وارد می‌شد اما در حال حاضر بوروکراسی‌های اداری و تحریم موجب شده که میزان داروهای سرطان ساخت اروپا در بازار ایران بسیار اندک باشد و بهای آن صعودی شود».

گزارش بیماران سرطانی از کمبود و افزایش قیمت دارو در بازار ایران در شرایطی است که موضوع کمبود انواع دارو بارها خبرساز شده است و این مسئله حتی پای وزیر بهداشت را بارها به مجلس کشاند. با این حال وزارت بهداشت کمتر زیر بار کمبود دارو رفته است.