«فرهنگ و هنر» ظرفیتی درآمدزا که مغفول ماند/ نگاه اقتصادی در هنرمندان ایجاد شود

شاید در ظاهر قرار گرفتن مقوله اقتصاد در کنار فرهنگ و هنر قدری عجیب به نظر برسد اما به تحقیقی در این زمنیه می توان دریافت که توجه به حوزه فرهنگ و ظرفیت های موجود این بخش می تواند درآمد و ارزش افزوده قابل توجهی برای هر منطقه از جمله استان گلستان که به رنگین کمان اقدام معروف است، داشته باشد.

اگرچه تنوع اقوام به تنها در این منطقه از جذابت های خاصی برخوردار است اما همین قرارگیری فرهنگ های مختلف می تواند مولود هنری بدیع باشد موضوعی که به باور کارشناسان، با وجود ظرفیت و پتانسیل های موجود آن در استان کمتر به آن توجه شده یا پرداخته شده است.

مطابق آمارها، در دهه اخیر سهم فرهنگ و هنر در اقتصاد و درآمد تولید جهانی افزایش بسیاری پیدا کرده؛ در این سالها آمارها نشان می دهد که بالغ بر دو هزار و 250 میلیارد دلار فضای بازاربه فرهنگ و هنر اختصاص یافته که این میزان سه درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را دربرمی گیرد.  

امیر غلامی یک کارشناس در حوزه اقتصاد و فعال در بخش فرهنگ و هنر دراین گفتگو دریچه های جدید از نگاه اقتصاد به حوزه فرهنگ را برایمان گشود که مطالعه آن خالی از لطف نخواهد بود.

*موضوع اقتصادفرهنگ و هنر چه میزان در کشور و به صورت خاص در استان به صورت جدی پرداخته شده است؟

در سال های اخیر سیاست مداران و اهالی فرهنگ و هنر بر این موضوع صحه گذاشته و آن را به عنوان یکی از برنامه های توسعه اقتصادی در مجلس مطرح کرده اند با اینحال این حوزه در استان اوضاع مناسبی ندارند تا جاییکه فعالان این عرصه علی رغم ظرفیت هایشان در شرایط مناسبی قرارندارند در حالیکه با توجه به تنوع قومیت و جغرافیایی این مرزو و بوم امکان بهره وری بهتر و بیشتری در در این حوزه وجود داشت.

هرچند که برای شکوفایی اقتصاد فرهنگ وهنر در دهه های گذشته نیزاقداماتی صورت گرفته اما این اقدامات تاثیرات لازم را در بهبود شرایط نداشته است.

به عنوان مثال در گذشته تالار فخرالدین اسعد گرگانی میزبان برگزاری کارگاه های آموزشی برای متقاضیان عرصه هنر بوده اما متولیان امر با هدف رونق اقتصاد فرهنگ و هنر این کارگاه های آموزشی را به آموزشگاه های هنری، وزارت فرهنگ و ارشاد واگذار کردند.

وزارت فرهنگ و ارشاد با انتقال این فرایند به آموزشگاه های هنری گردش مالی بخش خصوصی را رونق داد اما این فرآیند نیاز به برنامه ریزی و مطالعات بیشتری دارد به طور مثال آموزشگاه های فرهنگی هنری در تعیین شهریه ها با هم اختلاف نظر دارند که نیاز است وزارت فرهنگ و ارشاد در این حوزه ورود کرده و این اختلاف را برطرف کند.

فرهنگ و هنر دو حوزه ای است که مخاطبان زیادی داشته و از سوی دیگر، متقاضیان آموزش در این بخش نیز فراوان است.در نتیجه با ایجاد سازوکار مناسب در این بخش می توان از ظرفیت ها و ارزش افزوده عرصه فرهنگ و هنر در بهبود شرایط اقتصادی استان استفاده کرد.

واگذاری کلاس های آموزشی به آموزشگاه ها هم با هدف ارتقای شرایط اقتصادی فعالان عرصه فرهنگ و هنر انجام شد به این ترتیب می بینید که سیاست های مناسبی برای بهبود اقتصاد فرهنگ و هنر تعیین شده اما راهبردهای مناسبی برای اجرای آن ایجاد نشده است.

یکی از موادی که مغفول مانده اینکه برای تولیدات آثار فرهنگی و هنری درجامعه ایجاد نیاز متناسب با بازار نشده است. در اینجا مطالعه و بررسی یکی از ابزارهای مهم به شمار می رود که برای توسعه اقتصاد فرهنگ و هنر باید در نظر گرفته شود.

طی مطالعات انجام شده به این نتیجه رسیده ایم که، فرهنگ محور توسعه گلستان است.استراتژی محوری استان در حقیقت توسعه اکو سیستم فرهنگی در گلستان بوده، زیرا دارای ارزش افزوده بیشتری نسبت به صنایع دیگر است .

* فرهنگ چگونه می تواند محور توسعه استان گلستان باشد؟

در حوزه اقتصاد تولید تعیین کننده است  اگر تولیدی انجام نشود در بازار عرضه و تقاضایی وجود نخواهد داشت. زمینه هایی برای تولیدات فرهنگی و هنری وجوددارد که ارزش افزوده بالایی را به همراه دارند و این باور وجودداشته که ارتقا شرایط اقتصادی عرصه فرهنگ و هنر می تواند ارزش افزوده خوبی را به استان وارد کند. به طور مثال هنرمندی از یک تنه درخت که هزینه آن یک تا سه میلیون است آثاری را خلق می کند که میلیاردها تومان ارزش دارد.

*یکی از مباحث مطرح در اقتصاد ایجاد اشتغال است که در حوزه فرهنگ و هنر این مساله بسیار کمرنگ است، در اینباره توضیح دهید؟

گره زدن اشتغال با اقتصاد یک فرآیند اشتباه است اما در کشور ما این دو با هم بکار می روند به طور مثال در کارگروه اشتغال  مسئولان اقتصادی هر استان حضور دارند این در حالی است که بخش اقتصاد لزوما بدی صورت نیست.

در تولید هر محصول باید توان تدبیر بازار را داشته باشیم و با بازاریابی درست و با توجه به نیاز بازار تولید را انجام دهیم.

با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور در حال حاضر کمتر تولیدکننده ای توانایی عرضه تولیدات خود در کشور های دیگر را دارد که این امر دقیقا نقطه عطف برای فعالان عرصه فرهنگ وهنر است

تولیدات هنری و فرهنگی به دلیل نفوذبهتر در بازار توانایی جذب ارزش افزوده بیشتری را دارند اما موضوعی که باید به آن توجه بیشتری شود این است که چگونه تولیدات فرهنگی و هنری در بازارها عرضه شوند؛ این حلقه گمشده بازرگانی و بازاریابی تولیدات فرهنگی وهنری است که باید فعالان این عرصه در بخش بازرگانی و بازارسنجی توانمند شوند .

سطح تولیدات هنر و فرهنگ گلستان در جایگاهی است که استانهای دیگر طالب آن هستند بنابراین با ایجاد حلقه بازرگانی و بازاریابی می توان، تولیدات این حوزه را بهتر عرضه کرد. به نظر می رسد در این راستا نبود حلقه اتصال تولید تا فروش محصولات فرهنگی و هنری دلیل اصلی مغفول ماندن هنرمندان و فعالان فرهنگی و هنری استان است.

پاشنه آشیل این موضوع این است که در عرصه فرهنگ وهنر افراد مجوز فعالیت دارند اما برخی از آن ها توانایی ومهارت لازم برای ایجاد کسب و کار و بهبود اقتصاد این بخش را ندارند که با برگزاری کارگاه ها  وهمایش های مربوطه می توان این توانمندی را در بخش خصوصی ایجاد کرد.