بررسی نشست علمی جایگاه عقل در مذاهب اسلامی با حضور پژوهشگران اهل سنت استان گلستان

به همت مرکز اسلامی گلستان، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم ، انجمن کلام اسلامی حوزه ،  مرکز تخصصی حضرت ولی عصر (عج)، نشست علمی جایگاه عقل در مذاهب اسلامی با حضور پژوهشگران اهل سنت استان گلستان در سالن وفاق این مرکز برگزار شد.

حجت الاسلام نورعلی دیلم رئیس مرکز اسلامی استان گلستان نیز در این نشست علمی گفت: احیای مراکز تخصصی و علمی در کنار مسئولیت تربیتی و اسلامی، پیوندهای خوبی را در مجامع حوزوی و علمی به وجود آورده است.
وی با اشاره به اینکه مرکز اسلامی گلستان در زمینه مباحث آموزشی و پژوهشی جهش های خوبی داشته است، افزود: امروز نشست های علمی مرکز اسلامی گلستان در کلیه مباحث مناسبتی و انقلابی با حضور علمای اهل سنت و تشیع برگزار می شود.
رئیس مرکز اسلامی گلستان، احیای مدارس علمیه مشترک را دغدغه اصلی عنوان کرد و گفت: آیت الله نورمفیدی نماینده ولی فقیه در گلستان و آیت الله اعرافی نیز به دنبال علمی و پژوهشی کردن نشست ها بودند و درخواست داشتند که نشست های علمی و پژوهشی در کنار هم اتفاق بیفتد.
حجت الاسلام دیلم افزود: انتظار داریم مراحل اولیه نشست های علمی صرف ابراز نگاه و عقیده باشد و اینگونه نشست ها به صورت فصلی برگزار شود.
وی با اشاره به برگزاری دوره های تکمیلی آزمون تعیین سطح برای اعطای مدرک رسمی وزارت علوم به علمای اهل سنت پس از 12 سال دروس حوزوی، گفت: ایجاد مرکز تخصص در گنبدکاووس از دیگر خدمات و علمی و پژوهشی کردن بنیه طلاب و علمای اهل سنت استان است که طی آن اکنون 16 نفر از طلاب و روحانیون اهل سنت مشغول علم آموزی و تدریس هستند.
رئیس مرکز اسلامی گلستان همچنین بیان کرد: استان گلستان واقعا اهل سنت خوبی دارد و این مهم در دوران بیش از ۴۰ ساله انقلاب اسلامی به خوبی نمود پیدا کرده است. 

حجت الاسلام دیلم در ادامه سخنان خود با تاکید بر اهمیت فضای مجازی در عصر حاضر گفت: امروز با توجه به وجود فضای مجازی باید بتوانیم در کنار هم قرار بگیریم و زمانی تفاهم ها بیشتر می شود که از هم شناخت بیشتری داشته باشیم و جلوی ایجاد بدبینی ها را بگیریم.
وی با تاکید بر نیاز به تحول در مدارس علمیه، افزود: لازم است موضوعات علمی، آموزشی و سیستماتیک مختص چند مدرسه علمیه نباشد بلکه در همه مدارس علوم دینی محقق شود زیرا طلبه های جوان اهل سنت مستعد هستند و آمادگی لازم برای مباحث علمی و آموزشی را دارند.

حجت‌الاسلام علیزاده موسوی
در ابتدای این نشست علمی گفت: داستان عقل داستان دیرپایی است که به سال های اولیه جهان اسلام بر می گردد.
وی با بیان اینکه، اولین عامل ایجاد انشقاق و شکاف، ایمان و کفر بوده است، افزود: دومین عامل، مساله عقل و دامنه آنها به عنوان روش و منبع مطرح است.
حجت‌الاسلام علیزاده موسوی با بیان اینکه، رویکرد روش شناختی بر رویکرد منبع شناسی هم تاثیرگذار است، اظهار کرد: این رویکرد بعد ازجریان معتزله کنار زده می شود و در راستای آن اندیشه حدیث رشد می کند وجا می افتد.
وی گفـت: واژه عقل و مشتقات آن 49 بار در آیات قرآن آمده است و امروز مهمترین مساله این دوران مساله حدوث و قدم قرآن است که تابع ای از مسائل عقل و نهی است.
حجت‌الاسلام علیزاده موسوی بیان کرد: در قرن دوم و سوم فضا فضای نقل گرایانه است و به نقلی مراجعه می شود که در حوزه افراطی به نقل و انزوایی که عقل پیدا می کند.
وی با اشاره به جریان های ماتریدی، اشعری و ابوجعفری، اظهار کرد: امروز در حوزه عقل نیاز به فعالیت بیشتری داریم و اگر امروز می خواهیم به جنگ غرب و دنیای غرب برویم نیازمند این است که دوباره به رویکرد عقل بر اساس حوزه نقل مراجعه نماییم.
حجت‌الاسلام علیزاده موسوی تاکید کرد: امروز برای مقابله با آفت ها نگاه معتدل را داشته باشیم.

سید ظهیر مسیلینی استاد دانشگاه جامعه المصطفی گلستان نیز در این نشست علمی گفت: 
مردم استان گلستان سابقه تاریخی در حوزه عقل گرایی دارند و به عنوان نقطه وحدت قابل توجه است.
وی با اشاره به اینکه، زمینه های وحدت و همکاری در بین مردم گلستان وجود دارد و فراهم است، خاطرنشان کرد:  مساله عقل از نگاه های متفاوتی همچون عقل عرفانی، فطری، قدسی، وحیانی، نظری  و عملی مورد بحث و توجه می باشد که آنچه مهم است بکارگیری و استفاده عقل است نه اینکه صرف عقل داشتن مهم باشد.
استاد دانشگاه جامعه المصطفی گلستان بیان کرد: در آیات قرآن موضوع عقل یا مشتقات عقل با فعل انسان بودن، بیان شده است و قرآن کریم 300 بار انسان را به تدبر و تعقل دعوت کرده است.
سید ظهیر مسیلینی همچنین بیان کرد: در روایات اسلامی و روایات اهل سنت و تشیع به مساله عقل اشاره شده است و همچنین در روایات تشیع و تسنن عقل مورد اقدام و جایگاه والایی دارد.
وی با بیان اینکه، عقل، انسان را به سعادت دنیوی و اخروی می رساند، تصریح کرد: عقل مساله ای برای شناخت حق و باطل است و کارکرد عقل در آیات نبوی جایگاه والایی دارد.
استاد دانشگاه جامعه المصطفی گلستان در ادامه گفت: مساله عقل همچنین به عنوان منبعی برای مسائل و حوزه های اعتقادی است و اینکه عقل برخی امور را درک، استخراج و تبیین می کند.
سید ظهیر مسیلینی با بیان اینکه، امروز می بایستی در حوزه های علمیه کلام و مبانی ماتریدی را احیاء کنیم، گفت: بررسی و توجه به نکات وحدت بخش تاثیر گذار خواهد بود.

آخوند احمد قربان‌پور مدیر حوزه و امام جمعه فراغی نیز در این نشست علمی گفت:
مساله عقل در زاویه های مختلف و کتاب های مختلف ماتریدی وجود دارد.

وی با بیان اینکه، تاثیرات عقل از منظر کلام ماتریدی در طلاب اهل سنت وجود دارد، افزود: تا بهره گیری از عقل و عقلانیت نباشد، دین و دیانت هم نخواهد بود.

آخوند قربان‌پور با بیان اینکه، هنگام اظهار نظر، دلایل مختلف عقل حکم می کنند، بیان کرد: عقل ابزار است و حاکم مطلق نیست و مساله عقل در ایمان یکی از اسباب دانش است.
وی همچنین بیان کرد: خبر صادق را هم عقل مشخص می کند، بیان کرد: موضوع عقل در احکام، ابزار معرفت شناختی ذاتی است و کسی که منطق ندارد علمش اعتبار ندارد، چون عقل به علم اعتبار می دهد.