ناجی‌های کوچک و منافع بزرگ

محمدشریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت در این‏باره می‌گوید: در شرایط تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی، بخش خصوصی به دلیل انعطاف پذیری بالاتر و همچنین بر پایه ادعای بدخواهان ایران که می‌گویند تحریم‌ها علیه دولت است نه علیه ملت، به ‌راحتی می‌تواند مناسبات خود را با جهان خارج منظم‌تر و گسترد‌ه‌تر برقرار کند. باید همواره و در هر زمان چه ایام تهدید تحریم‌ها و چه زمانی که مشکلی وجود ندارد، بخش خصوصی را در متن همه فعالیت‌های اقتصادی قرار دهیم، زیرا می‌تواند به مردم و کشور کمک جدی برساند.
مسعود دانشمند، رئیس اتاق بازرگانی ایران و امارات نیز معتقد است که اگر می خواهیم که هم بازار را داشته باشیم و هم صادرات، تنها راهکار تقویت صنایع کوچک و متوسط است.
تعامل SMEهای داخلی و خارجی در راستای دفع سو آثار تحریم
علی یزدانی، رئیس سابق سازمان صنایع کوچک و متوسط در گفت‌و‌گو با «ابتکار» در این خصوص گفت: در ایران بیش از 96 درصد از صنایع که با پراکندگی جغرافیایی متعادل و متمایل به شهرستان‌های کوچک و مناطق محروم هستند، در شمولیت صنایع کوچک و متوسط قرار دارند. در این اوضاع که تحریم‌ها دوباره به عنوان تهدید جدید اقتصاد کشور قد علم کرده‌اند، این بخش می‌تواند ضامن کارآفرینی، بهره‌وری و اشتغال‌زایی باشد.
به گفته یزدانی این صنایع عمدتا متکی به منابع داخلی هستند و تولید آنها حتی در شرایط تحریم می‌تواند تا مراحل پیشرفته‌ای ادامه داشته‌باشد. به همین دلیل از صنایع کوچک و متوسط به عنوان بازوی اقتصادی کشور در دوران تحریم یاد می‌شود.
وی افزود: حال باید توجه داشت که به بهانه حمایت از صنایع کوچک و متوسط، نباید پشت صنایع بزرگ کشور را خالی کرد، زیرا بخش بزرگی از بازار صنایع کوچک و متوسط، استفاده صنایع بزرگ است. به عنوان مثال می‌توان به قطعه سازی‌ها اشاره کرد که فروش خود را در زمان حضور پررنگ صنعت خودرو سازی حفظ می‌کنند. البته برخی دیگر مانند واحد‌های تولید نساجی، سلولزی، پوشاک و امثالهم مصرف مستقیم داخلی و مصرف صادراتی به عنوان کالای نهایی هم دارند که البته محدود کردن بازار صادراتی آنها حتی در زمان تحریم به صورت حداقلی رخ می‌دهد. یزدانی در ادامه به نقش صنایع کوچک و متوسط کشورهای خارجی در دوران تحریم و ارتباط آنها با ایران اشاره کرد و گفت: هم اکنون صنایع کوچک و متوسط کشورهای اروپایی از ارتباط تجاری با ایران منع نشده‌اند. این واحد ضمن کمک مستقیم به توسعه روابط اقتصادی خارجی ایران، می‌توانند به عنوان واسط صنایع بزرگ اروپایی و ایران نیز ایفای نقش کنند.
این کارشناس حوزه صنعت همچنین به وضعیت مقررات در این حوزه اشاره کرد و گفت: زدودن قوانین باز دارنده در محیط کسب و کار، معافیت مالیاتی، ارائه تسهیلات کم‌بهره و ارائه خدمات تامین اجتماعی به صنایع کوچک و متوسط و معادن کوچک به خصوص در مناطق محروم می‌تواند به بهبود عملکرد این بخش از بنگاه‌های مولد کشور چه در دوران تحریم و چه در شرایط عادی کمک کند تا در نهایت اشتغال آفرینی پایدار و بهره‌وری ‌آنها را تضمین ‌کند.
کارکرد دور زدن تحریم‌ها برای SME‌ها منقرض شده‌است
مجید اثنی عشری، عضو کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران در گفت‌و‌گو با «ابتکار» گفت: به نظر می‌رسد که دور زدن تحریم‌ها با استفاده از ماهیت بنگاه‌های کوچک و متوسط در دوره جدید تحریمی که در پیش رو داریم، جوابگو نباشد. در واقع آن که تکنیک‌هایی که در دوره قبلی تحریم استفاده کردیم، هم اکنون شناخته شده و از آنها جلوگیری شده‌است.
به گفته وی در دوره قبلی تحریم‌ها، شخصیت‌های حقیقی که بعضی از آنها تابعیت دوگانه نیز داشتند، با استفاده از قالب شرکت‌های کوچک و متوسط اقدام به خرید محصولات مورد نیاز و تراکنش‌های مالی داشتند. اما امروز تمام این راه‌ها شناخته شده و ردگیری آنها نیز به آسانی صورت می‌پذیرد. بنابراین اعمال سیاست‌های کنترلی برای جلوگیری از این روش‌ها نیز از سوی تحریم کنندگان برقرار می‌شود. با این اوصاف نمی‌توان انتظار داشت که صنایع کوچک و متوسط، کارکرد دور زدن تحریم‌ها بتوانند دوباره اجرا کنند.
اثنی عشری همچنین اظهار کرد: با این اوصاف به نظر می‌رسد که به دلیل سخت شدن شرایط اقتصادی، ورود به راه اندازی کسب و کار کوچک و متوسط در سطح تولید، سخت و نشدنی به نظر برسد و شاید بسیاری از فعالان این حوزه هم مجبور به خروج از کسب و کار خود به دلیل کمبود بازده شوند.
SMEها محور توافق اقتصادی ایران و اروپا
ابوالفضل روغنی گلپایگانی، رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران درباره نقش شرکت‌های کوچک و متوسط برای مقابله با تحریم اظهار کرد: در بسته پیشنهادی که ایران و اروپا درباره آن در حال توافق هستند، قرار بر این است که شرکت‌های کوچک و متوسط محور کار قرار بگیرند.
رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران افزود: به دلیل اینکه شرکت‌های بزرگ معمولا مورد تحریم آمریکا قرار می‌گیرند و یا به دلیل مراوداتی که با آمریکایی‌ها دارند از کار کردن در ایران هراس دارند، بنابراین شرکت‌های کوچک و متوسط می‌توانند بهترین فرصت باشند به این دلیل که بخش خصوصی صد درصد کاملی هستند و وابستگی مالی با آمریکا ندارند به همین جهت می‌توانند به راحتی در کشور ما فعالیت کنند.
وی تاکید کرد: محور قرار دادن بنگاه‌های کوچک و متوسط یکی از مسیر‌هایی است که می‌تواند ما را از فشار‌ها و تحریم‌های آمریکا برهانند.
روغنی گلپایگانی درباره اینکه آیا شرکت‌های کوچک و متوسطه داخلی توانایی همکاری با شرکت‌های خارجی را دارند، خاطرنشان کرد: همکاری شرکت‌های داخلی با اروپاییان نیاز به زیرساخت دارد که آماده نیست، یکی از مهمترین این زیرساخت‌ها مبادلات مالی است که مشکل دارد که باید حل شود.
وی با بیان اینکه شرکت‌های ما زیرساخت‌های لازم را ندارند و به زمان نیاز داریم که اینکار‌ها را انجام دهیم، اظهار کرد: بنگاه‌های کوچک و متوسط کشور در حالت خوشبینانه 50 تا 60 درصدشان با ظرفیت خوب در حال کار کردن هستند، کار سختی است اما، ما باید هم شرایط را آماده و هم مقدمات را فراهم کنیم تا این ارتباطات بهتر شود.