این لوح هفت هزارساله ممکن است «تاریخ» را تغییر بدهد

فرادید| لوح دیسپیلیو یک لوح چوبی است که روی آن نمادهای حک‌شده‌ای است که قدمت‌شان به حدود ۵۲۵۰ سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد. این لوح درست 30 سال قبل در سکونتگاه دریاچه دیسپیلیو توسط پروفسور باستان‌شناسی ماقبل تاریخ، جورج چورموزیادیس کشف شد. 

به گزارش فرادید، لوح دیسپیلیو احتمالاً شکل اولیه‌ی کلمه مکتوب است، چرا که نمادهای حکاکی‌شده‌ی مشابه روی خاک رس در فرهنگ وینکا در سکونتگاه‌های جنوبی بالکان یافت شده است. نمادهای واضح روی تابلوی چوبی که برخی معتقدند شبیه الفبای یونان باستان در شکل اولیه است، بدون شک نوعی علائم ارتباطی هستند. 

لوح دیسپیلیو نشانه‌ای از شکل اولیه‌ی ارتباط است

پروفسور هورموزیادیس عقیده دارد که چنین نوشته‌هایی که هنوز رمزگشایی نشده‌اند، ممکن است یکی از اشکال ارتباطی از آب درآیند، از جمله نمادهایی برای شمارش کالاها. متأسفانه، ما برای رمزگشایی نوشته‌های خطی B از قبل موجود، هیچ قرینه‌ای شبیه سنگ روزتا نداریم؛ سنگی که به باستان‌شناسان امکان رمزگشایی از هیروگلیف مصری را داد.

نمادهای حکاکی‌شده‌ی مشابهِ نشانه‌های چوبی روی علائم کوچک سرامیکی نیز یافت شده که هنوز رمزگشایی نشده‌اند. رمزگشایی از علائم حک شده بر روی لوح دیسپیلیو می‌تواند مفهومی را که ما از «تاریخ» (به عنوان دورانی که در آن خط اختراع شده است) در ذهن داریم تغییر بدهد.

نمونه‌هایی از نشانه‌های حکاکی‌شده روی لوح دیسپیلیو (الف) در قیاس با علائم خطی A (ب) و علائم موجود روی لوح‌های گلی اروپایی دیرین (ج) 

این لوح زمانی که در معرض محیط پر از اکسیژن خارج از گل و آبی که مدت طولانی در آن غوطه‌ور بود قرار گرفت تا حدی آسیب دید. 

این لوح در حال حاضر تحت حفاظت علمی است. از سال ۲۰۲۱، مطالعه کامل دانشگاهی در خصوص لوح دیسپیلیو در انتظار تکمیل کار حفاظتی است. 

به نظر می‌رسد سکونتگاه ماقبل تاریخ ساحل دریاچه در یک دوره زمانی طولانی از مراحل پایانی دوران نوسنگی میانه (۵۶۰۰ تا ۵۰۰۰ قبل از میلاد) تا دوره نهایی نوسنگی (۳۰۰۰ قبل از میلاد) اشغال شده است. 

تاریخ متعارف نقل می‌کند که این نوع اکتشافات نوسنگی صرفاً شواهدی از نوشتار آغازین هستند، به عبارت دیگر، تبادل اطلاعات محدود و نه اثبات یک زبان کامل. با این حال، اگر مصنوعات دیگر قابل‌قیاس با لوح دیسپیلیو ظاهر شوند، می‌توانند تاریخ نگارش را کاملاً تغییر دهند. 

دیسپیلیو: سکونتگاه ماقبل تاریخ کنار دریاچه یونان

سکونتگاه ماقبل تاریخ ساحل دریاچه دیسپیلیو یکی از جذاب‌ترین مکان‌های باستان‌شناسی در شمال غربی یونان است که در کنار شهر کاستوریا واقع شده است. 

نزدیک روستای مدرن دیسپیلیو، جامعه‌ای نزدیک به کاستوریا که دریاچه اورستیادا در اختیار هر دوی آن‌هاست، سکونتگاهی قرار دارد که حاوی اطلاعات زیادی در مورد زندگی پیش از تاریخ در این منطقه است. 

این جامعه در نیسی، در ساحل جنوبی دریاچه اورِستیادا است، جایی که باستان‌شناسان هزاران اثر از دوران نوسنگی را کشف کرده‌اند. 

بازنمایی زندگی در دوران نوسنگی در دیسپیلیو در جنوب غربی یونان 

این سکونتگاه در زمستان خشک سال ۱۹۳۲ کشف شد که در طی آن، سطح آب کمتر از حد معمول بود. بقایای ستون‌های چوبی، آثاری از سکونتگاه را در نقطه‌ای که جزیره کوچکی را از ساحل دریاچه جدا می‌کرد، آشکار کرد. 

سال ۱۹۳۵، آنتونیو کراموپولوس، باستان‌شناس، یک بررسی اولیه از منطقه انجام داد. با این حال، حفاری به دلیل نزدیک شدن جنگ جهانی دوم کامل نشد. 

چندین دهه بعد در سال ۱۹۹۲، یک پروژه کاوش سیستماتیک زیر نظر جورجیوس هورموزیادیس، استاد باستان‌شناسی ماقبل تاریخ دانشگاه ارسطو تسالونیکی آغاز شد و در نهایت، باستان‌شناسان بقایای یک سکونتگاه وسیع دریاچه‌ای از اواخر عصر نوسنگی را کشف کردند که ثابت شد یکی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین سکونتگاه‌ها در نوع خود در اروپا است. 

در آن حفاری‌ها، هزاران شی پیدا شد، از جمله ابزارهای ساخته‌شده از سنگ، استخوان و سنگ چخماق به همراه استخوان حیوانات، کشفی که نشان می‌دهد ساکنان آن کشاورزی، شکار و ماهیگیری می‌کردند. 

بازسازی سکونتگاه ماقبل تاریخ در دیسپیلیو

مصالحی که با آن کلبه‌ها ساخته شدند، مثلاً انبوهی از چوب به شکل‌هایی که نشان‌دهنده کار ساختمانی بود، کوزه‌های بزرگ سفالی و سبدهای بافته‌شده در این محل یافت شدند. 

سرامیک‌ها، عناصر ساختاری چوبی، بذرها، استخوان‌ها، تندیسه‌ها و زیورآلات شخصی نیز توسط باستان‌شناسان یافت شدند. افزون بر این، چندین ظروف پخت و پز که بسیاری از آن‌ها به شکل قایق بودند به همراه جواهرات استخوانی و سنگی پیدا شدند. با این حال، مهم‌ترین یافته، یک فلوت استخوانی بود که معلوم شد یکی از قدیمی‌ترین آلات موسیقی است که تا به حال در اروپا پیدا شده است.

مترجم: زهرا ذوالقدر