در آذرماه سال قبل تورم ترکیه نسبت به سقف خود کاهش پیدا کرده بود و در مسیر اصلاحی قرار داشت، اما در حال حاضر روند اصلاحی تورم ترکیه متوقف شده و رشد تورم به لیر هم رسیده است.
فروشگاه‌های زنجیره‌ای و تورم
وظیفه فروشگاه‌های زنجیره‌ای بهبود نظام توزیع است که اگر به درستی انجام شود میتواند کاهنده تورم باشد. ولی هر از چندگاهی عملکرد فروشگاه‌های زنجیره‌ای به‌عنوان عامل بالا‌بردن تورم مورد انتقاد قرار می‌گیرد و فروشگاه‌ها زنجیره‌ای به‌عنوان یکی از عوامل ایجاد تورم معرفی می‌شوند. چندی پیش دولت ترکیه فروشگاه‌های زنجیره‌ای را عامل بالا بردن تورم معرفی کرد. اتهامی که پیش از این در سال‌های گذشته نیز به این صنف نسبت داده شده و فقط مربوط به سال جاری و کشور ایران نیست.
مقصر تورم در ترکیه
در آذرماه سال ۱۴۰۱ نیز رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه فروشگاه‌های زنجیره‌ای را عامل گرانی در ترکیه معرفی کرده بود. در حالیکه عملکرد اقتصادی رییس جمهور ترکیه و سیاست اقتصادی ابداعی او یکی از دلایل اصلی مطرح شده در افزایش تورم است. پس از ادعای رییس جمهور ترکیه گالیب آکاچ مدیر عملیات فروشگاه‌های زنجیره‌ای BIM که بزرگترین فروشگاه زنجیره‌ای ترکیه است در مصاحبه‌ای با بلومبرگ اعلام کرد که همان‌طور که پمپ‌بنزین‌ها عامل گرانی بنزین نیستند و صرافی‌ها هم نرخ ارز را بالا نمی‌برند، فروشگاه‌های زنجیره‌ای هم عامل بالا بردن تورم نیستند، افزایش قیمت‌ها منعکس‌کننده افزایش هزینه‌هاست و به همین خاطر تورم ۱۵۸ درصدی تولیدکننده یکی از دلایل اصلی رشد تورم کالاها است.
یک هشدار تورمی
تورم تولید کننده به‌عنوان پیشران تورم کل شناخته می‌شود که افزایش آن منجر به رشد تورم در آینده خواهد شد. درحالیکه تورم تولیدکننده در بازه سالانه و نقطه‌به‌نقطه ایران در مسیر کاهشی قرار گرفته است اتاق فکر اتاق ایران نسبت به افزایش تورم تولیدکننده در آینده هشدار داده است. بر اساس اطلاعات شاخص مدیران خرید (شامخ کل اقتصاد ایران) در مرداد ۱۴۰۲ تورم تولید کننده هشدار افزایشی صادر کرده است. می‌توان گفت که در شرایط فعلی، مشکل تامین مواد اولیه و رشد فزاینده قیمت مواد اولیه، مساله مهم بخش تولید بوده است و تداوم این شرایط در ماه‌های آینده میتواند روند افزایشی تورم تولیدکننده را تشدید کند. قرار گرفتن شامخ اقتصادی قیمت خرید مواد اولیه و یا لوازم خریداری شده در محدوده ۷۰ میتواند به‌عنوان هشداری برای رشد تورم تولیدکننده در آینده تلقی شود.
حذف ارز ترجیحی و تورم
هر چند تورم نقطه‌ای (تورم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل) در مسیر کاهشی قرار دارد ولی در بهار سال گذشته ارز ترجیحی حذف شد که به گفته مسولان باعث ایجاد شوک تورمی در اقتصاد شد. اثر‌گذاری این شوک تورمی در تابستان هم ادامه داشت و به‌عنوان عامل اثر گذار بر گرمای تورم تابستان ۱۴۰۱ مطرح می‌شد. حال در تابستان سال جاری در شرایطی تورم روند نزولی به خود گرفته است که تنش‌های سیاسی از ابتدای سال جاری فروکش کرده و شوک تورمی حذف ارز ترجیحی در سال جاری گریبان‌گیر بخش خصوصی نیست. به‌همین‌خاطر منطقی به‌نظر می‌رسد که تورم نقطه‌به‌نقطه در سال جاری که شوک تورمی حذف ارز ترجیحی وجود ندارد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهشی شود.
سیگنال تورم پیشران
نقطه نگران‌کننده آنجاست که درحالیکه تورم نقطه‌به‌نقطه و سالانه تولیدکننده در مسیر نزولی قرار دارد، تورم فصلی صعودی شده است.
تورم تولیدکننده نشان می‌دهد که قیمت کالاها در مبدا تولید و پشت در کارخانه‌ها چقدر افزایش یافته است، عملکردی شبیه به پیش‌بینی تورم مصرف‌کننده دارد و به‌همین‌خاطر به آن تورم پیشران گفته می‌شود.
شاخص فصلی تورم تولیدکننده در بهار نسبت به زمستان افزایش یافته و از ۹.۹ درصد به ۱۲.۴ درصد افزایش یافته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تورم فصلی تولیدکننده از تابستان سال قبل روند صعودی داشته و از ۷ درصد تابستان ۱۴۰۱ به ۱۲ درصد در بهار ۱۴۰۲ رسیده است. که نشان می‌دهد تورم پیشران هنوز صعودی است و میتواند با انتقال به سمت مصرف‌کننده در ماه‌های آتی تورم مصرف‌کننده را نیز صعودی کند.
هشداری که از کشور همسایه می رسد
مقایسه این اتفاق در همسایه غربی ایران یعنی ترکیه و ایران مقداری از نگرانی را برجسته می‌کند و درباره احتمال وقوع آن در کشور هشدار می‌دهد. در آذرماه سال قبل تورم ترکیه نسبت به سقف خود کاهش پیدا کرده بود و در مسیر اصلاحی قرار داشت ولی در ادامه، تورم بالای تولیدکننده به مصرف‌کننده منتقل شد. درحالحاضر روند اصلاحی تورم ترکیه متوقف شده و رشد تورم به لیر هم رسیده است. از آنجایی که تورم و ارزش پول رابطه معکوس دارند به نظر می‌رسد افزایش تورم موجب تضعیف لیر شده است و ارزش لیر در برابر دلار نسبت به آذرماه کاهش پیدا کرده است. حال با توجه به برخی شواهد مشابهی که در اقتصاد آذرماه ترکیه و مردادماه ایران مشاهده می‌شود، نگرانی از تکرار رویداد ارزی و تورمی کشور همسایه در ایران نیز افزایش یافته است، اتفاقی که می تواند منجر به هم مسیر شدن لیر و ریال شود.
سقف دلار چند است؟
شرکت کشتیرانی یونانی به‌خاطر انتقال نفت ایران جریمه شد در همین روز رییس بانک مرکزی اعلام کرد که استفاده از ارز محلی به سایر کشورهای منطقه هم تعمیم داده خواهد شد و احتمالا برای سفرها ارز محلی کشورها تخصیص داده می‌شود.
بررسی تکنیکالی دلار نشان می‌دهد که اسکناس آمریکایی روز قبل محدوده مقاومتی ۴۹ هزار و ۶۰۰ تومان را شکسته و در مرز مقاومت ۵۰ هزار تومان قرار گرفته است. بررسی تکنیکی دلار نشان می‌دهد در صورتی که دلار محدوده‌های فعلی قیمتی را حفظ کند پتانسیل افزایش تا کانال ۵۲ هزار تومانی را خواهد داشت.
مثلث سکه کجا را نشانه گرفته است؟
سکه امامی و سکه رفاه روز قبل کمی رشد کردند و سکه در بازار آزاد در پله دوم کانال ۲۸ میلیون تومانی متوقف شد، سکه مقاومت کوتاه مدت ۲۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان را پیش رو دارد که در صورتی که شکسته شود محدوده ۲۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان هدف سکه در مقاومت سقف مثلث تشکیل شده خواهد بود.
شرط بازگشت بورس به مسیر صعودی
در این هفته جلسه شورای حکام درباره پرونده هسته‌ای ایران تشکیل خواهد شد، ریسک سیاسی که به نظر می‌رسد در عقب‌نشینی خریداران پس از ده روز افزایش بی‌تاثیر نبوده است.
بر اساس اعلام خبرگزاری سنا، پذیره‌نویسی نخستین صندوق تخصصی سرمایه‌گذاری صنعت خودرو از روزقبل آغاز شده و به مدت چهار روز ادامه خواهد داشت. این خبر به دلیل اهمیت لیدری گروه خودروسازی در بازار سرمایه میتواند برای بازار سرمایه مهم تلقی شود و مورد توجه قرار بگیرد.
ارزش معاملات خرد روز قبل کاهش یافت، ولی برای صعودی شدن بازار سرمایه، ارزش معاملات خرد باید روند صعودی به خود بگیرد و روند اصلاحی آن پایان یابد. درحالحاضر شاخص کل حمایت روانی دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحدی را پیش رو دارد که در صورتی که این حمایت حفظ شود میتواند تا مقاومت محدوده دو میلیون و ۱۵۰ هزار واحدی افزایش یابد.
منبع: ecoiran-44651
