تیغ خشکسالی بر گلوی ۱۲۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی سیستان

با قطع جریان رودخانه هیرمند، خشکسالی در شمال سیستان و بلوچستان وارد فاز جدیدی شد تا نشان دهد که قدرت تخریب آن گاهی می‌تواند از خسارت زلزله هم گسترده‌تر و ویرانگرتر باشد.
به گزارش  تسنیم ، به گفته هوشنگ ناظری معاون استاندار سیستان و بلوچستان از تابستان پارسال تاکنون هیچ آبی از رودخانه هیرمند به‌سوی ایران رهاسازی نشده و کشاورزی پنج شهرستان شمال استان با مشکل جدی تأمین آب مواجه شده است.

این موضوع در حالی است که براساس جدیدترین گزارش دفتر مطالعات پایه منابع آب ایران در هفت ماه گذشته تنها 7.5 میلی‌متر باران در سیستان باریده و بارش در حوضه آبریز داخلی رودخانه هیرمند و تالاب هامون نیز بیش از 80 درصد نسبت به شرایط نرمال کاهش‌یافته است.

برآوردهای اولیه از میزان خسارت به دو شهرستان از پنج شهرستان شمال استان نشان می‌دهد که بیش از 1000 میلیارد ریال خسارت به بار آمده است به‌طوری‌که به گفته فرماندار هامون حجم خسارت در این شهرستان 590 میلیارد ریال است. از طرفی فرماندار زابل نیز درباره میزان خسارت به کشاورزان به خبرنگار ما گفت: 550 میلیارد ریال به بخش زراعت و باغداری شهرستان خسارت واردشده است.

ناظری بابیان اینکه هنوز خسارت بخش دامداری، شیلات، مراتع و جنگل‌ها برآورد نشده است، گفت: حجم خسارت پرداخت نشدن حق آبه گسترده‌تر از این نیز می‌شود. امیدواریم با حرکت جمعی همه مسئولان این مشکل به‌نوعی در استان به‌خصوص در منطقه سیستان ترمیم و خسارات وارده که حجم زیادی هم دارد، جبران شود.

مشکل جدی در تأمین آب شرب سیستان

معاون استاندار و فرماندار ویژه زابل با بیان اینکه در تأمین آب شرب هم با مشکل مواجه هستیم، افزود: مشکل کمبود آب را همیشه چه شهرها و چه در روستاهای سیستان داشتیم اما امسال به‌طورقطع این مشکل بیشتر خواهد بود. هرچند که از الان در جلسات مختلف فکر می‌شود که چگونه این مشکل را در قسمت‌های مختلف با انواع روش‌ها برطرف کنیم ولی در بحث آب شرب دچار معضل هستیم و خواهیم بود.

وی ابراز امیدواری کرد: امیدوار هستیم که تا جایی که امکان‌پذیر است این مشکل را بتوانیم کمتر کنیم و مردم هم در مصرف آب رعایت کنند. به‌واقع موضوع آب برای ما خیلی حیاتی است و اهمیت دارد و کالایی است که از بسیاری کالاهای دیگر ارزشمندتر است.

ناظری تصریح کرد: رودخانه هیرمند تا تابستان 96 آب داشت اما امسال متأسفانه این میزان را نداشتیم و تا الان هم هیچ آبی برای ما از سمت افغانستان و رودخانه هیرمند نیامده است و این خسارتی هم که متحمل شدیم به دلیل نیامدن آوردهای هیرمند بوده است.

رئیس ستاد مدیریت بحران زابل گفت: از محل منابع محدود داخلی خودمان آب اولی را قرار بود به کشاورزان داده شود، دادیم اما آب بعدی که باید از محل رودخانه هیرمند به‌موقع به محصولات کشاورزان داده می‌شد، نرسید.

اگر در افغانستان بارندگی نبود، چرا مسئولان گفتند کشاورزی کنید؟

اما کشاورزان سیستان معتقدند که اگر قرار بود افغانستان حق آبه ندهد یا این کشور با خشکسالی مواجه است، چرا مسئولان محلی در زمستان سال گذشته برای کشاورزی آب رهاسازی کردند، بالاخره می‌توانستند جلوی این خسارت گسترده را با یک دوراندیشی بگیرند.

محمود از کشاورزان هیرمند به خبرنگار ما گفت: اکنون علم آن‌قدر پیشرفت کرده است که می‌توان بحران خشکسالی را پیش‌بینی کرد و از اینکه آیا در افغانستان بارندگی داشتیم یا خیر مطلع شد. دلیلی ندارد وقتی ما آگاهی داریم که در افغانستان و سرچشمه‌های هیرمند بارندگی کم داشتیم، کشاورز را تشویق به کشت و کشاورزی کنیم.

وی ادامه داد: اینکه در افغانستان بارندگی داشتیم یا خیر، مطمئنم که بارندگی بوده چراکه به یاد دارم اواخر پارسال چندین بار در بخش خبری صداوسیما اعلام شد که بارندگی گسترده رخ می‌دهد. کارشناس صداوسیما در بخش هواشناسی می‌گفت که حجم بارندگی آن‌قدر هست که احتمال سیلابی شدن این رودخانه وجود دارد ولی هیچ آبی نیامد. معلوم است که افغانستان آب را کنترل می‌کند و اجازه نمی‌دهد به سیستان برسد.

این کشاورز با بیان اینکه کشاورزی منطقه فلج شده است، ادامه داد: خسارت به دو بخش تقسیم می‌شود، بخشی مربوط به کشاورزانی است که به دلیل نبود آب کشاورزی نکردند و بخش دوم به کشاورزانی اختصاص دارد که با رهاسازی یک نوبت حق آبه، کشاورزی کردند و به دلیل عدم رهاسازی حق آبه رودخانه هیرمند توسط افغانستان متضرر شدند.

به فکر کشاورزان باشید

 یکی از کشاورزان به حجم خسارت اشاره کرد و گفت: چندین هکتار از اراضی کشاورزی خودم را به امید ورد آب از هیرمند با چاه آب کشت کردم، اما آبی نیامد و هر چه کشت شد از بین رفت. مگر با آب چاه می‌توان کشاورزی کرد؟

سارانی ادامه داد: همین‌طور که محصول ما مرده است، خودمان و دام مان هم مرده است، اراضی را کشت کردیم تا علوفه دام تأمین شود، ولی این‌طور نشد. درخواست دارم که به داد مردم مظلوم هیرمند برسید. دولت تدبیر و امید گفت که من برای شما کار می‌کنم، بالاترین رأی را از سیستان به دولت دادند ولی اصلاً به فکر ما نیست.

این کشاورز ادامه داد: دولت به فکرمان نیست، نه فرماندار، نه بخشدار و نه استاندار به داد ما نمی‌رسد، این حق ما نیست، حق ما چیز دیگری است. حق من نیست با چندین فرزند بروم در زمین کشاورزی‌ام و گریه بکنم. گریه حق ما نیست.

وی افزود: مسئولین محترم به داد ما برسید، وزارت خارجه چرا پیگیر حق آبه ما نیست که آب ما را از افغانستان بگیرد.

مردم سیستان عزادار مزرعه‌های سوخته

گستردگی حجم خسارت به کشاورزان سیستان نمایندگان مجلس را نیز به تکاپو و اعتراض واداشت. احمدعلی کیخا نماینده شهرستان‌های شمالی استان در مجلس شورای اسلامی دیروز در همین رابطه در نطقی گفت: امروز سیستان آخرین نفس‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی خود را می‌کشند، و ممکن است فردا دیر باشد.

وی ادامه داد: سیستانی که هرگز لب به دشنام علی ابن ابی‌طالب نگشود و برای نخستین بار به خون‌خواهی سیدالشهدا قیام کرد و قبل از انقلاب اسلامی خانه امید و فضای امن علما بود اما متأسفانه امروز به دلیل خشکسالی بی‌سابقه و قطع آب رودخانه هیرمند در حال سوختن است.

کیخا افزود: تک‌تک مردم این منطقه عزادارِ مزارع خشک و سوخته‌ای هستند که تمام سرمایه‌شان بود. اکنون نیمی از جمعیت 400 هزارنفری سیستان تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند، تقریباً فقر مطلقی که رئیس‌جمهور وعده ریشه‌کن کردن آن را داده است بر کل این منطقه حاکم است.

نماینده مردم زابل، زهک، هیرمند، هامون و نیمروز در بخش دیگری از سخنانش به‌حق آبه رودخانه هیرمند و نحوه تعامل با افغانستان اشاره کرد و گفت: در طول 40 سال گذشته سیستان فدای سیاست‌های غیرعلمی و غلط مدیران و کارشناسان در تنظیم رابطه صحیح با کشور افغانستان شده است.

وزارت نیرو "فرمانده" حل مشکلات آبی باشد

وی تصریح کرد: به‌صورت عقلانی و منطقی باید فرماندهی و رهبری هر کمیسیون و کارگروه مشترکی با افغانستان فقط با وزارت نیرو باشد و لا غیر. این وزارت خانه نیز باید خود را با تمام قوا برای انجام این مأموریت تجهیز کند و به نظام و ملت بزرگ ایران و مجلس شورای اسلامی پاسخگو باشد.

کیخا افزود: مهم‌ترین کار وزیر نیرو در سیستان و بلوچستان تهیه و اجرای طرح تأمین آب شرب استان با تکیه بر منابع آب‌های داخلی از جمله شیرین کردن آب دریا و کاهش وابستگی به خارج است.

نماینده مردم زابل، زهک، هیرمند، هامون و نیمروز خطاب به معاون اول رئیس‌جمهور گفت: آقای جهانگیری همان‌طور که در نامه اخیرم به رئیس‌جمهور راهکارهای خروج از خشکسالی و بی‌آبی فعلی به تفکیک وزارتخانه‌های مهم پیشنهادشده است، انتظار است با قید فوریت با سفر به منطقه سیستان مشکلات مردم و کشاورزان را بررسی کنید که فردا دیر است.