مریم امیرجلالی بازیگری است که شاید شهرتش را بتوان مدیون کارهای طنزی دانست که در دهه 1380 در آنها حضور داشت. کمتر کسی است که بازیهای روان و دلنشین او را در سریالهایی همچون "متهم گریخت"، "چهار چرخ"، "چاردیواری"، "خانه به دوش"، "نقطهچین" و "پشت کنکوریها" به یاد نیاورد.
امیرجلالی در فیلمهایی همچون "ما خیلی باحالیم"، "خالتور"، "به دنبال خوشبختی"، "آقای هفترنگ"، "مادرزن سلام"، "مهمان"، "شبهای تهران" و "مربای شیرین" نیز جلوی دوربین رفته است. این بازیگر محبوب و مردمی در سریال "ترش و شیرین" به کارگردانی رضا عطاران نیز ایفای نقش کرده است.
سریال مورد بحث نوروز 1396 پخش شد و مخاطبان زیادی را با خود همراه کرد. امیرجلالی در این سریال نقش "نصرتخانم" را ایفا کرد. او زنی مستقل و متکی به خود بود که نماد ایستادگی در مقابل مشکلات زندگی به شمار میرفت. این روزها، سریال "ترش و شیرین" از شبکه آیفیلم با زبان انگلیسی روی آنتن رفته است.
مردم مخاطب طنز دلچسب و با اصالت هستند؛ فیلمنامههای کمدی را میپسندند که علاوه بر برخورداری از آرایههای روز، منطبق با واقعیتهای جامعه باشد. به تعبیر مریم امیرجلالی مردم دوست دارند فیلمنامهنویس از وضعیت جامعه و خانوادههای ایرانی فاصله نداشته باشد و مشکلات و معضلات و اتفاقات خودشان را با دستمایه طنز از قاب تلویزیون دنبال کنند. اگر اتفاق خاصی برای طنزهای امروز نمیافتد چون انگار فیلمنامهنویس در فضایی دیگر از جامعه امروز، سِیر میکند.
او درباره کمکار بودن و طنزی که در تلویزیون کمرنگتر شده است به خبرنگار خبرگزاری تسنیم، گفت: چند سالی است که کار نکردهام؛ کارهایی پیشنهاد میشود اما نقشها زیاد خوب نیستند و ترجیح میدهم کار نکنم. فیلمنامههایی پیشنهاد میشود که اصلاً کیفیت خوبی ندارند. مردم این روزها از من میپرسند چرا طنز ساخته نمیشود و شما چرا دوباره آن آثار موفق "ترش و شیرین"، "متهم گریخت" یا "خانه به دوش" را تکرار نمیکنید؛ واقعاً نمیدانم چه جوابی به آنها بدهم.
وی افزود: خوشبختانه آنقدر بازیگر جدید آمده است که کار به قدیمیها داده نمیشود. من دغدغه خودم را ندارم؛ درباره کسانی صحبت میکنم که عمری تلاش کردند و کاربلدند اما الان کنج خانه نشستهاند، نه حال اینها را کسی میپرسد و نه کسی به اینها کار میدهد.
امیرجلالی درباره اینکه چرا طنازان کاربلد و طنزهای خوب به تلویزیون برنمیگردند، افزود: طنزنویسان کاربلد در تلویزیون نیستند که فیلمنامههای طنز خوب که از جنس سادگی و حقیقتگرایی باشد، نوشته نمیشود. تجملات و زرق و برق جایش در مدیوم تلویزیون نیست. اینجا باید حرفهای ساده و تأثیرگذار زد؛ مردم میخواهند هم فرهنگ بیاموزند و هم دلشان خوب باشد. آن روزگار فیلمنامههای خوب طنز نوشته میشد و طنزهای خوبی داشتیم.
وی درباره رمز موفقیت طنزهای گذشته تلویزیون گفت: رمز موفقیت آن روزهای طنز تلویزیون، فیلمنامههای خوب و دلچسب بود که در پایان، پیامی هم به مخاطب انتقال میداد. امروز مردم دلشان برای خنده تنگ شده است، واقعاً چقدر باید پای ملودرام گریه کنند و ضجّه بزنند؟ سفره که خالی است اما لااقل برای مردم کارهایی ساخته شود که مردم از آنها لذت ببرند. بازیگرانی که طنز بازی میکردند کجایند؟ این رابطههاست که میان تلویزیون و کاربلدها فاصله انداخته است. چرا باید با رابطه و رابطهبازی این خنده و اتفاقات خوب تلویزیون را از مخاطب دریغ کنیم؟ همیشه سعی کردهام با هنر، خودم را نشان بدهم و هیچوقت از رابطه برای گرفتن نقش استفاده نکردهام و صادقانه جلوی دوربین بروم و به مردم خدمت کنم. شاید همین تلاشها باعث شده که مردم هنوز هم من و آثارم را دوست دارند.
بازیگر سریال "متهم گریخت" در پاسخ به سؤالی درباره رضا عطاران و همکاری با این کارگردان، تصریح کرد: با رضا عطاران زیاد کار کردهام؛ همکاری با او خیلی راحت است. وقتی با هم کار میکردیم، معمولاً دیالوگهای به صورت بداهه به ذهنم میرسید و با او در میان میگذاشتم، آقای عطاران خیلی استقبال میکردند. در پروژههایی که با رضا عطاران کار میکردم، خیلی راحت بودم و او هم دست مرا باز گذاشته بود. من در سریالها زندگی میکردم و ساعتهای خوبی را داشتم. متأسفانه با اینکه مردم آقای عطاران را دوست دارند، او از تلویزیون کنار کشید و به سمت سینما رفت.
وی به اصالت بازیگری اشاره کرد و افزود: فیلمنامههای درستی داشتیم؛ اگر به ما فیلمنامهای میدادند این نبود که همهچیز را کارگردان بگوید، من بازیگر مؤلف بودم؛ خیلی زحمت کشیدم و افتخار میکنم درگیر تیمبازیها و گروهبازیهای برخی نشدم. هیچگاه اصالت بازیگریام را به خاطر گرفتن نقشی زیر سؤال نبردهام و افتخارم این است با کسانی کار کردهام و کارهایی در کارنامهام وجود دارد که همیشه برای مردم تازگی دارد.
امیر جلالی درباره بازپخش سریالهای تلویزیون و دوبلهشان در شبکه آیفیلم، گفت: گاهی اوقات آیفیلم را میبینم اگر وقت داشته باشم. ترجیح میدهم کارها با صدای خود بازیگران پخش شود، چون حسها بهتر منتقل میشود. اما وقتی قرار است سریالها برای غیرفارسیزبانان پخش شود، چارهای جز دوبله نیست. البته باید توجه کنیم که دوبلهها روان و باکیفیت باشند. مخصوصاً من در نقش خودم خیلی بداههگویی دارم و فکر میکنم انتقال اینها در دوبله کار آسانی نیست.
وی در خصوص نقش "نصرتخانم" سریال "ترش و شیرین" که جایگاه اجتماعی و محبوبیتی در بین مردم پیدا کرد، توضیح داد: من تمام نقشهایم را دوست دارم، چون هیچ اجباری در پذیرش آنها نداشتهام و خودم آگاهانه فیلمنامه را خوانده و تصمیم گرفتهام که نقش را بازی کنم. تمام سریالهایی که در آنها حضور داشتهام واقعاً برایم خاطرهانگیزند. مهمتر از هر چیز این است که هنوز هم مردم این سریالها را دوست دارند و میبینند، این بهترین چیزی است که در ارتباط با این سریالها به ذهنم میرسد.
بازیگر سریال "نقطهچین" در پاسخ به این سؤال که چرا آنقدر "ترش و شیرین" محبوب شد،گفت: به نظر من اینکه مردم همچنان بازپخش کارها را دنبال میکنند، نشان میدهد که این سریالها پیام داشتهاند و درد جامعه را به تصویر کشیدهاند. راستش را بخواهید، من خیلی از سریالهایی را که الان ساخته میشوند، اصلاً قبول ندارم؛ خیلی از آنها بدآموزی دارند.
وی با توجه به پخش سریالهای تلویزیون در شبکه آیفیلم و دوبلهاش با زبانهای مختلف به بازخورد سریالهایش اشاره کرد و گفت: من دو سه روز است که از کانادا برگشتهام. آنجا در خیابان، فروشگاه و رستوران افراد زیادی مرا به همدیگر نشان میدادند. من فرانسه میفهمم اما انگلیسی زیاد بلد نیستم؛ نمیفهمیدم که چه میگویند اما میدانستم که درباره من و اینکه مرا در تلویزیون دیدهاند، صحبت میکنند.
امیرجلالی در پاسخ به این سؤال که شما معمولاً ایفاگر نقش شخصیتهایی بودهاید که استرس زیادی را تحمل میکنند و مشکلات زیادی در زندگی دارند؛ این شرایط به لحاظ روحی روی خودتان تأثیری ندارد، تصریح کرد: برخلاف آنچه مردم فکر میکنند، ما بازیگران زندگی لاکچری نداریم که با این استرسها و مشکلات زندگی روزمره بیگانه باشیم. من به موقعیت نقش بیشتر اهمیت میدهم و گاهی اوقات با کمترین دستمزد کار میکردم. وقتی میدیدم مردم راضیاند، من هم راضی بودم. مثلاً در سریال "متهم گریخت" من ایفاگر نقشی بودم که با دار و ندار همسرش میسازد و در مقابل تمامی مشکلات ایستادگی میکند. در آن مجموعه این پیام منتقل میشود که پول به تنهایی خوشبختی نمیآورد، بلکه عشق و صمیمیت اهمیت دارد. من به این مسائل اعتقاد دارم؛ شاید به نظر برخی از افراد من سنتی باشم اما طرز فکرم این است که معنویات خیلی مهمند. عشق، سلامت و صداقت سه موضوع مهم در زندگی هر آدمیاند.
وی در بخش دیگر از این گفتوگو به سکانسی از سریال "ترش و شیرین" اشاره کرد که خیلی آن لحظه را دوست دارد؛ امیرجلالی گفت: سکانسی که بچه خوابیده بود و من مدام میآمدم و روی او لحاف میانداختم. اول قربان صدقهاش میرفتم، اما بعد سر و صدا میکردم و میگفتم: حالا باید تا صبح جون بکَنی! وقتی زیاد غذا میخوری تا صبح باید این طرف و آن طرف کنی و خوابت نمیبرد. این سکانس قشنگ بود. آن سکانسی که روی بالکن خانه ایستاده بودم و آقای لولایی از من خواستگاری کرد و من نمیخواستم بچهها بفهمند اما بعداً میدیدم که صاحبخانه از طبقه بالا نگاه میکند، آن هم به نظرم جالب بود.
بازیگر سریال "متهم گریخت" در پاسخ به این سؤال که فکر میکنید بازیگر چطور میتواند در قلب مخاطبان برای خودش جا باز کند، خاطرنشان کرد: باید جلوی دوربین فیلم بازی نکنی؛ به نظر من باید با مردم همراه شوی و اجازه بدهی که مردم هم با تو ارتباط بگیرند. بعضی از مخاطبان به من میگویند: ما واقعاً تصور میکردیم که تو همسر آقا ماشااله هستی. چون نقش را طبیعی بازی کرده بودم. مهم است که مخاطب بتواند با تو همذاتپنداری کند.
وی در خصوص نقشهایی که دوست دارد به او پیشنهاد شود، توضیح داد: الان دیگر نقشی پیشنهاد نمیشود. من مصاحبهای از آقای علی صادقی خواندم که گفته بود «در اوج شهرت کنار رفتم، چون نقش درست و حسابی پیشنهاد نمیشود.» واقعاً درست میگوید، نقشها خوب نیست و بهتر است که کار نکنی. الان شرایط عوض شده است؛ به نظر من سریالهایی که برای شبکه خانگی میسازند، دقیقاً همان چیزهایی است که در شبکه جِم میبینیم. زمانی که ما کار میکردیم، سختگیری زیادی در مورد حجاب میشد، اما الان اصلاً اینطور نیست. خانمها با آرایش و لباسهای آنچنانی جلوی دوربین میروند؛ واقعاً نمیدانم چه اتفاقی افتاده است.