انگشت اتهام آلودگی هوا به سوی بنزین

بسیاری از کارشناسان پیش بینی کرده بودند که پس از دی ماه با کاهش آلودگی اصفهان، وضعیت هوای این شهر رو به بهبود می رود، اما شرایط اینگونه نشد و این کلان‌شهر به خصوص در ساعات ابتدایی روز همچنان با آلودگی دست و پنجه نرم می کند تا جایی که حشمتی-مدیر کل محیط زیست استان اصفهان، دو هفته گذشته در جلسه شورای اداری استان، تاکید کرد که حال محیط زیست استان خوب نیست و متاسفانه در میان هشت کلان‌شهر کشور، اصفهان رتبه اول آلودگی هوا را دارد به طوری که در ۱۰ ماه گذشته اصفهان حتی یک روز هم هوای پاک نداشته است.
از سوی دیگر برخی کارشناسان منشا آلودگی کلانشهرهایی همچون اصفهان را خودروها و به خصوص خودروهای فرسوده و همچنین کیفیت بنزین می دانند.
رئیس انجمن جایگاه داران استان اصفهان در این خصوص معتقد است که کیفیت بنزین پایین آمده و با قاطعیت به ایسنا، می گوید: از ۱۰ آذر ماه به این طرف، به نظر می رسد که فراورده بنزین و نفت گاز در اصفهان دارای تبخیر بیش از حدمجاز بود که این مسئله در این فصل غیر طبیعی است، اما اینکه مربوط به کیفیت این فراورده است باید در آزمایشگاه های موسسه ملی استاندارد پایش و گزارش شود.
پیمان کامران تاکید می کند: بنزین توزیعی در اصفهان از پالایشگاه اصفهان تامین می شود و در حال حاضر در کلان‌شهر اصفهان، بنزین یورو چهار توزیع می شود و اجازه خرید بنزین معمولی نداریم.
او با بیان اینکه شرکت پخش فراورده های نفتی عنوان می کند که کیفیت بنزین ایرادی ندارد، می گوید: موسسه استاندارد باید به طور مداوم کیفیت بنزین را کنترل کند، اما آنچه مبرهن است تنها سالی دو تا سه بار کیفیت بنزین را مورد بررسی و آزمایش قرار می دهد.
به گفته کامران، تاکنون چندین بار به صورت حضوری و حتی مکاتبه از اداره کل استاندارد استان اصفهان درخواست بررسی مجدد کیفیت بنزین را دادیم، چراکه معتقدیم کیفیت بنزین این کلانشهر تغییر کرده است.
کیفیت بنزین اصفهان تغییری نکرده است
البته سخنگوی شرکت پالایشگاه اصفهان در خصوص برخی ادعاها مبنی بر تغییر کیفیت بنزین تولیدی این مجموعه به ایسنا، می‌گوید: پالایشگاه اصفهان در تولید بنزین استانداردهای یورو ۴ و یورو ۵ را رعایت می کند و به هیچ وجه در کیفیت بنزین آن، تغییری حاصل نشده است.
محمدصادق حاجیان تاکید می کند: باید منشا صحبت های تغییر کیفیت بنزین و افزایش آلودگی هوای اصفهان به خصوص در آبان و آذر امسال را پیدا کرد و شاید این گفته ها در جهت تشویش اذهان عمومی است، با این وجود بنزین تولیدی پالایشگاه اصفهان مطابق با استانداردهای روز دنیاست و تاکنون هیچ مشکلی نداشته ایم.
او درباره برخی ادعاها مبنی بر اینکه برای تبخیر و یا درجه آرام سوزی بنزین یورو چهار در پالایشگاه اصفهان از بَنزِن استفاده می شود، توضیح می دهد: میزان بَنزِن، بنزین یورو چهار و پنج کاهش یافته و استفاده از این ماده کمتر از ۵۰ پی پی ام است و حتی به درصد هم نمی رسد.
سخنگوی شرکت پالایشگاه اصفهان تصریح می کند: پالایشگاه نمی تواند محصولات خود را خارج از بحث استانداردها تولید کند.
کیفیت بنزین اصفهان خوب است
اما مدیرکل استاندارد استان اصفهان در خصوص استاندار بودن بنزین این کلان شهر به ایسنا، می گوید: در نمونه برداری و آزمایشات انجام شده از بنزین اصفهان کیفیت بنزین این استان خوب و مطلوب است.
غلامحسین شفیعی، توضیح می دهد: نمونه بنزین از جایگاه های پمپ بنزین و پالایشگاه گرفته و به آزمایشگاه ارسال می شود.
وی با بیان اینکه آزمایش ها بر نمونه های بنزین در آزمایش های سازمان ملی استاندارد انجام و نمونه ها مورد بررسی قرار می گیرد، تاکید می کند: از ابتدای امسال تاکنون سه مرحله بنزین اصفهان نمونه برداری و آزمایش شده که خوشبختانه تاکنون مشکل خاصی نداشته است.   
وی در خصوص صحبت رئیس انجمن جایگاه داران اصفهان که پیش از این یکی از سه فاکتور موجود در بنزین اصفهان، شرایط استاندارد را نداشته است، توضیح می دهد: این اتفاق مربوط به سال ۱۳۶۹ بود که خوشبختانه مرتفع شد و در حال حاضر بنزین اصفهان هیچ مشکلی ندارد.
وی تاکید می کند: در بررسی های صورت گرفته در سال ۱۳۹۸ تاکنون بنزین اصفهان هیچ مشکلی نداشته و مورد تایید اداره کل استاندارد است.
نمی توان ادعای کاهش کیفیت بنزین را کرد
با وجود این ادعا و صحبت ها یک کارشناس فرآورده‌های نفتی با تأکید بر اینکه افراد عادی نمی‌توانند ادعای کاهش کیفیت بنزین کنند و یا آن را تخمین بزنند، چراکه با دستگاه‌ها و وسایل خاص می‌توان کیفیت این فراورده نفتی را اندازه‌گیری کرد، معتقد است، حتی استفاده یک‌درصدی بَنزَن در بنزین یورو چهار، در آلودگی هوا بسیار مؤثر است و نمی‌توان این موضوع را کتمان کرد.
علی قلعه گلاب در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص تأثیر کیفیت پایین بنزین در افزایش آلودگی کلان شهرها از جمله اصفهان، می گوید: زمانی می‌گوییم کیفیت بنزین پایین آمده که پیش از آن، ۱۱ تست بر روی بنزین انجام می‌شود و نتیجه یکی از این آزمایش‌ها با خطا مواجه شود. در این آزمایش‌ها باید مشخص شود که یکی از این خاصیت‌های بنزین از جمله اُکتان آن کمتر شده یا قدرت موتور در اثر استفاده از این بنزین پایین آمده است.
او توضیح می دهد: در تمام دنیا ازجمله ایران، تنها موتورهای واکوشا آمریکایی است که آزمایش‌های کیفیت بنزین را انجام می‌دهند تا درنهایت نتیجه تست مورد قبول قرار گیرد، در غیر این صورت پذیرفته نیست. در ایران نیز این نوع موتورها تنها در پالایشگاه‌ها موجود است و آزمایشات لازم را بر روی کیفیت بنزین انجام می‌دهند.
این کارشناس فرآورده‌های نفتی در خصوص ادعای برخی مبنی بر استاندارد نبودن درجه آرام‌سوزی بنزین‌های موجود در جایگاه‌های سوخت، اظهار می کند: اُکتان نامبر یا درجه آرام‌سازی بنزین با اضافه کردن ماده‌ای به آن تا سال ۱۳۸۰ عدد ۸۷ بود که از پس‌ازآن به دلیل اینکه سرب آن با سوخت‌های بنزین از اگزوز خارج و موجب آلودگی هوا و درنهایت سرطان دهان، حلق، نای، شش و ... می‌شد، استفاده از آن در تمام دنیا ازجمله ایران منسوخ شد و به‌جای آن از ماده‌ای به نام MTBE (متیل ترشری بوتیل اتر) استفاده می‌شود.
وی در خصوص اینکه آیا استاندارد MTBE در پالایشگاه‌ها رعایت می‌شود یا خیر، می گوید: MTBE تنها در بندر امام و یکی از کارخانه‌ها تولید و با تانکر تحویل دیگر پالایشگاه‌ها می‌شود و تنها در صورت آنالیز آن از طریق دستگاه‌های مختلف می‌توان از استاندارد و یا غیراستاندارد بودن آن سخن گفت.
خودرو فرسوده مقصر آلودگی هوا
قلعه گلاب در خصوص اینکه آیا بنزین مورد استفاده در خودروها عامل آلودگی کلانشهرها است یا خیر، تاکید می کند: بر اساس استانداردهای شرکت ملی نفت ایران و مطابق استانداردهای جهانی، آزمایشات لازم در پالایشگاه‌ها انجام و سپس مخازن پر و تحویل جایگاه‌ها می‌شود.
وی با بیان اینکه شرکت ملی پخش هیچ مسئولیتی در قبال این آزمایش‌ها ندارد، افزود: اگر بنزین در خودروی فرسوده باشد و یا هوای آن تنظیم نباشد، مقصر بنزین نیست، بلکه همان خودرو است.
این کارشناس درباره بنزین یورو چهار نیز، توضیح می دهد: به بنزین یورو چهار، یک درصد «بَنزَن» افزوده می‌شود که نباید اضافه شود، چراکه سرطان‌زا است.
وی در خصوص دلایل اضافه کردن بَنزَن به بنزین یورو چهار می گوید: اکتان بَنزَن بالا است و پالایشگاه‌ها برای درجه آرام‌سوزی بنزین ناچار به اضافه کردن آن هستند، البته با هزینه و استفاده بیشتر از MTBE، می‌توان بَنزَن را به‌طور کامل حذف کرد. البته استفاده یک‌درصدی بَنزَن در بنزین یوروچهار، در آلودگی هوا مؤثر است و نمی‌توان این موضوع را کتمان کرد.