بلاتکلیفی افراد زیر ۱۸ سال برای دریافت وام ازدواج

 از زمان شروع بررسی‌ها بر روی لایحه بودجه سال ۹۹ کمیسیون فرهنگی مجلس پیشنهاد افزایش وام ازدواج از ۳۰ به ۵۰ میلیون را داد. در طول این مدت محمد باقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه در واکنش به پیشنهاد افزایش بودجه نمایندگان، تلویحاً از عدم توانایی مالی دولت در تأمین اعتبار لازم در این زمینه سخن گفت و اظهار کرد: این مسائل مربوط به بانک مرکزی است و ما نمی‌توانیم تکلیف مالایطاق را اجرا کنیم.
با این وجود تلاش‌های نمایندگان مجلس برای افزایش رقم وام ازدواج ادامه داشت و در نهایت ۲۴ دی ماه سال جاری، افزایش پرداختی‌های این وام به تصویب نمایندگان خانه ملت رسید.
احمد امیرآبادی فراهانی عضو کمیسیون تلفیق بودجه نیز در این باره گفت: با موافقت اعضای کمیسیون تلفیق، وام ازدواج از ۳۰ میلیون تومان به ۵۰ میلیون تومان افزایش یافت. بنابراین طبق مصوبه کمیسیون تلفیق وام ازدواج به هر زوج ۵۰ میلیون تومان با باز پرداخت ۷ ساله تعیین شد.
امیرآبادی افزود: بر اساس این مصوبه به هر یک از زوجین ۵۰ میلیون تومان وام تعلق می‌گیرد که جمعاً دو نفر می‌توانند ۱۰۰ میلیون تومان وام بگیرند. بانک مرکزی هم موظف است از محل پس‌انداز و جاری قرض‌الحسنه نظام بانکی، تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به زوج‌هایی که تاریخ عقد آنها بعد از ۱۳۹۶/۱/۱ است و تاکنون وام ازدواج دریافت نکرده‌اند، با اولویت نخست پرداخت کند.
پس از خبر افزایش وام ازدواج جوانان، بار دیگر بحث ازدواج افراد زیر ۱۵ سال مطرح شد. محمد مهدی تندگویان که پیش تر در واکنش به افزایش رقم وام ازدواج به ۳۰ میلیون تومان، آن را عامل رشد کودک همسری خوانده بود، در این باره گفته بود: در برخی نقاط کشور به دنبال افزایش وام ازدواج شاهد افزایش ۴ برابری آمار کودک همسری هستیم.
تندگویان عنوان کرده بود: وام ۳۰ میلیون تومانی نمی‌تواند کمکی به افزایش میزان ازدواج در کشور کند اما این رقم موجب مشکلات و آسیب‌های دیگر یعنی همان کودک همسری می‌شود.
هرچند که پس از ادعای معاون امور جوانان دراین باره، آمارهای انتشاری از میزان ازدواج گفته‌های وی را نقض کرد و نشان داد طی ۱۰ سال گذشته افزایش رقم وام ازدواج تغییر محسوسی در رشد ازدواج‌های زیر ۱۵ سال ایجاد نکرده است.

اما حال پس از تصویب اعطای وام ۵۰ میلیون تومانی برای کمک به شروع زندگی جوانان، بار دیگر همان گفته‌های قبلی پیرامون ازدواج در سنین پایین مطرح شده است.
تندگویان در روزهای گذشته مجدداً گفته‌های قبلی خود مبنی بر بی تأثیر بودن افزایش وام ازدواج در روند صعودی ازدواج را تکرار کرد و گفت: متأسفانه با وجود افزایش وام و به روز کردن پرداخت تسهیلات ازدواج در دو سال اخیر، امر ازدواج در کشور افزایش نداشته است.
وی با اشاره بر آسیب‌های بیشتر شدن وام ازدواج تصریح کرد: افزایش وام ازدواج آسیب‌های دیگری از جمله خرید و فروش وام ازدواج که قبلاً وجود نداشت را ایجاد کرده و دریافت وام دختران زیر ۱۵ سال را ۴ برابر افزایش داده است.
تکلیف زوجین زیر ۱۸ سال چه خواهد شد!
به دنبال این موضوع، صحبت‌هایی درباره اعمال محدودیت سنی برای دریافت کنندگان وام ازدواج مطرح شد.
در همین خصوص فاطمه ذوالقدر عضو فراکسیون زنان مجلس در گفتگو با خبرنگار مهر، از طرح دولت برای ایجاد محدودیت سنی در دریافت وام ازدواج خبر داد و گفت: با توجه به افزایش رقم وام ازدواج، قرار است طرحی از سوی دولت برای محدودیت سنی دریافت کنندگان وام ازدواج وضع شود.
ذوالقدر توضیح داد: در صورت تصمیم به اجرایی شدن این طرح، دولت این محدودیت را به بانک‌ها ابلاغ خواهد کرد و مجری مستقیم آن دولت و بانک‌ها خواهند بود.
وی با بیان اینکه این موضوع پیشنهاد خود دولت است و ربطی به مجلس ندارد، تصریح کرد: مجلس تنها پیشنهاد افزایش رقم وام ازدواج را داد که مطرح کننده این طرح نیز کمیسیون فرهنگی بود و خوشبختانه به نتیجه نیز رسید اما طرح محدودیت اعطای وام مربوط به خود دولت است.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با توضیح درباره جزئیات این محدودیت نیز ابراز داشت: اگر این طرح اجرا شود، احتمالاً دریافت وام ازدواج برای دختران زیر ۱۵ سال و پسران زیر ۱۸ سال ممنوع یا دارای ضوابط خاصی خواهد شد.
تندگویان نیز طی روزهای اخیر با اشاره بر همین موضوع گفت: حرف ما این نیست که به زیر ۱۵ سال وام تعلق نگیرد بلکه می‌گوئیم حق آنها تا ۱۸ سالگی محفوظ بماند تا بتوانند خودشان از وام استفاده کنند زیرا به صورت قانونی تا ۱۸ سالگی نمی‌توانند افتتاح حساب داشته باشند و از وام استفاده کنند.
معصومه ابتکار معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور نیز چندی پیش در واکنش به افزایش وام ازدواج از لزوم ممنوعیت هرگونه ازدواج افراد زیر ۱۳ سال سخن گفت و تاکید کرد: سعی داریم بتوانیم محدودیت سنی برای وام ازدواج مدنظر قرار دهیم تا امکان سو استفاده از این وام وجود نداشته باشد.
با این وجود هنوز تکلیف پرداخت وام ازدواج برای افراد زیر ۱۸ سال مشخص نیست و تاکنون برای اینکه وام افراد زیر ۱۸ و ۱۳ سال به طور کلی ممنوع یا محفوظ مانده و پس از ۱۸ سالگی به آنها پرداخت شود، تصمیمی گرفته نشده است.
حال باید دید پس از اظهار نظرهای متعدد در این باره، سرنوشت وام ازدواج برای افراد ۱۸ سال چه خواهد شد و آیا زوج‌های زیر ۱۸ سال نیز مشمول دریافت وام خواهند شد یا خیر.