بی‌توجهی به درمان میخچه گاهی افراد را وادار به انجام جراحی و خارج کردن آن از بدن می‌کند، درحالی که درمان میخچه یکی از ساده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین روش‌هاست به شرط آنکه درمان آن در زمان مناسب انجام شود. برای درمان این عارضه راه‌های مختلفی وجود دارد که برخی از موثرترین آن‌ها را با هم مرور می‌کنیم.
انواع میخچه
میخچه را به دو نوع کلی تقسیم بندی می‌کنند:
میخچه سخت
شایع‌ترین شکل ضایعه است و همانطور که از اسم آن برمی آید سخت و خشک است. عمدتا روی انگشتان و بین آن‌ها و زیر سر استخوان‌های بند انگشتان و پاشنه بوجود می‌آید و غالبا با زگیل کف پا اشتباه می‌شود.
میخچه نرم
در فضای بین انگشتان به ویژه بین انگشت چهارم و پنجم دیده می‌شود. معمولا سفید رنگ بوده، ابعاد آن از سه تا نه میلیمتر متغیر است و قوامی لاستیکی دارد. این ضایعات دردناک‌تر از میخچه سخت هستند و بخصوص وقتی از طرفین به انگشتان فشار وارد شود، درد بیشتر خواهد شد.
چگونه میخچه را شناسایی کنیم؟
اگرچه میخچه و پینه هردو ظاهر کاملا متفاوتی دارند، اما گاهی توسط بسیاری از مردم با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند. پینه معمولا سطح وسیع‌تری از پوست را به خود درگیر می‌کند و معمولا در قسمت‌هایی از کف پا که تماس مستقیم و مداوم با زمین دارد و تحت‌فشار زیاد قرار می‌گیرد، مثل پاشنه یا سینه پا دیده می‌شود، در حالی که میخچه محدوده بسیار کوچکی را درگیر می‌کند و معمولا برجسته است، در یک نقطه رشد می‌کند، ضخامت بیشتری دارد و احتمال نفوذ آن تا اعماق پوست بسیار زیاد است. در حالی که پینه تنها در سطح پوست دیده می‌شود و امکان نفوذ به لایه‌های زیرین پوست را ندارد.
عوامل به‌وجودآورنده‌ی میخچه
دلایل مختلفی برای ابتلا به میخچه وجود دارد که بسیاری از آن‌ها به دلیل بی‌احتیاطی و بی‌توجهی خودمان به وجود می‌آید.
- پوشیدن کفش یا جوراب تنگ
- تماس بیش از اندازه انگشتان با رویه کفش
- پوشیدن کفش یا صندل بدون جوراب و پیاده‌روی طولانی و مستمر
- استفاده از کفش‌های پاشنه بلند و تنگ
- عدم درمان قوس کف پا و افزایش فشار بر انگشتان و سینه پا و در نهایت تقسیم نامتعادل وزن روی پا‌ها
- افزایش وزن یا حاملگی
خارش پوست از چه بیماری‌هایی خبر می‌دهد؟
سردی انگشتان از وجود کدام بیماری خبر می‌دهد؟
از بین بردن کک‌ومک با روغن کرچک
این موارد از جمله عواملی است که موجب می‌شود پا و انگشتان آن در معرض فشار قرار بگیرند و احتمال ابتلا به میخچه در آن‌ها تقویت شود، بنابراین اگر نسبت به این موارد بی‌تفاوت باشید به مرور شاهد درد مفصل انگشتان، التهاب، برآمدگی و سفتی پوست و درد‌های نقطه‌ای در موضع میخچه خواهید بود.
درمان میخچه‌ی پا با روش‌های طبیعی
پاکسازی میخچه با سرکه
طول درمان: ۲ هفته، روزی دو بار
استفاده از سرکه برای درمان میخچه یکی از ساده‌ترین شیوه‌ها برای خشک‌کردن و ازبین‌بردن آن است. برای این کار به سرکه سفید و یک پنبه نیاز دارید.
- پنبه را به سرکه آغشته کنید و آن را روی موضعی که میخچه در آن به‌وجود آمده، بگذارید.
- پنبه سرکه‌ای را با نوارچسب پارچه‌ای پانسمان روی موضع ببندید، به گونه‌ای که پنبه سرکه‌ای به طور کامل سطح میخچه را مرطوب کند.
- بعد از ۳ تا ۴ ساعت پنبه سرکه‌ای را از روی میخچه بردارید و اجازه دهید، میخچه به مدت ۳۰ دقیقه هوا بخورد.
- پس از این مدت پنبه دیگری را به سرکه آغشته کنید و به مدت ۳ تا ۴ ساعت به همان شیوه روی موضع میخچه ببندید.
- این شیوه را به مدت ۲ هفته، روزی دوبار تکرار کنید تا در پایان هفته دوم شاهد خشک شدن و جدا شدن میخچه از موضع باشید.
پوست موز و اسانس چای
طول درمان: ۲ هفته روزی ۲ ساعت
یکی دیگر از روش‌های خانگی درمان میخچه تهیه مرهمی است که با کمک پوست موز و عصاره برگ درخت چای به دست می‌آید.
- برای این کار باید یک عدد موز رسیده و کامل را به مدت ۳ تا ۴ ساعت درون یخچال بگذارید.
- پس از این مدت پوست موز را بکنید و سفیدی‌های درون پوست آن را جدا کنید.
- برای تهیه این مرهم نیاز به یک قاشق غذاخوری از این کرک‌های سفید دارید.
- به کرک‌های سفید، ۴ تا ۵ قطره اسانس روغن چای اضافه کنید و آن را به آرامی ورز دهید.
- این مرهم را به مدت ۲ هفته، هر روز ۲ ساعت روی میخچه بگذارید و آن را پانسمان کنید. این مرهم به شما کمک می‌کند تا بعد از ۲ هفته احساس بهتری نسبت به میخچه داشته باشید و دیگر هنگام پوشیدن کفش و راه‌رفتن احساس درد نکنید.
طول درمان: یک هفته پیش از خواب
اگر مدت زمان زیادی است که به میخچه مبتلا هستید و دیگر به آن به عنوان بخشی از بدن‌تان عادت کرده‌اید، قطعا با یکی از انواع سرسخت آن روبهرو هستید که دارای پوستی ضخیم و محکم است. مردم چین برای درمان این نوع از میخچه از عصاره، اسانس یا روغن برگ درخت چای سبز استفاده می‌کنند.
- برای این کار کافی است ۵ قطره از روغن چای سبز را روی پنبه بریزید و آن را روی میخچه قرار دهید.
- البته پیش از این کار باید پای خود را به خوبی با آب ولرم و صابون بشویید و آن را با حوله خشک کنید.
- در صورتی که به مدت یک هفته هر شب پیش از خواب این روغن را روی میخچه قرار دهید، خواهید دید که بعد از این مدت با نرم شدن و کاهش میزان سختی و ضخامت میخچه روبهرو خواهید شد و درد کمتری را تجربه خواهید کرد.
آبلیموی ترش و میخک
طول درمان: ۱۰ روز، هر چه بیشتر بهتر
استفاده از این نسخه یکی از موثرترین روش‌ها برای درمان میخچه است.
- برای تهیه این نسخه خانگی کافی است ۲ عدد گل میخک خشک شده را درون نصف استکان آبلیموی ترش تازه بگذارید و اجازه دهید این مخلوط به مدت یک ساعت در این شرایط بماند تا خواص مفید گل‌میخک وارد آبلیمو شود.
- سپس آبلیمو را از صافی عبور دهید تا گلبرگ‌های گل میخک از آن جدا شود.
- پنبه‌ای را به این ترکیب آغشته کنید و آن را روی میخچه خود بگذارید.
- پیش از استفاده از این ترکیب نیازی به شست‌وشوی پا با صابون نیست.
- تنها پایتان را با آب نیمه‌ولرم بشویید و آن را کاملا خشک کنید.
- می‌توانید از این ترکیب در طول روز هرچند بار که توانستید، استفاده کنید، اما برای افرادی که مشغله کاری زیادی دارند، می‌توانند روزی سه تا چهار بار از این شیوه استفاده کنند، پس از ۱۰ روز خواهید دید که میخچه کم‌کم خشک شده و از بین می‌رود.
درمان میخچه‌ی پا با روش‌های پزشکی
چسب میخچه
چسب میخچه شبیه چسب زخم است و حاوی سالیسیلیک اسید ۴۰ درصد است. یکی از مهم‌ترین راه‌های درمان میخچه استفاده از چسب میخچه و یا استعمال موضعی ژل سالیسیلیک اسید است که در بسیاری از داروخانه‌ها بدون نسخه پزشک به فروش می‌رسد. برای برداشتن میخچه با استفاده از چسب باید نزد پزشک بروید تا او این درمان را به کار گیرد تا از زخم و عفونت جلوگیری کند. در صورت اشکالات ساختمانی در پا ابتدا نزد متخصص طب فیزیکی بروید تا در صورت مشکل، برای شما کفش یا کفی مخصوص در نظر بگیرد.
چه کسانی نباید از چسب میخچه استفاده کنند؟
- بیماران دچار اگزما و مشکلات پوستی مانند التهاب، عفونت، قرمزی
- بیماران دچار نوروپاتی محیطی
- بیماران دیابتی
- بیماران دچار اختلال گردش خون و مشکلات عروق محیطی
- محل میخچه را بشوئید و سپس خشک نمایید.
- طبق دستور دکتر داروساز یا پزشک چسب میخچه را استفاده نمایید.
- بعد از گذشت ۴۸ ساعت چسب میخچه را از روی آن بردارید.
- در صورت حساسیت به چسب میخچه پا با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید.
- تا حداکثر ۱۴ روز هر ۴۸ ساعت می‌توانید از بانداژ موضعی دارو استفاده نمایید تا میخچه کاملا رفع شود و از بین برود البته در مورد باید با پزشک مشورت کنید، زیرا ممکن است موجب عفونت پا شود.
- پس از برداشتن چسب ۵ دقیقه پایتان را در آب گرم بگذارید تا به رفع میخچه کمک کند.
اگر پزشک شما با مشورت با یک ارتوپد تشخیص دهد که میخچه پای شما به علت اختلالات ساختاری پا و اشکالات هنگام راه رفتن و یا ضایعاتی که باعث ایجاد این اشکالات می‌شوند، به وجود می‌آید، جراحی ارتوپدی مناسب می‌تواند به شما کمک کند تا از عود‌های مکرر میخچه در پا‌های خود خلاص شوید. امروزه با روی کار آمدن روش‌های غیرتهاجمی و بهتر، این روش کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
لیزر مخچه پا
یک روش جدید و ایمن به نام برداشتن میخچه پا با لیزر وجود دارد که جایگزین استفاده از چاقوی جراحی و دارو‌های شیمیایی شده است.
قبل از درمان میخچه با لیزر به بیمار مشاوره داده می‌شود. اگر میخچه در اثر عفونت قارچی یا بیماری خاصی بوجود آمده باشد، می‌بایست علل زمینه‌ای آن درمان شود، چرا که در غیر این صورت از بین بردن میخچه با لیزر بی‌فایده خواهد بود و چنانچه علت آن وجود ناخن زیرگوشتی باشد، لازم است برداشته شود.
لیزر مؤثرترین روش برای مقابله با میخچه به شمار می‌رود. جراحی میخچه با لیزر برخلاف برداشتن با چاقوی جراحی، روشی ملایم و سریع است. در اکثر موارد، این روش با لیزر CO۲ انجام می‌شود. در این روش جراحی میخچه، صرفنظر از لیزر CO۲ مورد استفاده، قدرت اثرگذاری پرتو نور که جذب لایه‌های سطحی پوست می‌شود، تغییر نمی‌کند.
با استفاده از لیزر، پوست سلول‌هایی که در اثر بیماری تغییر کرده‌اند، داغ و سپس تبخیر می‌شوند. علاوه بر این، لیزر با از بین بردن عفونت‌ها و باکتری‌های مضر از شیوع التهاب جلوگیری نموده که به تبع آن، بیمار از شر میخچه آزاردهنده و دردناک خلاص می‌شود. در طول درمان با لیزر، آسیبی به بافت‌های سالم وارد نمی‌شود.
چه کسانی نباید لیزر میخچه انجام دهند؟
- بارداری و دوره شیردهی
- بیماری‌های سرطانی
- صرع
- بیماری‌های پوستی، زخم‌های پوستی، زخم‌های باز
- دیابت
- مراحل حاد بیماری‌های عفونی
- مستعد تشکیل اسکار (جای زخم)
- رده سنی تا ۱۵ سال
- بیمار روی یک صندلی مخصوص می‌نشیند.
- پزشک، بیهوشی موضعی را انجام می‌دهد.
- میخچه به محلول ضدعفونی‌کننده آغشته می‌شود.
- میخچه بوسیله لیزر برداشته می‌شود.
- زخم بانداژ می‌شود.
- پس از انجام پروسه درمان، بیمار می‌تواند مرخص شود.
- اثربخشی بالای لیزر. لیزر میخچه را به طور کامل از بین می‌برد و از عود مجدد آن جلوگیری می‌کند.
- کمترین خطر عفونت. لیزر عفونت را از بین برده و محیط را ضدعفونی می‌کند.
- این روش درمانی بدون خونریزی و درد صورت می‌گیرد. عمل جراحی با لیزر تحت بیهوشی موضعی انجام می‌شود و بنابراین بیمار دردی احساس نمی‌کند.
- بهبودی سریع پس از جراحی. بیمار پس از عمل جراحی میخچه پا با لیزر می‌تواند سریع به روال عادی زندگی خود برگردد.
- خلاص شدن از شر میخچه تنها به یک جلسه چند دقیقه‌ای نیاز دارد.
یکی از درمان‌هایی که پزشکان انجام می‌دهند، کرایوتراپی و یا فریز کردن میخچه پا است. اما باید بدانید که این روش درمانی نیز برای طولانی مدت خوب نیست.
در کرایوتراپی، نیتروژن مایع و یا یخ دی‌اکسید کربن به عمق ضایعه نفوذ می‌کند و بسته به نوع ضایعه چند ثانیه سرما را در محل میخچه به کار خواهد برد تا موجب از بین رفتن این اختلال شود.
نکات
- در عرض چند ساعت ممکن است در محل درمان تاول (روشن، قرمز یا بنفش) ایجاد شود.
- ممکن است خونریزی رخ دهد (هرچند معمول نیست).
- در عرض چند روز تاول کوچک شده و تبدیل به یک زخم کوچک می‌شود.
- تورم ظرف چند روز فروکش می‌کند.
- ممکن است یک نشانه سفید (هیپوپیگمنتیشن) و یا زخم در ناحیه تحت درمان ایجاد شود.
