جوش سرسیاه چیست؟
پوست ما منافذی دارد که حاوی فولیکول‌های مو هستند. وقتی این منافذ مسدود می‌شوند، سلول‌های مرده‌ی پوست و چربی‌ها در این منافذ می‌توانند در معرض هوا قرار گرفته و اکسید شوند. این منافذ، در اکسیداسیون سیاه شده و جوش‌های سرسیاه تشکیل می‌شوند. جوش‌های سرسیاه می‌توانند روی صورت، گردن، پشت، بازوها و حتی شانه‌ها ظاهر شوند. جوش‌های سرسیاه، نوعی خفیف از آکنه هستند.
چه چیزی سبب ایجاد جوش‌های سرسیاه می‌شود؟
- تغییرات هورمونی: در سنین بلوغ، بدن شما دچار یک سری از تغییرات هورمونی می‌شود. در این سنین، تولید سبیوم یا چربی پوست توسط غدد چربی افزایش می‌یابد که می‌تواند عاملی برای جوش‌های سرسیاه باشد. بعد از بلوغ، تغییرات هورمونی ناشی از قاعدگی، بارداری و استفاده از قرص‌های ضد بارداری نیز می‌توانند سبب بروز جوش‌های سرسیاه شوند.
- تولید زیاد سلول‌های پوستی نیز می‌تواند سبب ایجاد جوش‌های سرسیاه شود.
- استفاده از لوازم آرایشی می‌تواند منافذ پوست را مسدود کرده و جوش‌های سرسیاه ایجاد نماید.
- تعریق زیاد می‌تواند منافذ پوست را مسدود کرده و سبب جوش‌های سرسیاه شود.
- شیو کردن قسمت‌هایی از بدن می‌تواند فولیکول‌های مو را در معرض هوا قرار دهد.
- عوارضی مانند استرس، سندرم تخمدان پلی کیستیک، و حتی سندرم پیش از قاعدگی می‌توانند منجر به ظاهر شدن جوش‌های سرسیاه و آکنه بشوند.
اگر متوجه یک زائده‌ی کوچک و سیاه رنگ روی پوست‌تان شدید می‌توانید بگویید که دچار جوش سرسیاه شده‌اید. جوش‌های سرسیاه بافتی برآمده دارند، اما کوچک‌تر از جوش هستند.
جوش‌های سرسیاه می‌توانند روی ناحیه‌ی T صورت، گونه‌ها و سایر قسمت‌هایی که غدد چربی وجود دارند ظاهر شوند. جوش‌های سرسیاه ضایعه‌های التهابی نیستند و درد ندارند و ضمنا مانند جوش‌ها احتمال عفونی شدن نیز ندارند.
جوش‌های سرسیاه می‌توانند دقیقا روی سطح پوست بروز کرده و در نهایت ظاهری کاملا تیره پیدا کنند. برطرف نکردن‌شان در همان مراحل اولیه می‌توانند سبب بدرنگ شدن پوست شود.
راهکار‌های خانگی برای رفع جوش‌های سرسیاه
روغن درخت چای
روغن درخت چای خاصیت ضد کومدوژنیک (جوش زا) دارد و می‌تواند به طور موضعی برای کاهش ضایعات غیرالتهابی روی پوست به کار برود. شما به دو تا سه قطره روغن درخت چای و روغن نارگیل نیاز دارید. روغن نارگیل و روغن درخت چای را روی پنبه بچکانید و آن را به جوش سرسیاه‌تان بزنید. سه تا چهار بار در روز این کار را انجام دهید.
توت فرنگی
توت فرنگی سرشار از ویتامین C است. ویتامین C کمک می‌کند تا پوست هیدراته و مرطوب بماند. در نتیجه از تکرار جوش‌های سرسیاه کاسته خواهد شد، زیرا خشکی پوست و سلول‌های مرده‌ی پوست رفع می‌شوند. شما به دو تا سه عدد توت فرنگی، یک دوم قاشق مرباخوری عسل و یک دوم قاشق مرباخوری آبلیمو نیاز دارید.
توت فرنگی‌ها را له کنید، آبلیمو و عسل را به آن اضافه کرده و خمیر درست کنید. خمیر حاصل را روی نواحی جوش سرسیاه بگذارید و اجازه دهید ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بماند و سپس با آب بشویید. این کار را دو تا سه بار در هفته انجام دهید.
دارچین
سینامالدهید موجود در دارچین می‌تواند به افزایش سنتز کلاژن کمک کند، در نتیجه منافذ پوست تنگ می‌شوند و از تعداد جوش‌های سرسیاه کم خواهد شد. شما به یک قاشق غذاخوری آبلیمو و یک قاشق غذاخوری پودر دارچین نیاز دارید.
با ترکیب پودر دارچین و آبلیمو، خمیر درست کنید و آن را روی جوش‌های سرسیاه بگذارید. بعد از ۲۰ دقیقه با آب بشویید. این کار را دو تا سه بار در هفته انجام دهید.
روغن نارگیل
روغن نارگیل خاصیت مرطوب کنندگی دارد و می‌تواند خشکی پوست را کاهش داده و از انسداد منافد پوست توسط سلول‌های مرده‌ی پوست جلوگیری کند. اسید لاریک موجود در روغن نارگیل می‌تواند از بروز آکنه نیز پیشگیری کند.
شما فقط به یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل بکر نیاز دارید. روغن نارگیل را به جوش‌های سرسیاه‌تان بزنید و بگذارید کاملا جذب شود. دو بار در روز این کار را انجام دهید.
آلوئه ورا
آلوئه ورا بابت خاصیت مرطوب کنندگی شهرت دارد. آلوئه ورا حاوی زینک نیز هست که به تنگ شدن منافذ پوست کمک می‌کند. همه‌ی این ویژگی‌ها سبب کاهش جوش‌های سرسیاه می‌شوند. شما به یک دوم قاشق مرباخوری ژل آلوئه ورا نیاز دارید.
ژل آلوئه ورا را به نواحی جوش سرسیاه‌تان بزنید و بگذارید طی شب بماند و صبح با آب بشویید. این کار را هر روز انجام دهید تا جوش‌های سرسیاه ناپدید شوند.
بیشتر بخوانید:
پن صورت چیست و چه تفاوتی با صابون صورت دارد؟
معجزه جوانی را از این گیاه شگفت‌انگیز بخواهید
عسل
عسل یکی از کهن‌ترین راهکار‌های طبیعی برای خشکی و عفونت پوست است. عسل پوست را هیدراته نگه می‌دارد و از این رو اجازه نمی‌دهد منافذ پوست با سلول‌های مرده و خشک پوست مسدود شوند. شما به عسل و پد بهداشتی نیاز دارید.
روی پد کمی عسل بزنید و آن را روی جوش‌های سرسیاه‌تان بمالید. بعد از ۲۰ دقیقه آب بکشید. این کار را هفته‌ای سه تا چهار بار انجام دهید.
لیموترش
لیموترش سرشار از ویتامین C است که خاصیت مرطوب کنندگی دارد. این خاصیت می‌تواند به زدودن سلول‌های مرده کمک کرده و در نتیجه خشکی را کاهش داده و از انسداد منافذ پوست پیشگیری کند. ضمنا لیموترش، سنتز کلاژن را افزایش می‌دهد و منافذ پوست را تنگ می‌کند.
شما به یک قاشق مرباخوری عسل و یک قاشق غذاخوری آبلیمو نیاز دارید. عسل و آبلیمو را با هم ترکیب کرده و خمیر حاصل را روی جوش‌های سرسیاه بزنید. اجازه دهید ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بماند و سپس آب بکشید. این کار را هر روز انجام دهید.
زردچوبه
زردچوبه دارای کورکومین است که به پاکسازی منافذ پوست کمک می‌کند، زیرا خاصیت آنتی باکتریال دارد. شما به یک قاشق غذاخوری پودر زردچوبه و یک قاشق مرباخوری آب نیاز دارید.
با پودر زردچوبه و آب، خمیر سفتی درست کنید و آن را روی نواحی جوش سرسیاه‌تان بگذارید. بعد از اینکه کاملا خشک شد با آب بشویید. روزی یک بار این کار را انجام دهید.
چای سبز
چای سبز حاوی پلی فنول‌هاست که می‌تواند به تنظیم ترشح سبیوم یا چربی پوست کمک کند. در نتیجه جلوی انسداد منافذ پوست گرفته می‌شود. شما به چای سبز کیسه‌ای، آب و ژل آلوئه ورا نیاز دارید.
دو عدد چای سبز کیسه‌ای را خالی کرده و محتویات آن را در آب گرم بریزید. برگ‌های چای سبز را با ژل آلوئه ورا ترکیب کنید و ترکیب حاصل را روی جوش‌های سرسیاه‌تان بگذارید. بعد از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بشویید. این راهکار را دو بار در هفته به کار ببرید.
روغن جوجوبا
روغن جوجوبا بابت خواص ضد التهابی‌اش کاربرد دارد. این روغن می‌تواند ضایعات پوستی را که در اثر جوش‌های سرسیاه به وجود می‌آیند رفع کند. شما به دو تا سه قطره روغن جوجوبا، تکه‌ای پنبه و یک روغن حامل نیاز دارید.
روغن جوجوبا را با روغن حامل (مثلا روغن زیتون) ترکیب کنید و آن را به نواحی جوش سرسیاه بزنید. با یک تکه پنبه‌ی دیگر دوباره این کار را تکرار کنید. چند بار در هفته این کار را انجام دهید.
روغن کرچک
روغن کرچک، ریسینولئیک اسید دارد که خاصیت ضد التهابی داشته و به کاهش ضایعات التهابی که سبب جوش سرسیاه می‌شوند کمک می‌کند. شما به آبجوش، دو تا سه قطره روغن کرچک و یک روغن حامل نیاز دارید.
روغن کرچک را با روغن حامل (مثلا روغن نارگیل) ترکیب کنید. آب را به جوش بیاورید و صورتتان را پنج دقیقه بخور بدهید. صورتتان را خشک کرده و روغن ترکیب شده را به جوش‌های سرسیاه‌تان بزنید. اجازه دهید طی شب بماند و صبح کاملا آب بکشید. هفته‌ای دو بار این کار را انجام دهید.
گوجه فرنگی
گوجه فرنگی سرشار از ترکیبات بیواکتیو است که خواص آنتی باکتریال دارند. در نتیجه گوجه فرنگی می‌تواند منافذ پوست را پاکسازی کرده و جلوی تکرار جوش‌های سرسیاه را بگیرد. شما به یک قاشق مرباخوری آبلیمو و یک تا دو عدد گوجه فرنگی نیاز دارید.
گوجه فرنگی‌ها را له کرده و خمیر درست کنید. آبلیمو را به آن اضافه کنید و به جوش‌های سرسیاه‌تان بزنید. بگذارید ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بماند و سپس با آب سرد بشویید. این روش را یک تا دو بار در هفته به کار ببرید.
جوش شیرین
جوش شیرین یکی از آیتم‌های موجود در هر آشپزخانه‌ای است که می‌تواند جوش‌های سرسیاه‌تان را نیز برطرف کند. جوش شیرین به خنثی کردن هر گونه عدم تعادل در pH پوست کمک کرده و ضمنا لایه بردار نیز هست. دو قاشق غذاخوری جوش شیرین را با دو قاشق غذاخوری آب ترکیب کرده و خمیر درست کنید.
این خمیر را روی صورت ماساژ داده و سپس با آب گرم بشویید. این ترکیب می‌تواند پوست‌تان را خشک کند، بنابراین نباید بیشتر از دو تا سه بار در هفته از آن استفاده کنید.
چگونه از بروز جوش‌های سرسیاه پیشگیری کنیم؟
- پوست‌تان را تمیز کنید تا چربی‌های اضافی روی آن نماند.
- از محصولات آرایشی زیاد استفاده نکنید.
- از محصولات ضد کومدوژنیک استفاده کنید تا منافذ پوست‌تان مسدود نشوند.
- لباس‌های خیلی تنگ نپوشید تا عرق به بدن تان نچسبد.
- غذا‌هایی مصرف نکنید که سبب تولید چربی زیاد پوست شوند. این غذا‌ها شامل غذا‌های فرآوری شده، لبنیات، فست فود‌ها و ... می‌شوند.
پاسخ به چند سوال متداول
تفاوت جوش‌های سرسیاه با جوش‌های سرسفید چیست؟
جوش‌های سرسیاه و سرسفید شبیه هم هستند از این جهت که هر دو به دلیل انسداد منافذ پوست توسط سلول‌های مرده‌ی پوست و چربی پوست به وجود می‌آیند. تفاوت این دو جوش در این است که جوش‌های سرسیاه زمانی ایجاد می‌شوند که منافذ باز می‌مانند در حالی که جوش‌های سرسفید زمانی ایجاد می‌شوند که ذرات اضافی پوست، منافذ را مسدود می‌کنند.
جوش‌های سرسیاه در پزشکی، کومدون باز و جوش‌های سرسفید، کومدون بسته نامیده می‌شوند. آشکارترین تفاوت میان جوش سرسیاه و جوش سرسفید این است که جوش سرسیاه، ظاهری قهوه‌ای تیره دارد در حالی که جوش سرسفید ته مایه‌ای از رنگ زرد دارد.
بعد از برداشتن جوش سرسیاه چه باید بکنیم؟
معمولا برای برداشتن جوش‌های سرسیاه باید صورت را به مدت ۵ دقیقه بخور دهید یا حوله‌ای گرم و مرطوب روی پوست‌تان قرار دهید. این کار باعث باز شدن منافد شده و برداشتن جوش سرسیاه راحت‌تر می‌شود. بعد از برداشتن جوش سرسیاه، باید صورت خود را با آب سرد بشویید و خشک کنید.
آیا خمیر دندان برای رفع جوش‌های سرسیاه خوب است؟
خمیر دندان نعنایی می‌تواند برای رفع جوش‌های سرسیاه مفید باشد. نعنای موجود در خمیر دندان می‌تواند به باز کردن منافد پوست و پاکسازی آن کمک کند. یادتان باشد بعد از برداشتن جوش سرسیاه از یخ استفاده کنید تا منافد بسته شوند.
ماده‌ی سفیدی که از جوش سرسیاه خارج می‌شود چیست؟
منافد پوست، ذرات سلول‌های مرده‌ی پوست و چربی‌های اضافی را در خود جمع می‌کنند. اگر این منافذ باز باشند، همه‌ی این ذرات، اکسید شده و ماده‌ای سفید رنگ تشکیل می‌دهند که از جوش سرسیاه خارج می‌شود.
جوش‌های سرسیاه در کدام قسمت از بدن بیشتر ظاهر می‌شوند؟
جوش‌های سرسیاه در نواحی از بدن که غدد چربی وجود دارند می‌توانند ظاهر شوند، مثلا صورت، گردن، پشت، سینه و بازوها.
بهترین محصولاتی که می‌توان برای جوش‌های سرسیاه استفاده کرد چه هستند؟
شما می‌توانید از محصولاتی که برای نوع پوست شما مناسب‌اند و توسط متخصص پوست توصیه می‌شوند استفاده کنید. همچنین می‌توانید از اسکراب‌های صورت (لایه بردار) و شوینده‌های صورت استفاده کنید.
چه غذا‌هایی می‌توانند سبب بروز جوش‌های سرسیاه شوند؟
غذا‌هایی که تصفیه شده یا فرآوری شده‌اند، لبنیات، نوشیدنی‌های حاوی شیرین کننده‌های مصنوعی و غذا‌های پُر از امگا ۳ می‌توانند تولید چربی پوست را افزایش داده و از این طریق، احتمال بروز جوش‌های سرسیاه را نیز بیشتر کنند.
آیا نوار‌های پاک کننده منافذ پوست می‌توانند جوش‌های سرسیاه را رفع کنند؟
نوار‌های باز کننده منافذ پوست روی بینی می‌چسبند و سلول‌های خشک و مرده‌ی پوست را جدا می‌کنند و البته اگر در این قسمت جوش سرسیاه موجود باشد آن‌ها نیز جدا خواهند شد. اما این یک راه حل دائمی نیست و فقط به طور موقت می‌تواند به صورت ظاهری، جوش‌های سرسیاه را کاهش بدهد.
اگر جوش سرسیاه را به حال خود رها کنید چه خواهد شد؟
گاهی جوش‌های سرسیاه ممکن است قبل از اینکه بدن‌تان به طور طبیعی آن‌ها را رفع کند، تا چند هفته روی پوست‌تان باقی بمانند. اما اگر ماندگارتر شدند شاید لازم باشد توسط پزشک متخصص پوست برداشته شوند.
آیا فشردن و خارج کردن یک جوش سرسیاه به منفذ پوست آسیب می‌زند یا به نفع آن است؟
فشردن یک جوش سرسیاه می‌تواند به منفذ پوست آسیب بزند. اگر باکتری‌هایی در دیواره‌ی منفذ موجود باشند، فشردن جوش ممکن است خطر ِ انتشار باکتری‌ها به بافت‌های اطراف را به همراه داشته و در نهایت منجر به آکنه شود.
