آب موجود در بدن تعادلش را از دست می‌دهد و فرد دچار تشنگی زیاد و ادرار مکرر می‌شود.
این بیماری مانند دیابت شیرین به‌خاطر زیاد بودن قند ایجاد نمی‌شود. علت نام‌گذاری دیابت بی‌مزه هم این بوده که آن را از دیابت شیرین جدا کنند. این بیماری مربوط به غدد درون‌ریز به نام هیپوفیز یا هیپوتالاموس است که بر اثر آسیب آن، تولید هورمون ادرار یا عملکرد آن دچار مشکل می‌شود. تشخیص این بیماری توسط دکتر غدد انجام می‌شود.
علل ابتلا به دیابت بی مزه
این عارضه وقتی در بدن اتفاق می‌افتد که کلیه‌های فرد، تعادل سطح مایعات بدن را به‌خاطر آسیب مغزی یا بارداری و حتی بیماری‌های دیگر از دست می‌دهد. ایجاد تعادل بین مایعات در بدن هر فردی به عهده کلیه‌ها است و مایعات اضافی بدن را خارج کرده و در مثانه به شکل ادرار ذخیره میکند.
البته فرد توسط عرق کردن، تهوع و اسهال و حتی تنفس هم می‌تواند آب اضافی را از بدن خارج کند. اگر سیستم تنظیم مایعات بدن مشکلی نداشته باشد، وقتی آب بدن کم می‌شود مثل زمان عرق کردن، کلیه‌ها بخشی از مایعات را ذخیره نگاه می‌دارد و در این زمان ادرار فرد کمتر می‌شود. علت‌های ایجاد این مشکل عبارت‌اند از:
- کم‌شدن ترشح هورمون غلیظ کننده ادرار
- هورمون آنتی دیورتیک (ADH) به‌خاطر مبتلا شدن به بعضی بیماری‌های کلیه نمی تواند به کنترل آب در آن کمک کند. این علائم می‌تواند ژنتیکی یا غیر ژنتیکی به وجود بیاید که تشخیص آن به عهده دکتر متخصص غدد است.
علائم دیابت بی‌مزه
وقتی در فردی تعادل مایعات به‌هم‌ریخته می‌شود، فرد مکررا ادرار دارد و دچار تشنگی زیاد می‌شود. این‌ها علائم اولیه این بیماری است و دیگر نشانه‌های آن عبارت‌اند از:
- تشنگی زیاد
- تولید میزان زیاد ادرار
- احساس تشنگی زیاد برای خوردن آب سرد
- بیدارشدن‌های شبانه برای دفع ادرار
این بیماری در کودکان، نوزادان و بزرگسالان علائم متفاوتی دارد که ما اینجا به چند مورد آن اشاره می‌کنیم. علائم در کودکان شامل موارد زیر هستند:
- شب ادراری
- مشکلات بی‌خوابی
- تب و استفراغ
- یبوست و کاهش وزن
- پوشک سنگین و مدام خیس
- تاخیر در رشد
انواع دیابت بی‌مزه
برای شروع درمان ابتدا باید نوع دیابت بی مزه توسط دکتر غدد تشخیص داده شده و فرد از نحوه درمان آن آگاه شود. در اینصورت فرد راحت‌تر می‌تواند بیماری خود را کنترل کند. انواع دیابت بی مزه عبارت‌اند از:
- دیابت بی‌مزه مرکزی: این نوع دیابت در اثر آسیب‌دیدن غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس ایجاد می‌شود. در نتیجه نگهداری و آزاد کردن هورمون ضد ادرار دچار تغییر و مشکل شده و فرد تکرر ادرار می‌گیرد.
- دیابت نفروژنیک یا کلیوی: وقتی در فردی توبول‌های کلیه آسیب می‌بیند و کارکرد آن دچار اختلال می‌شود، این نوع دیابت بروز میکند. توبول‌ها مسئول بازجذب و بیرون کشیدن مجدد آب و مایعات هستند.
- دیابت بی مزه در بارداری: این بیماری نادر بوده و مادران کمی در بارداری دچار این مشکل می‌شوند. آنزیم‌هایی که جفت تولید میکند ADH ها را در بدن فرد نابود میکنند. در این دوران دکتر غدد می‌تواند نوع دیابت را سریع تشخیص داده و درمان را شروع کند.
- دیابت بی‌مزه دیسوژنیک: این نوع بیماری وقتی به وجود می‌آید که فرد بیش از اندازه مایعات یا آب می‌نوشد و ادرار او رقیق می‌شود. این نوع دیابت با تشنگی زیاد و به‌عنوان عطش اولیه هم شناخته می‌شود.
درمان دیابت بی‌مزه
برای درمان دیابت، ابتدا متخصص غدد تشخیص می‌دهد که دیابت فرد مبتلا از چه نوعی است که بتواند روش‌های درمانی مناسب را تجویز کند. در این بیماری ابتدا باید مطمئن شد که آب به مقدار لازم به بدن بیمار برسد و مصرف مایعات بیمار بیشتر شود. برای درمان فردی که دیابت بی‌مزه مرکزی که نوعی از دیابت است را مبتلا است، داروی هورمونی ضد ادرار مناسب است. این دارو به‌صورت اسپری بینی یا قرص در بازار موجود است.
دوز مصرفی دارو بستگی به‌شدت بیماری در فرد دارد که دکتر غدد باید مقدار آن را تشخیص دهد. درمان انواع دیابت‌ها کمی با هم متفاوت هستند. ولی افراد بیمار می‌تواند با شروع درمان‌های مناسب روال طبیعی زندگی خود را داشته باشند. آن‌ها باید به مدت طولانی زیر نظر دکتر غدد و متخصص باشند. بیماران دچار دیابت بی‌مزه باید مراقب باشند که آب بدن آن‌ها کم نشود.
روش‌های پیشگیری از ابتلا به دیابت بی‌مزه
با رعایت نکاتی در زندگی روزمره می‌توانید از دچار شدن به دیابت بی مزه جلوگیری کنید. افراد باید به‌اندازه لازم و نیاز بدن خود آب مصرف کنند و از هیدراته شدن بدن خود جلوگیری کنند. هر فردی باید ادرار روزانه خود را چک و هر روز کنترل کند. اگر یکی از علائم کم‌آبی و یا دفع زیاد آب را در بدن خود را مشاهده کرد، باید به یک پزشک مراجعه کند.در صورت لزوم دکتر غدد هم باید او را معاینه کند.
گفته شده که دیابت بی‌مزه ممکن است از راه وراثت، مشکل در کلیه و جراحی‌های مغز نیز به وجود بیاید. پس نمی‌توان به طور قطع گفت که با انجام این نکات، افراد می‌توانند از ایجاد این بیماری پیشگیری کنند. البته با مراجعه به‌موقع به پزشک، می‌توان شدت بیماری را کاهش داد.
دکتر متخصص غدد، رشد و متابولیسم کیست؟
هورمون ها به هماهنگی و کنترل بسیاری از فعالیت های بدن شما کمک می کند. هورمون ها در رشد، خلق و خوی، تولید مثل، متابولیسم و غیره دخیل هستند.
بدن ما بیش از 50 هورمون مختلف دارد، که نقش پیچیده ای در بدن انسان دارند، هنگامی که مشکلاتی برای هورمون ها و غدد بوجود می آیند، نیاز است که به یک دکتر متخصص غدد و متابولیسم(اندوکرینولوژی) مراجعه کنید.
متخصص غدد به انگلیسی Endocrinologist نامیده می‌شود. این متخصص پزشکی است که در مورد غدد و هورمون‌های بدن تخصص دارد. این متخصصان با سیستم غدد و متابولیسم بدن و تمام فرایندهای بیوشیمیایی بدن سروکار دارند.
سیستم غدد و متابولیسم بدن از غدد درون ریز و برون ریز مختلفی تشکیل شده‌است. این غدد هورمون‌هایی را ترشح میکنند که با همکاری یکدیگر عملکرد اندام‌های مختلف بدن را تنظیم میکنند.
پزشکان فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم متخصصانی هستند که در تشخیص و درمان بیماری ها و مشکلات هورمون های بدن، غدد هورمونی و بافت های مرتبط با آن متخصص هستند.
دکتر متخصص غدد چه کار میکند؟
سیستم غدد بدن وظیفه ترشح انواع هورمون به بدن را دارد. دکتر متخصص غدد، افرادی را که از عدم تعادل هورمونی و یا انواع خاصی از سرطان ها رنج می برند را درمان میکنند. هدف کلی این پزشکان بازگردانی مقدار طبیعی هورمون در بدن می باشد.
برای دریافت نوبت مطب بهترین دکترهای متخصص غدد در شهرهای ایران می توانید از لینک های زیر استفاده کنید:
کلام آخر
ابتلا به بیماری دیابت بی‌مزه قابل به طور قع قابل پیشگیری نیست اما باید درست و به موقع تشخیص داده شود. علامت و نشانه دیابت شیرین و بی‌مزه تقریبا شبیه هم هستند و در هر دو، فرد عطش فراوان به آب سرد دارد. پس افراد باید مراقب نوشیدن آب و اندازه ادرار خود باشند تا در صورت لزوم بتوانند درمان را زودتر شروع کرده و دچار عوارض بدتری نشوند. بهتر است در تشخیص نوع بیماری از دکتر غدد و متخصص نیز کمک گرفت.
منبع: https://doctoreto.com
