بی‌تدبیری  در شرایط حساس

دولتی‌ها از روز گذشته می‌گویند به سمت مرزها حرکت نکنید. وزیر کشور از عموم زائرانی که قصد حرکت از شهرهای مبدأ به سمت مرزهای اربعین رادارند خواست با توجه به ازدحام جمعیت و گرمای بسیار زیاد هوا برنامه سفر خود را به تعویق بیندازند. رییس ستاد مرکزی اربعین هم بار دیگر از مردم خواسته  برای زیارت اربعین از مراجعه به مرزها پرهیز کنند تا با توجه به امکانات موجود، شرایط برای تردد زائران فراهم شود.
درحالی‌که در چند ماه اخیر مدام از آماده بودن زیرساخت‌های سفر به کربلا و راهپیمایی اربعین سخن گفته می‌شد و ستادهای برگزاری مراسم اربعین در تمام شهرها تشکیل شده و به فعالیت پرداختند در کمتر از یک هفته مانده به یکی از بزرگ‌ترین مناسک شیعیان قصه به گونه دیگری رقم خورد است.
از طرفی شاهدان عینی می‌گویند نیروهای پلیس‌راه ماشین‌هایی که به سمت مرزهای اربعین حرکت می‌کنند را به شهرهای مبدأ هدایت می‌کنند که این امر با اعتراضات شدید مردمی همراه بوده است.از سوی دیگر با افزایش تصاعدی جمعیت زوار شرایط برای عموم مردم به ویژه کودکان خردسال و افراد سالمند دشوارتر شده و امکان بروز فاجعه وجود دارد.
همه این عوامل باعث شده شماری از منتقدان بگویند پیش‌بینی حضور ۵ میلیون نفر در راهپیمایی اربعین معقولانه‌ نبوده است. در همین زمینه شهریار حیدری، نماینده قصر شیرین درباره وضعیت مرزهای ایران و عراق و ایجاد ازدحام و شلوغی در روزهای منتهی به اربعین گفت:« پیاده‌روی اربعین چند سالی با کرونا متوقف‌شده بود؛ امروز به دلیل این‌که از یک‌سو مشتاقان این سفر زیاد است و از سوی دیگر بحث مدیریت کرونا را داریم کار بسیار سخت است و نیاز به تجربه کافی و هماهنگی است.
حیدری افزود: سال‌های گذشته به دلیل تجارب زیادی که دراین‌ارتباط بود نوسانات سال‌های قبل‌تر برطرف می‌شد ازاین‌جهت یک مقداری تجربه اثر خودش را داشت اما امسال سیل عظیمی از جمعیت به سمت مرزها رفتند به‌طوری‌که روز گذشته شاهد بودیم خدمات ضعیف، مشکل ترافیک و ازدحام جمعیت را به وجود آورد که این مسائل باعث شد یکسری نگرانی برای زائران پیش بیاید. او ادامه داد: پیش‌بینی حضور ۵ میلیون نفر کار معقولانه‌ای نیست، شخصا ۳ سال دبیر ستاد اربعین بودم حداکثر ظرفیت بیش از 5/2 میلیون نفر نیست. سال‌های قبل دولت عراق محدودیتی نداشت و کرونایی هم وجود نداشت اما امروز دولت عراق نگران کرونا است و مسائل سیاسی داخلی عراق وجود دارد، بنابراین ۵ میلیون نفر عدد معقولانه‌ای نیست و پیش‌بینی‌ها باید برای 5/2 میلیون نفر در نظر گرفته می‌شد. حیدری افزود: مردم بر اساس سیاست‌های دولت برنامه‌ریزی می‌کنند؛ یعنی اینکه وقتی اعلام می‌کنند ۵ میلیون نفر، آن‌ها هم فکر می‌کنند تمام امکانات برای این ۵ میلیون نفر آماده‌شده و با اشتیاق و راحتی می‌توانند بروند و بازگردند. ازاین‌جهت این‌گونه اطلاع‌رسانی ناشی از بی‌تجربگی بود. او افزود: گرچه نباید نافی خدمات دولت به مردم باشیم که واقعا از یک ماه پیش کسانی که علاقه‌مند بودند به هر شکلی در راهپیمایی اربعین حسینی چه در حوزه خدمات چه در حوزه حمل‌ونقل پای‌کار بودند اما اصل سیاست اربعین به عهده ستاد است، یعنی باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند هم‌زمان مدیریت شود هم خدمات متناسب با جمعیت در نظر بگیرند که البته این‌ها به تجربه بازمی‌گردد.»
به‌هرحال نکته قابل‌توجه این است که مردم ایران ذاتا بر اساس اعتقادات شیعی خود ارادت زیادی به ائمه اطهار به ویژه امام حسین (ع) دارند و در طول تاریخ نیز همین ارادت و علاقه وافرشان به سومین امام شیعیان را به روش‌های مختلف نشان داده‌اند. به‌عبارت‌دیگر می‌توان گفت امام حسین (ع) محبوب قلوب شیعیان است و آرزوی سفر به کربلا و زیارت امام حسین موضوع قابل کتمانی نیست.مردم اقصا نقاط کشور با هر گویش و لهجه و زبانی در ایام عاشورا با شور و شعور برای شهدای کربلا و سیدالشهدا عزاداری می‌کنند. نمی‌توان انکار کرد که زیارت اربعین را همه دوست دارند و هر وقت که بتوانند برای مشرف شدن به حرم حسینی اقدام می‌کنند.اما از سوی دیگر وقتی تبلیغات گسترده انجام می‌شود انتظار می‌رود که زیرساخت‌ها فراهم باشد.دولت تلاش کرده در چند سال اخیر با ابزارهای تبلیغاتی و تسهیلات و امکاناتی که در اختیار دارد میل و رغبت برای پیاده‌روی اربعین را افزایش دهد اما وقتی زیرساخت‌ها چه در کشور خودمان چه در عراق فراهم نشده این تبلیغات چه سودی دارد؟همه امیدوارند فاجعه‌ای در عراق رخ ندهد و پیاده‌روی امسال به خیر و با آرامش به پایان برسد اما نکته قابل‌تأمل این است که باید برای سال‌های آینده فارغ از شعارها و وعده‌ها برنامه‌ریزی مدون و عملیاتی صورت گیرد و بر اساس شرایط موجود و واقع‌بینانه از آحاد مردم برای حضور در راهپیمایی اربعین دعوت شود تا مانور قدرت شیعیان با شکوه هرچه تمام تر برگزار شود.
از طرف دیگر عده ای از کارشناسان می گویند این حرکت‌های مردمی و خودجوش باید صرفا به خود مردم واگذار شود تا به بهترین شکل ممکن اجرایی شود و تا حد ممکن باید دخالت دولت‌ها در برگزاری چنین مراسمی کاهش یابد.