دردسرها ادامه دارد هیئت روسی پشت دروازه‌های آمریکا

هفتاد و هفتمین نشست سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل در اواخر شهریور برگزار خواهد شد. به نظر می‌رسد امسال هم امریکا دوباره سیاست همیشگی خود را در ارتباط با مدعوین سازمان ملل تکرار کرده و با سوءاستفاده از میزبانی خود، برنامه اخلال در سفر هیئت‌های خارجی به مقر سازمان ملل به‌ویژه در رابطه با روسیه را دنبال کرده است. خبر رسیده روسیه درخواست ۵۶ ویزا برای وزیر امور خارجه خود و هیئت همراه برای سفر به نیویورک و مشارکت در نشست سالانه رهبران جهان کرده است که تاکنون هیچ ویزایی را برای مقامات خود تحویل نگرفته است. در این راستا نماینده دائم روسیه در سازمان ملل در نامه‌ای به دبیر کل این نهاد از عدم صدور روادید آمریکا برای اعضای هیئت روسی ابراز نگرانی کرد و از وی خواست یک‌بار دیگر به مقامات ایالات‌متحده گوشزد کند که باید فورا روادید همه نمایندگان روسیه صادر کند؛ اما هماهنگ‌کننده ارتباطات استراتژیک در شورای امنیت ملی آمریکا اعلام کرد که واشنگتن صدور ویزا برای همه روس‌ها را به‌عنوان مجازاتی برای اقدامات روسیه در اوکراین محدود نخواهد کرد.
عدم ویزا به هیئت روسی مغایر با اصول حقوق بین‌الملل است
شاید کمتر کسی بداند که سازمان ملل متحد نظیر واتیکان یک کشور مستقل به شمار می‌آید و دارا قوانین و مقررات مستقل خود جدا از قوانین و مقررات کشور میزبان یعنی آمریکا است. در این راستا به‌موجب موافقت‌نامه سال ۱۹۴۷ در خصوص سازمان ملل متحد، آمریکا متعهد است که به‌صورت کلی به دیپلمات‌های خارجی اجازه ورود به سازمان ملل را بدهد و هیچ محدودیتی را هم نمی‌تواند برقرار کند. ماده 4 معاهده مقر بند 11 و تبصره‌های 1 الی 5، آمریکا را متعهد به تسهیل رفت‌وآمد بدون مشکلات حقوقی نمایندگان کشورهای عضو می‌کند. حتی خیلی روشن‌بیان شده درصورتی‌که ازنظر سیاسی و فکری یا به هر دلیل دیگری، دولت آمریکا با شخصی مخالفت داشته باشد، موظف است به او ویزا بدهد. منتهی درزمانی که این موافقت‌نامه صورت گرفت، کنگره آمریکا به‌صورت مجزا تصمیم گرفت که اگر در مواردی ورود دیپلمات‌های خارجی به آمریکا مغایر امنیت ملی این کشور باشد، دولت امریکا می‌تواند تصمیماتی بگیرد. از این تفسیری که کنگره آمریکا در آن زمان کرد تعبیرات متفاوتی شده ازجمله اینکه درباره پاره‌ای از کشورها، به دیپلمات‌های آنان اجازه نمی‌دهند که بیشتر از 20 مایل از ساختمان مقر سازمان ملل متحد در نیویورک دور شوند... حتی دوات امریکا هم در مواردی این تصمیم کنگره را تفسیر دیگری کرده و نظرش این است که بر این اساس حتی می‌تواند از ورود دیپلمات‌ها به خاک آمریکا خودداری کند و این کار را هم‌بارها تکرار کرده است؛ بنابراین با توجه به آنچه گفته شد هرچند واشنگتن مدعی است که این امکان را دارد که صدور روادید را به علل مختلف، چون امنیت، تروریسم و سیاست خارجی متوقف کند اما ازلحاظ حقوقی عدم صدور ویزا توسط امریکا برای حضور در نشست‌های سازمان ملل، با حق ذاتی کشورهای مستقل در تعیین و ارسال نمایندگان خود در سازمان ملل مغایر است و نقض آشکار حقوق بین‌الملل و در تعارض با تعهدات کشور میزبان در برابر سازمان ملل متحده به شمار می‌رود. نکته دیگر این است تنها راه مقابله با چنین اقداماتی از سوی آمریکا که در توافقنامه هم به آن اشاره‌شده است این است که دولت طرف مقابل، نارضایتی خود را به سازمان ملل ابراز کند در آن صورت یک دیوان داوری متشکل از سه داور، یک آمریکایی، یک داور که سازمان ملل تعیین می‌کند و داور سوم با رضایت دو طرف و با نظر رئیس دیوان دادگستری لاهه انتخاب می‌شود، به موضوع رسیدگی خواهد کرد.
آمریکایی‌ها فکر می‌کنند همه‌کاره سازمان ملل هستند
واقعیت این است که عدم صدور ویزا برای هیئت‌های سیاسی دیگر کشورها، امری مسبوق به سابقه در سیاست خارجی آمریکا بوده است. در چند ماه گذشته مقامات آمریکا به‌طور مداوم  اعطای روادید به تعدادی از هیئت‌های روس که قرار بوده در رویدادهای رسمی سازمان ملل شرکت کنند را رد کرده است. ازجمله جدیدترین موارد سفرهای لغو شده «ولادمیر کولوکولتسف» وزیر امور داخلی فدراسیون روسیه است. در این رابطه باید گفت متأسفانه در شرایطی که جامعه جهانی نیازمند گفتگو و تشریک‌مساعی برای برخورد ریشه‌ای، فراگیر و همه‌جانبه با خشونت و جنگ است اقدام نسنجیده دولت آمریکا در عدم صدور ویزا برای هیئت روسی با هدف فشار بر این کشور برای اتمام جنگ با اوکراین، فقط بحران را گسترده‌تر می‌کند. درست است که آمریکا اختيارات ویژه‌ای به‌عنوان عضو دائم در شوراي امنيت و حق وتو را داراست اما باید این واقعیت را قبول کند که سازمان ملل متعلق به آنان نيست و ميزباني آمريکا در برگزاري اجلاس سازمان ملل به اين معنا نيست که می‌تواند درباره هیئت‌های شرکت‌کننده تصميم بگيرد يا گزينشي رفتار کند. آن‌ها فقط بايد وظيفه ميزباني را انجام دهند و تسهيلات مناسب را ارائه کنند. تصور غلطي در ذهن مقامات آمريکايي ایجادشده که به دليل برخورداري از قدرت اقتصادي و نظامي، حق کشورهاي مختلف را زیر پا می‌گذارند و خود را صاحب سازمان ملل می‌دانند و می‌توانند همين رفتار را با هیئت‌های مختلف شرکت‌کننده در سازمان ملل داشته باشند. تکرار این‌گونه رفتارها از سوی آمریکایی‌ها باعث شده چهره آمريکا در سطح جهان خدشه‌دار شده و هم نشان‌دهنده بی‌کفایتی این کشور در برگزاري چنين اجلاس‌های بین‌المللی باشد ضمن اینکه این‌گونه رفتارها باعث شود سازمان ملل به‌صورت سازمان غیر دموکراتیک و تحت سيطره آمریکا دربیاید که توانمندي حل مشکلات را ندارد و ابهاماتی درباره کارکرد و آينده سازمان ملل نزد افکار عمومی ایجاد شود.