کد: 15731 | 13 آبان 1398 ساعت 13:10
قم| از یتیمی میراث تاریخی قم تا بافت فرسوده
بافت فرسوده قم با مشکل بغرنجی رو برو است که بخش عظیمی ازبافت کهنه و ناکارآمد شهر در حوالی میدان مطهری قرار دارد و مساحتی بیش از17هکتار را تشکیل می دهد و موجب شده معضلاتی را در موضوع احیا و نوسازی این بافت وجود بیاورد.
به گزارش رویداد ایران- زهره مهرنوروزی: وقتی صحبت از شهرتمدنی و میراثی قم می شود در تصورت چیزی دیگری است به گمانت می رسد با یک شهر منحصر بفرد رو بروهستی شهری ایده ال که برای همه شهروندان با هر قشری سازگاری دارد، اما دراین مقال کوتاه درست نمی دانم به کدام مشکل بپردازم، ازتخریب باغات بگویم که شهر را در آستانه کویری شدن قرار داده و یا از بناهای مدرن در دست انجام که تناسبی با بافت این شهرمیراثی- تمدنی ندارد، نمی دانم در این شهر زائر پذیر، همیشه میزبان ازکدام معضل گلایه کنم! ازبیکاری مردمش؟، ازفقر و حاشیه نشینی بگویک؟، از شهری بگویم که به عنوان یک شهر علمی مشهور است، اما برخی ازنقاط شهراز مشکلات و معضلات فرهنگی موجود رنج می برد.
اما دراین جستار کوتاه تنها می شود به دو مقوله پرداخت که آن بافت تاریخی و بافت فرسوده است. هنوز چند ماهی از سوختن کاروانسرای تاریخی قم ملاحسین در بازار کهنه نگذشته بود که در اواخر مهرماه شاهد تخریب یکی ازخانه هایی بودیم که در آستانه ثبت ملی بود، در زمینه بافت تاریخی با مشکل پیچیده ای روبرو هستیم، طبق قانون مصوب شورای عالی معماری و شهر سازی کشور، برای قم 315هکتار بافت تاریخی تصویب شده است، هرچند که اوقاف، شهرداری، آستانه، اداره کل راه و شهرسازی و خاص ترمیراث فرهنگی قم متولی بافت تاریخی این شهر هستند، اما خوب که دقت می کنی می بینی بافت تاریخی قم یتیم است و حامی ندارد به طوری که نه در ماجرای کاروانسرای سوخته و نه در ماجرای تخریب خانه یوسف زاده صدایی از میراث فرهنگی قم برنخواست، دراین زمینه کمکاری میراث فرهنگی قم مشهود است ضعف عملکردی این اداره کل در حفظ ابینه های تاریخی پژوهشگران شهری قم را نگران کرده است، که مبادا مواریث تاریخی این شهر که حکم شناسنامه قم را دارند با سهل انگاری متولیان مخدوش و نابود نشود که نمونه این بی توجهی تیمچه بازار است که با همه ویژه گی های منحصر بفرد معماریش به خاطر الحاقاتی که برآن افزوده شده ثبت جهانی آن امکان پذیر نیست.
![]()
در موضوع بافت فرسوده با مشکل بغرنجی رو برو هستیم بخش عظیمی ازبافت کهنه و ناکارآمد شهر در حوالی میدان مطهری یا بهتر بگویم در قلب شهر واقع شده است که مساحتی بیش از17هکتار را به خود اختصاص داده است، معضلات ریزو درشتی که در موضوع احیا و نوسازی این بافت وجود دارد کار را برای همه سخت کرده است نه مالکان قادر هستند بافت را احیا کنند و نه مشکلات سرمایه گذاران را برطرف می کنند تا بافت را نوسازی کنند، در زمینه بافت فرسوده اگر با کسانی که ازنزدیک دستی برآتش دارند همکلام شوی پی خواهی برد که بافت فرسوده ناگفته هایی دارد که جز با همکاری ارگان ها و سازمان های دخیل دراین موضوع مشکلی برطرف نخواهد شدو هر روز نیز دامنه معضلات بافت فرسوده گسترش می یابد و دامنه آ« به دیگر نقاط شهر نیز خواهد رسید، با نگاه موشکافانه به این ماجرا خواهی دانست که بخش اعظم مشکلات این بافت به آستانه باز می گردد که ظاهرا تمایلی به تغییر آن و رفع مشکلات ومعظلات موجود در بافت فرسوده قم را ندارد، این در حالی است که اگر بتوان از ظرفیت بافن فرسوده در مسکن استفاده شود بخش قابل توجهی از معضلات این بخش ازشهر برطرف خواهد شد.ازبیان دیگر مشکلات مبتلابه شهر دم فرو می بندیم، اما نکته ای با ارگان ها و نهادهایی که نمی شود نامی مناسب بر آنها گذاشت: بزرگواران اینکه شهر بدون شهروند نه ساخته می شود و نه رشد می کند اینکه هر ارگان و یا نهادی قم را از آن خودش می داند و هرطور که می خواهد رفتار کند و بهترین فضاهای شهر قم را که پیش از این در اختیار شهروندان بوده تصاحب می کند و به ساخت برج های تجاری و غیر تجاری اقدام می کند شاید در کوتاه مدت به سود شما باشد اما تدوام این اقدام شما برای آینده این شهر زیارتی و سیاحتی خوب نیست. کمی هم به فکر مردم این شهر باشید، اجازه دهید مجاوران بارگاه کریمه اهل بیت ازاینکه در این شهر ساکن شده اند پیشمان نشوند، کمی هم به خواسته شهروندان قم توجه کنید.
اما دراین جستار کوتاه تنها می شود به دو مقوله پرداخت که آن بافت تاریخی و بافت فرسوده است. هنوز چند ماهی از سوختن کاروانسرای تاریخی قم ملاحسین در بازار کهنه نگذشته بود که در اواخر مهرماه شاهد تخریب یکی ازخانه هایی بودیم که در آستانه ثبت ملی بود، در زمینه بافت تاریخی با مشکل پیچیده ای روبرو هستیم، طبق قانون مصوب شورای عالی معماری و شهر سازی کشور، برای قم 315هکتار بافت تاریخی تصویب شده است، هرچند که اوقاف، شهرداری، آستانه، اداره کل راه و شهرسازی و خاص ترمیراث فرهنگی قم متولی بافت تاریخی این شهر هستند، اما خوب که دقت می کنی می بینی بافت تاریخی قم یتیم است و حامی ندارد به طوری که نه در ماجرای کاروانسرای سوخته و نه در ماجرای تخریب خانه یوسف زاده صدایی از میراث فرهنگی قم برنخواست، دراین زمینه کمکاری میراث فرهنگی قم مشهود است ضعف عملکردی این اداره کل در حفظ ابینه های تاریخی پژوهشگران شهری قم را نگران کرده است، که مبادا مواریث تاریخی این شهر که حکم شناسنامه قم را دارند با سهل انگاری متولیان مخدوش و نابود نشود که نمونه این بی توجهی تیمچه بازار است که با همه ویژه گی های منحصر بفرد معماریش به خاطر الحاقاتی که برآن افزوده شده ثبت جهانی آن امکان پذیر نیست.

در موضوع بافت فرسوده با مشکل بغرنجی رو برو هستیم بخش عظیمی ازبافت کهنه و ناکارآمد شهر در حوالی میدان مطهری یا بهتر بگویم در قلب شهر واقع شده است که مساحتی بیش از17هکتار را به خود اختصاص داده است، معضلات ریزو درشتی که در موضوع احیا و نوسازی این بافت وجود دارد کار را برای همه سخت کرده است نه مالکان قادر هستند بافت را احیا کنند و نه مشکلات سرمایه گذاران را برطرف می کنند تا بافت را نوسازی کنند، در زمینه بافت فرسوده اگر با کسانی که ازنزدیک دستی برآتش دارند همکلام شوی پی خواهی برد که بافت فرسوده ناگفته هایی دارد که جز با همکاری ارگان ها و سازمان های دخیل دراین موضوع مشکلی برطرف نخواهد شدو هر روز نیز دامنه معضلات بافت فرسوده گسترش می یابد و دامنه آ« به دیگر نقاط شهر نیز خواهد رسید، با نگاه موشکافانه به این ماجرا خواهی دانست که بخش اعظم مشکلات این بافت به آستانه باز می گردد که ظاهرا تمایلی به تغییر آن و رفع مشکلات ومعظلات موجود در بافت فرسوده قم را ندارد، این در حالی است که اگر بتوان از ظرفیت بافن فرسوده در مسکن استفاده شود بخش قابل توجهی از معضلات این بخش ازشهر برطرف خواهد شد.ازبیان دیگر مشکلات مبتلابه شهر دم فرو می بندیم، اما نکته ای با ارگان ها و نهادهایی که نمی شود نامی مناسب بر آنها گذاشت: بزرگواران اینکه شهر بدون شهروند نه ساخته می شود و نه رشد می کند اینکه هر ارگان و یا نهادی قم را از آن خودش می داند و هرطور که می خواهد رفتار کند و بهترین فضاهای شهر قم را که پیش از این در اختیار شهروندان بوده تصاحب می کند و به ساخت برج های تجاری و غیر تجاری اقدام می کند شاید در کوتاه مدت به سود شما باشد اما تدوام این اقدام شما برای آینده این شهر زیارتی و سیاحتی خوب نیست. کمی هم به فکر مردم این شهر باشید، اجازه دهید مجاوران بارگاه کریمه اهل بیت ازاینکه در این شهر ساکن شده اند پیشمان نشوند، کمی هم به خواسته شهروندان قم توجه کنید.
