زندگی در شبکه‌های اجتماعی رقابتی کور در فضایی نامحدود

 گستره و حیطه نفوذ روزافزون و فراگیر تکنولوژی‌های نوین ارتباطاتی، در اضلاع و ابعاد مختلف، تمام حوزه‌های گوناگون زندگی اجتماعی جوامع بشری را با تحولات و تغییرات، مداوم و جدی مواجه ساخته و از این منظر، حیات اجتماعی و آرامش روحی انسان با چالش‌ها و تغییرات روبرو شده است. پای شبکه‌های اجتماعی که به زندگی ما باز شد با خود داستان‌های زیادی به همراه داشت. در ابتدا این شبکه‌ها با رویکرد سرعت بخشی به اطلاعات و اخبار و به اشتراک گذاشتن موضوعات روز جامعه و در مجموع بیشتر جنبه‌های مثبت خودنمایی کرد و کم‌کم فضای مجازی به خصوصی‌ترین لایه‌های زندگی رسوخ کرد تا جایی که به نظر می‌رسد پنهان نگه‌داشتن زندگی خصوصی از این شبکه‌ها دشوار و گاهی غیرممکن شده است. محتوا‌های منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی هر روز بیشتر از گذشته به سمت محتواهای خصوصی پیش می‌رود و ماهیت اصلی خود را ازدست‌داده است. اتفاقات ناگوار زیادی در حاشیه شکستن حریم خصوصی افراد رخ داد که بررسی این رخدادها در این یادداشت موردبحث نیست. شبکه‌های اجتماعی به نفوذ در زندگی انسان امروز ادامه داد تا جایی که تبدیل به یک رقابت شد. رقابت بر سر اینکه زندگی خود را بیش از آنکه هست نشان‌دادن یکی دیگر از آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی است که هر روز شدت می‌گیرد. گاهی افراد و کاربران شبکه‌های اجتماعی چندان درگیر رقابت‌های مجازی و نمایش زندگی البته آنچه که نیست می‌شوند که از زندگی و شخصیت واقعی خود دور شده و درگیر هویت مجازی خودساخته و پوشالی می‌شوند. در واقع این شبکه‌های اجتماعی به آلبوم عکس مجازی و عمومی تبدیل شدند که اشخاص می‌توانند عکس‌های شخصی را هم رؤیت کنند؛ اما در این اتفاق شاهد نوعی افراطی‌گری شدیم که ابعاد اخلاقی و اجتماعی مختلفی دارد. در جهانی که افراد از هر سو در احاطه شبکه‌های اجتماعی و محتوای آن قرار دارند، تأثیرات گوناگون این فضا بر زندگی و سبک‌های زیستن غیرقابل‌انکار است. در کنار تمام مسائل یاد شده نباید از نگرش سطحی در شبکه‌های اجتماعی به‌راحتی گذشت. سطحی‌نگری به‌نوعی بلای جان انسان امروز شده است اینکه مطالب با هر منبع و هر محتوایی را به‌راحتی مورد پذیرش قرار می‌گیرد و حتی موج‌هایی با استناد به محتوایی جعلی به راه انداخته می‌شود. کارشناسان رسانه اعتقاد دارند  امروزه مهارت‌افزایی در زمینه سواد رسانه‌ای، هوش دیجیتال و مهارت‌های زیست در دنیای دیجیتال از اهمیت بالایی برخوردار است و غفلت از این آموزه‌ها به تغییرات فرهنگی متأثر از رسانه‌ها سرعت بیشتری می‌بخشد. اما بخش مهمی از موضوع به پذیرش آموزش توسط کاربران بازمی‌گردد. سبک زندگی و مکانیسم‌های حاکم بر شکل‌گیری و حفظ آن به‌واسطه پیدایش ورود فناوری نوین ارتباطی یعنی اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مجازی در حال دگرگونی است،  این دگرگونی به این معنا است که این فناوری‌ها قادرند نقش بسزایی را در تغییر شیوه و سبک زندگی ایفا کنند. بی‌تردید یکی از الزامات، درک تحولات ایجاد شده در سبک زندگی که ناشی از گسترش سایت‌های شبکه‌های اجتماعی و استقبال روزافزون از آن‌هاست، تحلیل تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر سبک زندگی است.